• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12834.61
    • RUB162.65
    • EUR14662.26
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +25°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Dunyo Koinot

    Eng uzoq galaktikalardan birida kislorod topildi

    Xalqaro astronomlar jamoasi ALMA mikroto‘lqinli teleskopi yordamida hozircha eng qadimgi va bizdan eng uzoqda joylashgan JADES-GS-z14-0 galaktikasida sezilarli miqdordagi kislorod ionlari mavjudligini aniqladi. Bu galaktikani biz Katta Portlashdan 290 million yil o‘tgandagi holatida ko‘rmoqdamiz, deya xabar bermoqda Yevropa janubiy observatoriyasi (ESO) matbuot xizmati.

    “Ushbu kashfiyot eng qadimgi galaktikaning juda tez shakllangani va juda tez rivojlanganini ko‘rsatadi. Bu koinotning dastlabki galaktikalarining shakllanish jarayoni ilk borliqda biz ilgari taxmin qilganimizdan ancha tezroq boshlanganini yana bir bor tasdiqlaydi”, deydi Leyden rasadxonasi ilmiy xodimi Sander Sxauvs.

    Olimlarning ta’kidlashicha, JADES-GS-z14-0 galaktikasi 2024-yilda JADES dastlabki kuzatuvlar dasturi doirasida “Jeyms Uebb” orbital observatoriyasi tomonidan kashf etilgan. U Pechi yulduz turkumida Yerdan 13,4 milliard yorug‘lik yili masofada joylashgan. Shu tufayli uni Borliq mavjudligining dastlabki davrlaridagi holatida, uning qalinligi elektromagnit to‘lqinlar uchun shaffof bo‘lganidan keyin deyarli darhol ko‘rish mumkin.

    Bu fakt olimlarni JADES-GS-z14-0 ni Atakama cho‘lining Chili qismidagi Chaxnantor baland tog‘ observatoriyasiga o‘rnatilgan ALMA mikroto‘lqinli teleskopi yordamida har tomonlama o‘rganishga undagan. Ushbu teleskop eng sovuq gaz molekulalari chiqaradigan mikroto‘lqinli nurlanishni tutib qolish qobiliyatiga ega. Bu esa undan qadimgi galaktikalarning kimyoviy tarkibini va koinotning kimyoviy evolyutsiyasini o‘rganish uchun foydalanish imkonini beradi.

    Tadqiqotchilarning aytishicha, ular dastlab JADES-GS-z14-0 galaktikasida nisbatan kam miqdordagi astronomik “metallar” - vodorod va geliydan og‘irroq elementlar bo‘lishini kutishgan. Chunki uning yulduzlari katta miqdordagi og‘ir yadrolarni hosil qilmasligi kerak edi. Biroq bu kutilmalardan farqli o‘laroq, ALMA ma’lumotlari ushbu galaktikada juda katta miqdordagi uglerod va kislorod mavjudligini ko‘rsatdi. Ularning ulushi Quyosh materiyasidagi konsentratsiyasidan taxminan 5-20 baravar kam.

    Olimlarning ta’kidlashicha, ALMA bilan o‘tkazilgan bunday o‘lchov natijalari nazariyotchilarning bashoratlaridan taxminan o‘n baravar yuqori bo‘lib chiqqan. Bu esa koinotdagi dastlabki galaktikalarning o‘sish sur’atlari va uning kimyoviy evolyutsiyasi tezligi jiddiy ravishda past baholanganini ko‘rsatadi.

    “JADES-GS-z14-0 ustidagi keyingi kuzatuvlar va xuddi shunday qadimiy boshqa galaktikalarni qidirish ularning chegaralarida kislorod va boshqa “metallar" aynan qanday paydo bo‘lganini va bu yulduzlar to‘plamlari qachon vujudga kelganini tushunishga yordam beradi”, deydi olimlar.

