AQSH prezidenti Donald Tramp agar Eron o‘z yadroviy dasturi bo‘yicha kelishuvga rozi bo‘lmasa, mamlakatni bombardimon qilish bilan tahdid qildi. Bu haqda BBC xabar berdi.
Agar ular kelishuvga erishmasa, unda bombardimon bo‘ladi. Bu ular hech qachon ko‘rmagan bombardimon bo‘ladi, dedi Tramp.
U Eron mahsulotlariga nisbatan ikkilamchi sanksiyalar bilan ham tahdid qildi. Prezident ikki davlat o‘rtasida “aloqalar mavjudligini” qayd etdi.
Tramp yangi bitim tuzish taklifi bilan Eron oliy rahnamosi Oyatulloh Ali Xomanaiyga maktub yo‘llagan edi. U buning uchun Tehronga 2 oy muhlat bergan.
Siyosatchi yo‘llagan maktubida yangi yadroviy bitim bo‘yicha muzokaralar o‘tkazishni qat’iy talab qilgan. U taklifni rad etish oqibatlaridan ogohlantirgan. Oq uy maktub mazmuni haqida AQSHning bir necha ittifoqchisini, jumladan Isroil, Saudiya Arabistoni va Birlashgan Arab Amirliklarini ham xabardor qilgan.
Tehronning munosabati
Eron oliy rahnamosi 12-mart kuni maktubni olgach, Trampning muzokaralar haqidagi taklifini “aldov” deb atadi. 30-mart kuni esa Eron prezidenti Mas’ud Pezeshkiyon maktubga javoban AQSH bilan ikki tomonlama muzokaralar o‘tkazishdan bosh tortdi. Tehron Vashington bilan yadro dasturi bo‘yicha muloqot faqat uchinchi davlatlar vositachiligida amalga oshirilishi mumkinligini ta’kidlagan.
Ikki tomon o‘rtasida to‘g‘ridan-to‘g‘ri muzokaralar o‘tkazish imkoniyati rad etilgan bo‘lsa-da, bilvosita muzokaralar uchun yo‘l ochiqligi ta’kidlandi, dedi Eron prezidenti.
2015-yilda Buyuk Britaniya, Germaniya, Xitoy, Rossiya, AQSH, Fransiya va Eron yadroviy kelishuvni — Eron yadroviy dasturiga cheklovlar evaziga sanksiyalarni bekor qilishni nazarda tutuvchi Qo‘shma keng qamrovli harakatlar rejasini imzoladi. AQSH Tramp prezidentligi davrida 2018-yilning may oyida ushbu kelishuvdan chiqqan va Tehronga qarshi sanksiyalarni tiklagan. Bunga javoban Eron kelishuv bo‘yicha o‘z majburiyatlarini bosqichma-bosqich qisqartirish, yadroviy tadqiqotlar, sentrifugalar va uranni boyitish darajasidagi cheklovlardan voz kechishini e’lon qilgan.
Tramp qayta prezidentlikka saylangach, Eronga “maksimal bosim o‘tkazish” kampaniyasini boshladi. Uning maqsadi Isroilning asosiy dushmanini zaiflashtirish, Eron yadroviy bombasi yaratilishiga yo‘l qo‘ymaslik va Eron ballistik raketalarining uzoqligini cheklashdir.
Vashingtonning asosiy raqibi hisoblangan Xitoy esa Eronga qarshi noqonuniy sanksiyalarga chek qo‘yishni taklif qilmoqda. U buni yadro dasturi bo‘yicha muzokaralarni boshi berk ko‘chadan olib chiqishga yordam beradi, deb hisoblaydi. Mart oyi o‘rtalarida Xitoy Eron va Rossiya delegatsiyalarining uchrashuvini qabul qilgandi, bir hafta oldin esa Rossiya Tramp ma’muriyatiga Eron bilan muloqotda yordam berishga rozi bo‘lgani haqida xabarlar paydo bo‘lgan edi.
Izoh (0)