Xitoyning Tayvanni qamal qilish bo‘yicha ehtimoliy ssenariylari modellashtirildi. Tegishli modellashtirish AQSH Mudofaa vazirligi, Tayvan hukumati va harbiy ekspertlar tomonidan amalga oshirildi. Bu haqda The Wall Street Journal xabar berdi.
-QpvB3Ixz.avif)
Xabarga ko‘ra, izolyatsiya Tayvan uchun jiddiy chaqiriq bo‘ladi, bosqindan tashqari u orolni Pekinga taslim bo‘lishga majbur qiladi. Xitoyning ehtimoliy harakatlari so‘nggi yillarda orol yaqinida o‘tkazayotgan keng ko‘lamli harbiy mashg‘ulotlar yordamida hisoblab chiqilgan. Ekspertlar o‘nga yaqin variantni o‘rgangan, ularning barchasi umumiy jihatlarga ega.
Hujum: Xitoy Tayvan infratuzilmasiga, jumladan, harbiy obyektlar, portlar va aeroportlarga reaktiv qiruvchi samolyotlar, vertolyotlar va dronlarni jalb qilgan holda aviahujum qiladi.
Blokada: orolni Xitoy harbiy-dengiz kuchlari kemalari o‘rab oladi, shu bilan birga, ular masofani saqlab qoladi. Tayvanning kemaga qarshi raketalari ularga yetib bora olmaydi. Aviahujum guruhi Tayvanning janubi-sharqidagi pozitsiyani egallaydi. Xitoy u yerdan AQSH va boshqa davlatlar kuchlarini ushlab turish uchun J-15 qiruvchi samolyotlarini uchirishi mumkin bo‘ladi. Orol yaqinida paydo bo‘lgan “bo‘shliqlar” dengiz militsiyasi deb ataladigan fuqarolik kemalari tomonidan to‘ldiriladi.
Izolyatsiya: Xitoy Tayvanga savdo kemalarining kirishini, jumladan, orolning asosiy portlarini minalashtirish orqali bloklaydi.
Kiberizolyatsiya: Xitoyning yuk kemalari o‘nlab suvosti internet-kabellariga zarar yetkazadi. Pekin Tayvanning harbiy qo‘mondonligi va moliyaviy tizimlariga qarshi kiberhujumlarni boshlaydi.
Xitoy Tayvanga zarba berish uchun vositalarga ega
Pentagon ma’lumotlariga ko‘ra, mamlakat qurolli kuchlari orolga yetib borishi mumkin bo‘lgan 1,9 mingga yaqin reaktiv qiruvchi va 500 ta bombardimonchi samolyotga, shuningdek, 3 mingdan ortiq raketaga ega. Hozirda Xitoy harbiy-dengiz kuchlari tarkibiga 370 dan ortiq kema kiradi. 2030-yilga kelib ularning soni 425 taga yetadi. Bu ko‘rsatkich AQSHga qaraganda uchdan bir qismga ko‘p, deyiladi Amerika Kongressi Tadqiqot xizmati ma’lumotlarida.
Tayvanning 96 foiz energiya resurslari — neft, ko‘mir va tabiiy gaz importiga bog‘liq, shuningdek, orol oziq-ovqat mahsulotlarining taxminan 70 foizini import qiladi. Xitoy tomonidan ehtimoliy blokada orol iqtisodiyotini “bo‘g‘ib qo‘yadi” va hukumatning qarshilik ko‘rsatish qat’iyatiga putur yetkazadi, deb yozadi WSJ.
Agar qamal bo‘lmasa, Pekin “karantin” e’lon qilishi mumkin, uning davomida Xitoy huquq-tartibot idoralari orolga hayotiy muhim tovarlarni yetkazib beruvchi kemalarni ushlab turadi.
WSJ nashrining yozishicha, Tayvan Xitoy harbiy mashg‘ulotlari haqiqiy hujumga aylanishidan xavotirda. Har yili o‘tkaziladigan harbiy mashg‘ulotlar davomida Taybey 2027-yilni Xitoy armiyasi bostirib kirishi mumkin bo‘lgan yil sifatida belgiladi.
AQSHning sobiq ma’muriyati davrida ham xuddi shunday muddat belgilangan edi. Hozirgi prezident Donald Tramp va moliya vaziri Skott Bessentning so‘zlariga ko‘ra, Xitoyni Si Szinpin boshqarayotgan davrda bosqinchilik sodir bo‘lmasligiga ishonchi komil.
Izoh (0)