Amerikalik bokschi, og‘ir vazn toifasida ikki karra jahon chempioni va 1968-yilgi Olimpiya o‘yinlari g‘olibi Jorj Forman 21-mart kuni 76 yoshida vafot etdi. Bu haqda Thevoicemag nashri xabar berdi.
Forman 1949-yilda AQShda tug‘ilgan. U 1968-yil Meksikada bo‘lib o‘tgan Olimpiya o‘yinlarida oltin medalni qo‘lga kiritib, finalda sobiq sovet bokschisi Yonas Chepulisni mag‘lub etgan. 1969-yilda professional boksga qadam qo‘ygan va 1973-yilda Jo Freyzer ustidan g‘alaba qozonib, mutlaq jahon chempioni bo‘lgan. 1974-yilda esa boks tarixidagi eng mashhur janglardan biri – “Junglidagi gumburlash” deb nom olgan bahsda Muhammad Ali bilan to‘qnash kelgan va mag‘lub bo‘lgan.
Jorj Forman va Muhammad Ali: “Junglidagi guburlash” jangi qanday bo‘lgan?
1974-yil 30-oktabr kuni Zair (hozirgi Kongo Demokratik Respublikasi) poytaxti Kinshasada boks tarixidagi eng mashhur janglardan biri – “Rumble in the Jungle” (“Junglidagi gumburlash”) bo‘lib o‘tgan. Unda o‘sha vaqtdagi mutlaq og‘ir vazn chempioni Jorj Forman va afsonaviy bokschi Muhammad Ali chempionlik kamari himoya uchun to‘qnash kelgan.
Forman – favorit, Ali – autsayder
Jorj Forman jangda mutlaq favorit sifatida ishtirok etgan. U o‘sha paytda mutloq jahon chempioni va Jo Freyzer hamda Ken Norton kabi kuchli raqiblar ustidan nokaut evaziga g‘alaba qozongan bokschi edi. Ko‘pchilik Forman Aliga qarshi ham shunday g‘alaba qozonishiga ishonardi.
Muhammad Ali esa 1967-yilda harbiy xizmatdan bosh tortgani uchun chempionlik kamaridan mahrum qilingan va uzoq yillik diskvalifikatsiyada edi. 1970-yilda ringga qaytib, Jo Freyzerdan uchralgan mag‘lubiyatidan so‘ng Alini yuqori darajadagi bokschi sifatida ko‘rmay qo‘yishgan edi.
Alining taktikasi – “Rope-a-Dope”
Jang oldidan Ali Formanni psixologik jihatdan bosim ostiga olishga harakat qildi. U Formanni “sekin va og‘ir harakat qiluvchi”, “aqlsiz yovvoyi” deb atab, unga qarshi ajoyib taktika tayyorlagan edi.
Jang boshlangach, Ali noodatiy usulni qo‘lladi – u “Rope-a-Dope” (ma’nosi — raqibning kuchini o‘ziga nisbatan ishlatish) deb nomlangan taktika bilan jang olib boradi va Formanning kuchli zarbalarini o‘ziga qabul qiladi. Forman bor kuchi bilan Alini uraverdi, lekin Muhammad qattiq himoyalanib, zarbalarni qabul qilish bilan birga raqibini charchata boshlaydi.
Muhammad Alining nokauti va tarixiy g‘alaba
8-raundga kelib, Forman charchab qolgan edi. Shu payt Ali kutilmaganda hujumga o‘tdi va ketma-ket kuchli zarbalar bilan Formanni nokautga uchratdi. Forman yiqilib, qayta tura olmadi. Shu tariqa, Muhammad Ali ikki karra og‘ir vazn chempioni bo‘ladi va o‘zining nimalarga qodir ekanligini yana bir bor isbotladi.
Forman yillar o‘tib bu mag‘lubiyatni tan oladi va Alining chidamliligi va zakovatini yuqori baholadi:
“Men Alining zarbalarimga bardosh bera olishini kutmagan edim. U “Rope-a-Dope” taktikasidan foydalanib, meni charchatib qo‘ydi. Keyin nima bo‘lganini hamma yaxshi biladi”
Jangdan keyin Forman uzoq vaqt ringga qaytmadi. Sababi u kuchli depressiyaga tushib qolgan edi. Ammo 1994-yilda, 45 yoshida yana jahon chempioniga aylandi va eng keksa og‘ir vazn chempioni sifatida tarixga kirdi.
Bu jangning boks tarixidagi o‘rni
“Rumble in the Jungle” boks tarixidagi eng buyuk janglardan biri hisoblanadi. Bu bahs kuchli zarbalargina emas, balki aql va taktika ham chempionlik uchun muhim ekanini ko‘rsatdi. Muhammad Ali ushbu g‘alabasi bilan sport olamida afsonaga aylandi. U ringdan tashqarida Forman bilan do‘stga aylandi va o‘zining buyuk ekanligini yana bir bor isbotladi.
Jorj Forman ham Alini hurmat bilan xotirlab, uni “boks tarixidagi eng buyuk jangchi” deb atagan.
Forman sportdagi faoliyatini yakunlagach, umrining oxiriga qadar cherkovda ruhoniylik qilgan va muhtojlarga yordam bergan.
Izoh (0)