• Profilga Kirish
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12502.99
    • RUB155.94
    • EUR14484.71
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +32°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Dunyo Koinot

    Eng uzoq galaktikalardan birida kislorod topildi

    Xalqaro astronomlar jamoasi ALMA mikroto‘lqinli teleskopi yordamida hozircha eng qadimgi va bizdan eng uzoqda joylashgan JADES-GS-z14-0 galaktikasida sezilarli miqdordagi kislorod ionlari mavjudligini aniqladi. Bu galaktikani biz Katta Portlashdan 290 million yil o‘tgandagi holatida ko‘rmoqdamiz, deya xabar bermoqda Yevropa janubiy observatoriyasi (ESO) matbuot xizmati.

    “Ushbu kashfiyot eng qadimgi galaktikaning juda tez shakllangani va juda tez rivojlanganini ko‘rsatadi. Bu koinotning dastlabki galaktikalarining shakllanish jarayoni ilk borliqda biz ilgari taxmin qilganimizdan ancha tezroq boshlanganini yana bir bor tasdiqlaydi”, deydi Leyden rasadxonasi ilmiy xodimi Sander Sxauvs.

    Olimlarning ta’kidlashicha, JADES-GS-z14-0 galaktikasi 2024-yilda JADES dastlabki kuzatuvlar dasturi doirasida “Jeyms Uebb” orbital observatoriyasi tomonidan kashf etilgan. U Pechi yulduz turkumida Yerdan 13,4 milliard yorug‘lik yili masofada joylashgan. Shu tufayli uni Borliq mavjudligining dastlabki davrlaridagi holatida, uning qalinligi elektromagnit to‘lqinlar uchun shaffof bo‘lganidan keyin deyarli darhol ko‘rish mumkin.

    Bu fakt olimlarni JADES-GS-z14-0 ni Atakama cho‘lining Chili qismidagi Chaxnantor baland tog‘ observatoriyasiga o‘rnatilgan ALMA mikroto‘lqinli teleskopi yordamida har tomonlama o‘rganishga undagan. Ushbu teleskop eng sovuq gaz molekulalari chiqaradigan mikroto‘lqinli nurlanishni tutib qolish qobiliyatiga ega. Bu esa undan qadimgi galaktikalarning kimyoviy tarkibini va koinotning kimyoviy evolyutsiyasini o‘rganish uchun foydalanish imkonini beradi.

    Tadqiqotchilarning aytishicha, ular dastlab JADES-GS-z14-0 galaktikasida nisbatan kam miqdordagi astronomik “metallar” - vodorod va geliydan og‘irroq elementlar bo‘lishini kutishgan. Chunki uning yulduzlari katta miqdordagi og‘ir yadrolarni hosil qilmasligi kerak edi. Biroq bu kutilmalardan farqli o‘laroq, ALMA ma’lumotlari ushbu galaktikada juda katta miqdordagi uglerod va kislorod mavjudligini ko‘rsatdi. Ularning ulushi Quyosh materiyasidagi konsentratsiyasidan taxminan 5-20 baravar kam.

    Olimlarning ta’kidlashicha, ALMA bilan o‘tkazilgan bunday o‘lchov natijalari nazariyotchilarning bashoratlaridan taxminan o‘n baravar yuqori bo‘lib chiqqan. Bu esa koinotdagi dastlabki galaktikalarning o‘sish sur’atlari va uning kimyoviy evolyutsiyasi tezligi jiddiy ravishda past baholanganini ko‘rsatadi.

    “JADES-GS-z14-0 ustidagi keyingi kuzatuvlar va xuddi shunday qadimiy boshqa galaktikalarni qidirish ularning chegaralarida kislorod va boshqa “metallar" aynan qanday paydo bo‘lganini va bu yulduzlar to‘plamlari qachon vujudga kelganini tushunishga yordam beradi”, deydi olimlar.

