Markaziy bank fevralda katta miqdorda oltin sotdi

O‘tgan oyda O‘zbekiston qariyb 1,7 mlrd dollarlik oltin eksport qildi. Bu ikki oylik eksport tushumlarining 37,3 foizini tashkil etadi.

Statistika agentligining ma’lum qilishicha, 2025-yil yanvar-fevral oylarida respublika tashqi savdo aylanmasi 10,8 mlrd dollarga yetdi (2024-yil mos davridagidan 9,9 foiz ko‘p). Shundan eksport hajmi 4,6 mlrd dollarni (o‘sish 27,7 foiz), import 6,2 mlrd dollarni (0,6 foiz kamaydi) tashkil etdi. Hisobot davrida 1,55 mlrd dollarlik tashqi savdo taqchilligi yuzaga kelgan. 2024-yilning dastlabki ikki oyida tashqi savdo defitsiti 2,6 mlrd dollar edi.

Eksport tarkibi

Ikki oylik eksport tarkibining eng yuqori ulushi oltin sotuviga to‘g‘ri kelgan — 37,3 foiz. Markaziy bank fevralda qariyb 1,73 mlrd dollarlik qimmatbaho metallni xorijga eksport qilgan (yanvarda oltin sotilmagan). Bunda oltin sotuvi o‘tgan yilning fevralidagiga nisbatan (1,3 mlrd dollarlik oltin sotilgan) 35 foizga ko‘paygan.

Ikki oy ichida xizmatlar eksporti keskin (61,5 foiz) oshib, 1,2 mlrd dollarni tashkil etgan. Bu umumiy eksport tushumlarining 25,3 foiziga teng.

Yanvar-fevral oylarida O‘zbekistonning tovarlar va xizmatlar eksporti bo‘yicha asosiy hamkorlari Rossiya (11,8 foiz), Xitoy (6,5 foiz), Afg‘oniston (4,5 foiz), Qozog‘iston (4 foiz) va Turkiya (3,9 foiz), bo‘lgan.

Joriy qish mavsumida mamlakatda gaz taqchilligi kuchli sezildi. Ayniqsa, zapravkalarda metan yonilg‘isi yetishmovchiligi har yilgidan uzoqroq davom etdi. Ichki bozorda gazga bo‘lgan talab yuqori bo‘lishiga qaramay, yanvar-fevral oylarida mazkur mahsulot eksporti hajmi 57,3 foizga oshgan va 42 mln dollarlik gaz xorijiy davlatlarga sotilgan. O‘tgan yilning mos davrida bu raqam 26,7 mln dollar bo‘lgan.

Hisobot davrida elektr toki eksporti o‘tgan yil mos paytidagiga qaraganda keskin — 114,7 foizlik o‘sish qayd etdi. Yaʼni O‘zbekiston yanvar-fevral oylarida chet davlatlarga 34,3 mln dollarlik tok sotgan.

Import tarkibi

Import qilingan tovarlarning eng ko‘p ulushi mashinalar va transport asbob uskunalari hissasiga to‘g‘ri kelgan — 2,4 mlrd dollar (o‘sish 2,2 foiz). Bu umumiy importning 36,8 foiziga teng.

Keyingi o‘rinda sanoat tovarlari bo‘lib (jami 16,5 foiz), ikki oyda xorijdan salkam 1,1 mlrd dollarlik shu toifadagi mahsulotlar xarid qilingan.

Yanvar-fevral oylarida 787,1 mln dollarlik kimyoviy vositalar va shunga o‘xshash mahsulotlar import qilingan. Bu umumiy importning 12,2 foizi degani.

Transport vositalari importi tarkibidagi eng yuqori ulush avtomobillarda. Ikki oy ichida xorijdan 459,5 mln dollarlik avtomashinalar va ularning qismlari keltirilgan.

Hisobot davrida 35,8 mln dollarlik tabiiy import qilingan bo‘lib, bu o‘tgan yilning mos davridagidan 66,2 foizga kam.

Ikki oyda eksport qilinganidan ko‘proq — 43,5 mln dollarlik elektr toki import qilingan. Xizmatlar importi tarkibidan safarlar ulushi yuqori bo‘lgan — 398,2 mln dollar.