“Bir umr bloger bo‘lib qolishni istamayman” — tahdidlarga uchragan va baxtini Instagram’dan topgan Xonzoda Do‘stova 30 yoshda

Bolalikda juda sho‘x, yerga ursa, ko‘kka sapchiydigan qiz bo‘lganman. U paytlarda ko‘p qavatli uyda turardik. Yozgi taʼtil kunlari tushlik paytida birorta bolaning ko‘chaga chiqib o‘ynashiga yo‘l qo‘ymasdim. Mahalla bolalari o‘rtasidagi muammolar, albatta, mening ishtirokimda hal bo‘lardi. Oilada ikki farzandmiz, akam biroz erka edi. Ota-onam biror marta akamning ortidan ortiqcha gap eshitishmagan. Ammo bolalarni urgan, tartibga chaqirgan hamisha men bo‘lardim. Xonzoda desa, hamma tanirdi. Sanʼatkor bo‘lishimga hech kim shubha qilmasdi.

Otam har doim to‘y xizmatlari va ijodiy safarlar bilan band edi. Turgan gapki, hamma oilada bo‘lganidek, tarbiyamiz bilan onam ko‘proq shug‘ullanardi. Onam ham sanʼatkorlar oilasida tarbiya ko‘rgan va bolalikdan sanʼatkor bo‘lishni orzu qilgan. Otam bilan bir oliygohda o‘qiyotganida oila qurishgan. Ammo rashk sabab dadam onamning ijod qilishini istamagan. Onam ko‘ngliga ko‘mib qo‘ygan ijod mehrini bizga bag‘ishlardi.

Boshqa onalar farzandi bilan o‘yin o‘ynasa, bizning uyda yangi qo‘shiq o‘rganilardi. Xullas, mana shunday muhit sabab akam va men sanʼatga mehr qo‘yganmiz. Ammo menda aktrisalikka moyillik ko‘proq edi.

“Bukri bo‘lib qolishing mumkin”

O‘smirlik vaqtida bo‘yim balandligi va ozg‘inligim sababli menda bukri bo‘lib qolish ehtimoli yuqori edi. Shunda raqs maktabiga borsa, qomati chiroyli bo‘ladi, deb meni Xoreografiya oliy maktabiga berishgan. U yerdagi muhit har tomonlama maʼqul edi. Ammo maktabni tamomlash arafasida otam sanʼatga bo‘lgan mehrim kuchliligini ko‘rib, hujjatlarimni olib Jahon tillari universiteti qoshidagi akademik litseyga topshirgan.

Til o‘rganishga umuman ishtiyoqim yo‘q edi. Noilojlikdan darslarga borib yurganimda tengdoshlarimdan ancha ortda ekanligimni anglaganman. Men tabiatan liderlikka intiladigan insonman. Dadamga “Sanʼatkor bo‘lishimni istamasangiz, repetitorimga pul berasiz”, deb darsdan keyin o‘quv kurslariga qatnaganman. Juda qisqa muddatda ingliz tilini o‘rganib, tengdoshlarim ichida birinchi bo‘lganman.

“Karan Johar va Shohrux Xon bilan ishlash uchun ingliz tilini o‘rgandim”

Bolalikdan hind kinosining shaydosi bo‘lganman. U paytlari ijaraga videokassetalar berilardi. Topgan pulimga yangi videokassetani olib, undagi qo‘shiqdan tortib raqslargacha o‘rganib olardim. Karan Johar va Shohruh Xon ijodiga mehrim baland edi, “Albatta, hind kinosida suratga tushaman”, derdim. Shunda kimdir ular bilan gaplashish uchun ingliz tilini o‘rganishim kerakligini aytdi. Ana shu kundan boshlab ingliz tilini o‘rganishni boshladim. Ishonasizmi, sanʼatga bo‘lgan mehrim sabab 4 yilda ingliz tilini o‘rganib, IELTSʼdan 7,5 ball oldim. Undan keyin repetitorlik qilishni boshladim. Men o‘qitgan o‘quvchilarning ko‘pi o‘zimdan ham o‘zib ketgan. Bir nechtasi Inha universitetiga o‘qishga kirishdi, IELTSʼdan yuqori ball olishdi.