    21 mart, 18:35   Izoh (0)   14324
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email
    #koinot#galaktika#teleskop

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Olimlar Quyoshdan 13 milliard yorug‘lik yili masofasida joylashgan galaktikani aniqladi

    18.05.2018, 13:54

    Foto: Hubble teleskopi tomonidan olingan ajoyib suratlar

    02.06.2018, 10:22

    Ilk bor qora tuynukning sharpasi suratga olindi. Fanning navbatdagi yutug‘iga o‘zbek olimlari ham hissa qo‘shdi

    11.04.2019, 09:36

    Odamzotning olam manzarasi haqidagi tafakkur va tasavvurlari taraqqiyoti

    30.12.2019, 16:10

    Olimlar “Somon yo‘li” galaktikasining eng qadimiy “egizagini” aniqladi

    14.08.2020, 14:20

    Hubble teleskopi “Go‘sht changagi” galaktikasini suratga olishga muvaffaq bo‘ldi

    18.08.2020, 12:45

    O‘zga sayyoraliklarga yo‘llangan mujda. 5-sentabr – Voyager-1 kosmik zondi startga chiqqan sana

    05.09.2020, 20:12

    Ulkan qora tuynukning yangi suratlari olindi

    26.09.2020, 15:52

    1-dekabr – “Granat” orbital rasadxonasi uchirilgan kun

    02.12.2020, 17:40

    Hubble teleskopi noyob galaktikani suratga olishga muvaffaq bo‘ldi

    08.12.2020, 12:59

    Hubble spiralsimon yorqin galaktikani suratga oldi

    29.12.2020, 19:41

    Astronomlar qora tuynuklar makonini aniqladi

    16.02.2021, 21:30

    Hubble yuzlab galaktikalarni bitta suratga muhrladi

    18.05.2021, 18:56

    2021-yilning eng yaxshi astronomik fotosuratlari aniqlandi

    06.07.2021, 17:57

    Olimlar “Eynshteyn halqasi” galaktik hodisasining paydo bo‘lish sababini topdi

    25.09.2021, 22:58

    2023-yilda shov-shuvli muhokamalarga sabab bo‘lishi kutilayotgan yangi filmlar

    11.01.2023, 10:56

    2024-yilda shov-shuvli tarzda nikoh to‘yini nishonlagan mashhur insonlar (foto)

    30.12.2024, 19:11

    SpaceX raketasi Starlink Internet sun’iy yo‘ldoshlarining yana bir guruhini orbitaga olib chiqdi

    31.12.2024, 17:15

    Ritik Roshan 51 yoshda: Bolaligida skoliozga chalingan, musulmon qizga uylangan va bir kechada mashhur bo‘lgan aktyorning murakkab hayot yo‘li

    11 yanvar, 13:15

    2025-yilning 13—19-yanvari uchun munajjimlar bashorati

    13 yanvar, 12:10

    Zukko tomoshabinlar ham bir ko‘rishda payqamaydigan mashhur multfilmlardagi qiziqarli detallar 

    22 yanvar, 15:58

    Asteroidning Yer bilan ehtimoliy to‘qnashish sanasi e’lon qilindi

    29 yanvar, 11:40

    2025-yilning 3–9-fevral kunlari uchun munajjimlar bashorati 

    3 fevral, 15:50

    Nega ba’zi multqahramonlar 4 barmoqli qilib tasvirlanadi? Multfilmlar haqida qiziqarli faktlar

    10 fevral, 11:28

    “Interstellar” filmining yakuniy ma’nosi 10 yildan so‘ng tushuntirildi: ko‘pchilik uni noto‘g‘ri anglagan

    11 fevral, 12:10

    AQSH koinotning qanday paydo bo‘lganini o‘rganish uchun teleskopni ishga tushiradi

    22 fevral, 16:30

    Kinodan butunlay ketib, 41 yoshida farzandli bo‘lgan: SSSR afsonasi — “Kelajakdan kelgan mehmon” filmidagi Alisa Seleznyovaning taqdiri qanday kechdi?