    21 mart, 18:35   Izoh (0)   14662
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email
    #koinot#galaktika#teleskop

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Olimlar Quyoshdan 13 milliard yorug‘lik yili masofasida joylashgan galaktikani aniqladi

    18.05.2018, 13:54

    Foto: Hubble teleskopi tomonidan olingan ajoyib suratlar

    02.06.2018, 10:22

    Ilk bor qora tuynukning sharpasi suratga olindi. Fanning navbatdagi yutug‘iga o‘zbek olimlari ham hissa qo‘shdi

    11.04.2019, 09:36

    Odamzotning olam manzarasi haqidagi tafakkur va tasavvurlari taraqqiyoti

    30.12.2019, 16:10

    Olimlar “Somon yo‘li” galaktikasining eng qadimiy “egizagini” aniqladi

    14.08.2020, 14:20

    Hubble teleskopi “Go‘sht changagi” galaktikasini suratga olishga muvaffaq bo‘ldi

    18.08.2020, 12:45

    O‘zga sayyoraliklarga yo‘llangan mujda. 5-sentabr – Voyager-1 kosmik zondi startga chiqqan sana

    05.09.2020, 20:12

    Ulkan qora tuynukning yangi suratlari olindi

    26.09.2020, 15:52

    1-dekabr – “Granat” orbital rasadxonasi uchirilgan kun

    02.12.2020, 17:40

    Hubble teleskopi noyob galaktikani suratga olishga muvaffaq bo‘ldi

    08.12.2020, 12:59

    Hubble spiralsimon yorqin galaktikani suratga oldi

    29.12.2020, 19:41

    Astronomlar qora tuynuklar makonini aniqladi

    16.02.2021, 21:30

    Hubble yuzlab galaktikalarni bitta suratga muhrladi

    18.05.2021, 18:56

    2021-yilning eng yaxshi astronomik fotosuratlari aniqlandi

    06.07.2021, 17:57

    Olimlar “Eynshteyn halqasi” galaktik hodisasining paydo bo‘lish sababini topdi

    25.09.2021, 22:58

    2023-yilda shov-shuvli muhokamalarga sabab bo‘lishi kutilayotgan yangi filmlar

    11.01.2023, 10:56

    2024-yilda shov-shuvli tarzda nikoh to‘yini nishonlagan mashhur insonlar (foto)

    30.12.2024, 19:11

    SpaceX raketasi Starlink Internet sun’iy yo‘ldoshlarining yana bir guruhini orbitaga olib chiqdi

    31.12.2024, 17:15

    Ritik Roshan 51 yoshda: Bolaligida skoliozga chalingan, musulmon qizga uylangan va bir kechada mashhur bo‘lgan aktyorning murakkab hayot yo‘li

    11 yanvar, 13:15

    2025-yilning 13—19-yanvari uchun munajjimlar bashorati

    13 yanvar, 12:10

    Zukko tomoshabinlar ham bir ko‘rishda payqamaydigan mashhur multfilmlardagi qiziqarli detallar 

    22 yanvar, 15:58

    Asteroidning Yer bilan ehtimoliy to‘qnashish sanasi e’lon qilindi

    29 yanvar, 11:40

    2025-yilning 3–9-fevral kunlari uchun munajjimlar bashorati 

    3 fevral, 15:50

    Nega ba’zi multqahramonlar 4 barmoqli qilib tasvirlanadi? Multfilmlar haqida qiziqarli faktlar

    10 fevral, 11:28

    “Interstellar” filmining yakuniy ma’nosi 10 yildan so‘ng tushuntirildi: ko‘pchilik uni noto‘g‘ri anglagan

    11 fevral, 12:10

    AQSH koinotning qanday paydo bo‘lganini o‘rganish uchun teleskopni ishga tushiradi

    22 fevral, 16:30

    Kinodan butunlay ketib, 41 yoshida farzandli bo‘lgan: SSSR afsonasi — “Kelajakdan kelgan mehmon” filmidagi Alisa Seleznyovaning taqdiri qanday kechdi?