“Rektorimiz kuyov topishga vaʼda bergan”

Dadam sanʼatkor bo‘lsa-da, bu sohani egallashimga jiddiy qarshilik qilgan. “Qiz bolaga mos kasbni tanla”, degan gapni ko‘p marta eshitganman. Shu bois O‘zbekiston davlat sanʼat va madaniyat oliygohiga kirganimni ham yashirganman. O‘qishga topshirganimni eshitganida uyimizda qiyomat janjal bo‘lgan. Hatto institutga kelib, hujjatlarimni qaytarib olib ham ketmoqchi bo‘lgan.

Institutning o‘sha paytdagi rektori Baxtiyor Sayfullayev qabuliga chaqirib: “Qizingda isteʼdod bor, nega hujjatlarini olasan?” deganida dadam “Erta bir kun qizimni uzatishim kerak, sanʼatkor bo‘lsa...”, deganda rektorimiz “Xavotir olma, shartnoma asosida o‘qishga qabul qilinsa, pulini o‘zim to‘layman, institutni bitirganidan keyin yaxshi kuyovni ham o‘zim topaman”, deb rozilik olgandi.

“O‘g‘rilik qilayotganim yo‘q-ku, bir marta imkon bering”

Institutning ikkinchi kursida o‘qiyotganimda “Aktyor shou”ga taklif etishgan. To‘g‘risi, bu men uchun juda og‘ir sinov bo‘lgan. Ijodiy tomondan qiynalmaganman, ammo otam shouda ishtirok etishimga jiddiy qarshi bo‘lgan. Shunda oldilariga kelib: “Dada, yuzingizni yerga qaratmayman, o‘g‘rilik qilayotganim yo‘q-ku, bir marta imkon bering”, deganman. Shundan keyin indamagan. Ammo ko‘rsatuv tugaguniga qadar 3 oy davomida men bilan umuman gaplashmagan.

Sahna ko‘rinishim uchun rekvizit va kiyimlarni olishim uchun pul kerak bo‘lardi, ammo uydagilardan pul so‘rolmasdim. Syomka jarayonlari baʼzan kechgacha davom etardi yoki tayyorgarlik jarayonlari cho‘zilib ketardi. Bu otamga yoqmasdi. Asliddin Do‘stovning qizi ekanimni bilgach, baʼzi insonlar “Sanʼatkorning bolasi-da, otasi hakamlarni gaplashib bergan”, deb noto‘g‘ri gumonga borishdi. Ko‘rsatuvda ishtirok etishimni istamagan inson menga yordam berishi mumkinmi?

“Sherali Jo‘rayevni mazax qilganim yo‘q”

Ko‘rsatuv bilan qiziqarli voqealar juda ko‘p bo‘lgan. Shu bilan birga, dilxiraliklar ham talaygina. Masalan, tanish-bilishchilikka ko‘p marta yo‘l qo‘yilgan. Rejissyor yoqtirgan qizini, Shahzoda Muhammedova stilistlik ham qiladigan aktyorni, boshqa ustozlar esa kursidagi o‘quvchilarni qo‘llab-quvvatlardi. Ularning ichida bitta men begona edim.

Qanday obrazda chiqishimizni kompyuter tanlab berardi. Bir marta menga Sherali Jo‘rayev obrazini ko‘rsatib berish sharti tushgan. Qiz bola bo‘lsam-da, erkak kishini parodiya qilganman va qo‘shiqni ham jonli ijroda kuylaganman. Tomoshabinlar chiqishimni olqishlar bilan qarshi olgan.