    8 mart, 14:40

    NASA osmonni xaritalash uchun kosmosga yangi teleskop uchirdi

    12 mart, 12:20
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    2025-yilning 5 oyi davomida Mobiuz minglab tayanch stansiyalarini ishga tushirdi va texnik infratuzilmani zamonaviylashtirdi


    Suv — bebaho neʼmat: Agrobankdan fermerlar uchun yangi metodik to‘plam


    Chirchiqdagi yangi bog‘ - zamonaviy ko‘ngilochar va dam olish maskani ochildi


    Mastercard Digital Uzbekistan 5- xalqaro PLAS-Forumida qatnashdi


    Centrum Air yozgi yo‘nalish ochadi: Toshkentdan Issiqko‘lga to‘g‘ridan-to‘g‘ri reyslar


    ANORBANK va BS/2 O‘zbekistonda banklarda o‘z-o‘ziga xizmat ko‘rsatish tarmog‘ini kengaytirmoqda


    Sistit — bu uyat emas!


    Xon Saroy tomonidan an’anaviy “Mening orzuyimdagi uy” rasmlar tanlovi boshlandi 


    InfinBLACK - ortiqcha to‘lovlar talab qilmaydigan kredit karta


    Octobank bankomatlarni BS/2 bilan birga “aqlliroq” qiladi


    Yangiyo‘lda “Tomorqa maktabi” ochildi


    Moliyaviy firibgarliklar: firibgarlar keksalarni qanday aldamoqda 


    LUKOIL: yosh iste’dodlar ovozi katta sahnada yangradi


    O‘zbekiston Milliy banki Xitoy yuani ayirboshlash xizmatini Toshkent shahri va poytaxt aeroportida yo‘lga qo‘ydi


    Hyundai Uzbekistan - foizsiz bo‘lib to‘lash imkoniyati qaytdi!

     

    Tavsiya etamiz

    Ko‘zi o‘tkir, qulog‘i sezgir temir qushchalar. Razvedkachi dronlarning “katta akalari”

    3 iyun, 20:40

    Gitlerdan so‘ng eng mashhur natsist – dorga osilgan Ribbentropning ayanchli taqdiri

    31 may, 19:25

    Feldmarshalga almashtirilmagan Stalinning zurriyoti — “dohiy” nega o‘g‘lini urushga yuborgan edi?

    3 iyun, 21:10

    Budapesht fasadlari: sanʼat ko‘chada yashaydi (foto)

    27 may, 10:00
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Li Chje Myon Janubiy Koreyaning yangi prezidenti etib saylandi

    Dunyo | 3 iyun, 23:45

    Janubiy Koreyadagi hukmron partiya rahbari saylovlardagi mag‘lubiyatini tan oldi

    Dunyo | 3 iyun, 23:38

    Andijonda haydovchining rulda chalg‘ib qolishi oqibatida 6 ta mashina to‘qnashdi (video)

    O‘zbekiston | 3 iyun, 23:30

    “Daryo” dayjesti: 3-iyunning eng muhim xabarlari

    O‘zbekiston | 3 iyun, 23:20

    Kanadadagi keng ko‘lamli o‘rmon yong‘inlari Oydan ham narida ko‘rinmoqda

    Dunyo | 3 iyun, 23:10

    Farg‘onada 55 sotix yerni 5 ming dollarga sotmoqchi bo‘lganlar ushlandi

    O‘zbekiston | 3 iyun, 22:55

    O‘yindan oldingi bosim: BAA futbol maydonida emas, maydon tashqarisida ham “o‘ynamoqda”

    Sport | 3 iyun, 22:49

    Penalti zarbasi paytidagi “ikkinchi teginish” qoidasiga o‘zgartirish kiritildi

    Sport | 3 iyun, 22:48
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.