    8 mart, 14:40

    NASA osmonni xaritalash uchun kosmosga yangi teleskop uchirdi

    12 mart, 12:20
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Avgust sovg‘alari: Centrum Air 155 ta aviachiptani tortiq qiladi!


    STEM va biznes yo‘nalishidagi qizlar uchun TBC Bank’dan ta’lim grantlari — O‘zbekistonda gender tafovutini kamaytirish yo‘lida yangi qadam


    Hayot Bank “Yashil yurak” nomli keng ko‘lamli ekologik tashabbusni e’lon qildi. Avgust oyidan boshlab O‘zbekiston bo‘ylab Hayot Bankning har bir yangi omonatchisi uchun bitta daraxt ekiladi


    Chery O‘zbekistonda sotuvlar bo‘yicha mutlaq rekord o‘rnatmoqda


    30-iyul kuni Toshkentda BYD innovatsion mobil moduli o‘z faoliyatini boshladi


    Toshkent Farmatsevtika Instituti — Farmatsiya sohasida xalqaro darajadagi sifatli ta’lim


    BI Group biznes-toifa xonadon yutuqli o‘yini:Toshkentdagi mavsumning asosiy tadbiri qanday o‘tdi


    ZARMED Universiteti: 200 ta grant sizni kutmoqda


    Aqlli diversifikatsiya: nima uchun kerak va kapitalni qanday taqsimlash lozim?


    BYD SEALION 7: Flagman elektr SUV — shahar ko‘chalarida yangi yetakchi 


    AVO bank aloqa markazi: innovatsiyalar va yangi xizmat darajasi 


    Ellipse International School – farzandingiz kelajagi boshlanadigan joy!


    Oliy ta’lim yetakchilari Toshkentda birinchi QS Eurasia Forum’da birlashadi


    Avvallari xufiyona iqtisodiyotda faoliyat yuritgan eshitish va gapirishda muammosi bor insonlar endi rasmiy sektorga qo’shilib, Poytaxt Parking jamoasining bir qismiga aylandi


    BYD rasmiy dileri Beni Motors Samarqandda BYD Sealion 7 flagman krossoverini taqdim qildi

     

    Tavsiya etamiz

    Pora, neft va terrorchilik: nega Qatar amiri shov-shuvlar markazidan tushmayapti?

    5 avgust, 11:20

    Trampning Falastinga nisbatan noxolis siyosati: AQSH YUNESKO a’zoligidan nega chiqyapti?

    2 avgust, 18:35

    Kamchatkadagi hodisa yagona emas: so‘nggi 120 yilda ro‘y bergan eng kuchli megazilzilalar

    1 avgust, 18:20

    Tramp uchun xavotirlar: AQSH prezidenti taniqli shaxslarga yosh qizlarni sotgan Jeffri Epshteynning mijozi bo‘lganmi?

    29 iyul, 17:19
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Chorvoq suv omboriga ayrim dachalardan quvur orqali suv oqizilgani aniqlandi

    O‘zbekiston | 7 avgust, 10:35

    Tramp Putin bilan kelasi hafta uchrashishini aytdi

    Dunyo | 7 avgust, 10:22

    “Real Madrid” Kroos va Modrichga munosib o‘rinbosar topdi

    Sport | 7 avgust, 10:16

    Yaponiya hukumati haqiqiy o‘q uzishi mumkin bo‘lgan 16 mingta o‘yinchoq to‘pponchani sotuvdan olib tashlaydi

    Qo‘ziqorin | 7 avgust, 10:00

    Afrikada buqa ovga chiqqan millionerni shoxlab o‘ldirdi

    Dunyo | 7 avgust, 09:45

    Samarqandda oltin maʼdanlari joylashgan maxfiy xaritalarni sotmoqchi bo‘lgan shaxs qo‘lga olindi

    O‘zbekiston | 7 avgust, 09:36

    “PSJ” Rodrigoni Bredli Barkolyaga o‘rinbosar sifatida ko‘rmoqda

    Sport | 7 avgust, 09:23
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.