Uyga kelsam otamning jahllari chiqib o‘tirgan ekan. Sababini so‘rasam ustoz sanʼatkorning maʼmuri unga qo‘ng‘iroq qilib: “Qizingiz nega parodiya qildi?” deb gapiribdi. Otamning bu chiqishimdan xabari bo‘lmagan. Uning xijolat bo‘layotganini ko‘rib, rosa jahlim chiqqandi. Parodiya ham bir sanʼat, men atayin bu obrazni olib chiqmadim-ku, deganman. Eng yomoni, takroriy ko‘rsatuvda chiqishimni o‘chirtirib tashlashgan, YouTubeʼga joylangan variantini ham o‘chirtirishgan. Ammo baribir bu chiqishim boshqa tarmoqlarda tarqalib ketgan.

Ustoz sanʼatkorni hurmat qilaman, ammo bunday eʼtirozni kutmagandim. Men mazax qilib chiqqanim yo‘q, berilgan shartni bajardim, xolos.

“Rejissyor sudlashamiz, deb tahdid qildi”

Shu kungacha ko‘plab serial va davlat filmlarida suratga tushdim. Ammo tan olib aytamanki, xalqqa undagi rollarim emas, 5-6 oy davomida suratga olgan vaynlarim tanitdi.

Yaqinda bir davlat filmining premyerasi bo‘lib o‘tdi. Unda epizod bo‘lsa-da rol ijro etgandim. Film rejissyori ayol kishi edi. Premyerada qizil yo‘lakdan o‘taman desam, ism-familiyamni ham aytishmadi. Rejissyor bilan ko‘rishgani borsam, “Pardozim buziladi” deb qo‘l uchida muomala qildi. Ko‘pchilikning orasida aytgan gapi alam qilib, premyerani ham kutmay ketdim. Uyga kelguncha yig‘lab keldim. Nahotki, 4 yil institutda o‘qigan bo‘lsam, zarracha qadrim bo‘lmasa, dedim.

Dilshod Ahmedovning “Jumboq” serialida ham suratga tushganman. Birinchidan, rejissyor bir tiyin pul bermagan, eng alam qilgani, boshqa serialga taklif etishsa, “Unda suratga tushmaysiz, bo‘lmasa sudlashamiz” deb tahdid qildi. Qanaqasiga, tekinga ishlatayotgan aktrisa uchun ijodiy chegara qo‘yishga nima haqqi bor? Roling ham boshingda qolsin, deb serialdan ham chiqib ketdim.

Hozir ham rollarga taklif etishadi. Ammo mendan ranjishmasin-u, rejissyorlar ulama kiprik qo‘yilgan, labi shishirilgan aktrisalar bilan ishlashga o‘rganib qolishmoqda. Ularga pul berishmaydi, qaytaga ulardan qurtdek sanab olishadi. Ertalabdan kechgacha joningni berib rol ijro etasan va berishsa 50 AQSH dollari yoki undan ham kamroq haq berishadi. Men issiq uyimda o‘tirib bitta reklamaga shuncha pul olyapman. Yaxshi rol bo‘lsa, tekinga suratga tushishga ham tayyorman, ammo pichoqqa ilinadigani yo‘q-da.

“Ustoz sanʼatkorlar ham vayn olishni o‘rganishyapti”

3-4 yil oldin vaynerlarga past nazar bilan qarashardi. Ammo hozir professional ustoz aktrisalar ham vaynerlikning yo‘l-yo‘riqlarini o‘rganishyapti. Bir nechtasi yonimga kelib “Qurilish tashkilotidan uy olibsiz. Bizga ham berisharmikan? Vayn olishni o‘rgating” deyishdi. Chunki asl sanʼatda qadr topish juda qiyin bo‘lib qolgan. Yoki rejissyorning taklifiga ko‘nib yonida yelpatak bo‘lib yurishingiz yoki zo‘ringiz bo‘lmasa bo‘lmaydi.

