Konfessiyalar kengashi a’zolari barcha musulmonlarni hayit bayrami bilan tabrikladi.
Konfessiyalar kengashi a’zolari: Rus pravoslav, Rim-katolik, Arman Apostollik, Nemis Yevangel-lyuteran cherkovlari, Bibliya jamiyati va yahudiylar jamoasi hayit namozidan so‘ng 08:00 da O‘zbekiston musulmonlar idorasiga tashrif buyurgan.
Ular muftiy Nuriddin Xoliqnazarov va barcha musulmonlarni hayit bayrami bilan tabriklagan. Shuningdek, muftiyga yozma tabrik maktublari topshirilgan.
Sovet davrida yashirincha nishonlangan bayram: hayitning tarixiga nazar
Rossiya imperiyasi davrida
Markaziy Osiyoni bosib olish davri (1860–1895-yillar oralig‘i)da Rossiya imperiyasi mahalliy aholining noroziligini kamaytirish maqsadida islom institutlariga nisbatan ehtiyotkorlik bilan yondashadi. Masjidlar, madrasalar va qozilik sudlari o‘z faoliyatini davom ettiradi.
Xudosizlarning hokimiyatga kelishi
1917-yilning oktyabr oyida Rossiyada yuzaga kelgan inqilob natijasida hokimiyatga bolsheviklar (yoki kommunistlar) keldi. 1920-yillarning oxiriga kelib Markaziy Osiyoda tashkil etilgan 5 ta respublika (O‘zbekiston, Qozog‘iston, Turkmaniston, Qirg‘iziston va Tojikiston)larida kommunistik partiyaning ta’sir doirasi mustahkamlandi.
Bolsheviklar muqim o‘rnashib olgach, din va milliy qadriyatlarga qarshi kurasha boshladi. Amerikalik tarixchi olim Adib Xolid o‘zining “O‘zbekiston tavalludi” (“Making Uzbekistan”) kitobida yozishicha, 1927-yilda ziyolilarning qatag‘oni bilan bir vaqtda musulmon ta’limi va shar’iy sudlar ham bekor qilingan. Shu bilan birga, vaqf mulklari uzil-kesil musodara etilib, masjid va ziyoratgohlar yopilgan, paranjiga qarshi keng kompaniya boshlanib ketgan.
O‘zgarish
Ikkinchi jahon urushi davrida (1939–1945) Sovet hukumatining diniy siyosat yumshadi. Sovet Ittifoqi rahbari Iosif Stalin dindorlarning ko‘magini olish uchun pravoslav cherkovini rasmiy ravishda tan oladi va ba’zi musulmon diniy tashkilotlariga ham ruxsat beradi.
O‘zbekiston mustaqillikka erishgach, hayit rasman davlat bayrami sifatida qayta nishonlana boshlandi. O‘zbekistonda hayit bayramlari (Iyd al-Fitr — Ramazon hayiti va Iyd al-Adha — Qurbon hayiti) 1991-yil 20-iyunda rasmiy davlat bayrami sifatida e’lon qilingan.
Bu haqda “Diniy bayram — Ramazon hayitini dam olish kuni deb e’lon qilish to‘g‘risida”gi qonun qabul qilingan bo‘lib, mustaqillikdan so‘ng Islom dini anʼanalari va qadriyatlariga eʼtibor kuchaygan davrda qabul qilingan muhim qarorlardan biri hisoblanadi. Shu kundan boshlab, har yili ushbu bayramlar rasmiy ravishda dam olish kuni sifatida nishonlanadi.
Izoh (0)