“O‘zbekkino”da ikki kunlab kasting topshirish uchun rejissyorlarni kutganman. Hozir o‘sha kunlarni eslasam, o‘zimga rahmim kelib ketadi. Boshqa vaynerlardan farqli ravishda barcha rollarni o‘zim ijro etaman va grimdan foydalanaman. Oz bo‘lsa-da, professionallik bor. Qaynona-kelin mavzusida o‘ralashib qolishni istamagandim, ammo xalqqa shu chiqishlarim ko‘proq yoqyapti.

“Bir umr bloger bo‘lib qolishni istamayman”

“Ingliz tilini bilasiz, uning ustiga professional aktrisasiz, nega blogerlik qilib yuribsiz?” deb ko‘p so‘rashadi. Haqiqatan ham, internetga vaynlar olish uchun to‘rt yil tahsil olmaganman. Ammo hozirgi aktyor va aktrisalarning boshqa iloji ham yo‘q. Chunki xashaki rejissyorlar ko‘payib ketgan. Agar ular ko‘rsatgan yo‘l bo‘ylab harakatlanadigan bo‘lsak, birorta tuzuk rol ijro etolmaymiz.

Yolqin To‘ychiyev, Zulfiqor Musoqov yoki Ayub Shahobiddinov kabi rejissyorlar har yili film olavermaydi. Kinoning kulminatsiyasi nima ekanligini bilmaydigan rejissyorlar esa oyiga yangi serial olishni “uddalashyapti”. Bir umr bloger bo‘lib qolib ketishni istamayman. 30-40 yoshga kirganimda ham vaynlar olib yurish niyatim yo‘q. Ungacha jiddiyroq sohaning etagidan tutib, bir stolning egasi bo‘lishni istayman.

“Pul ijoddan ustun emas”

Pul hamma qatori menga ham kerak, ammo bu pulni ustun ko‘raman, deganim emas. Mana, yaqinda bir davlat filmiga taklif qilishdi. Gonorar summasini ham so‘ramay, suratga tushishga rozi bo‘ldim. Chunki aniq bilaman, davlat filmlaridagi kunlik gonorar 200-250 ming so‘m bo‘ladi. Suratga olish ishlari tog‘da bo‘lishini aytishdi. Ayni o‘sha vaqtda 2 000 AQSH dollarlik reklama taklif etishayotgan edi. Menejerim “Shuncha pulga reklama kelyapti”, deyishiga qaramay, film syomkasiga ketdim.

Bir necha kunlik syomka uchun 1 million 900 ming so‘m olgan bo‘lsam ham, har holda to‘rt yil bejiz aktrisalikka o‘qimaganimni his qildim. Shunchaki rol ijro etishni istamayman, qiynalib ishlagim keladi. Afsuski, aksariyat rejissyorlar ishga nihoyatda yengil yondashadi.

“Turmush o‘rtog‘im bilan Instagram’da tanishganmiz”

Karantin paytida samarqandlik yigit Instagram orqali yozgan. Aslida bunday nomalar ko‘p kelardi, shu bois avvaliga eʼtibor bermaganman. “Men ham aktyorlikka qiziqaman, qanday kastinglar bo‘lyapti”, deb yozgandi, xolos. Keyinchalik bir-birimizga maslahat berib, do‘stga aylandik. Oxiri kasting sabab u inson Toshkentga keldi, ammo kastingsiz serialda suratga tushdi. Bu insonning mardligi va or-nomusi ustun ekanligi menda yaxshi taassurot uyg‘otgan.

Qish kuni 10 kun Toshkentda pulsiz qolib ketgan, yordamimni esa qabul qilmagan. Shu bois ham uni hurmat qilganman. U paytlarda vaynlar suratga olmasdim, menga motivatsiya bergan ham shu inson bo‘ladi. To‘rt yil bir-birimizni sinab keyin oila qurdik.

Xonzoda  Do‘stova o‘tgan yilning noyabr oyida o‘g‘il farzandli bo‘ldi. U turmush o‘rtog‘i bilan kelishgan holda farzandiga Muhammadyusuf deb ism qo‘ydi.