• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12456.25
    • RUB158.36
    • EUR14461.71
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +40°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Dunyo Koinot

    Eng uzoq galaktikalardan birida kislorod topildi

    Xalqaro astronomlar jamoasi ALMA mikroto‘lqinli teleskopi yordamida hozircha eng qadimgi va bizdan eng uzoqda joylashgan JADES-GS-z14-0 galaktikasida sezilarli miqdordagi kislorod ionlari mavjudligini aniqladi. Bu galaktikani biz Katta Portlashdan 290 million yil o‘tgandagi holatida ko‘rmoqdamiz, deya xabar bermoqda Yevropa janubiy observatoriyasi (ESO) matbuot xizmati.

    “Ushbu kashfiyot eng qadimgi galaktikaning juda tez shakllangani va juda tez rivojlanganini ko‘rsatadi. Bu koinotning dastlabki galaktikalarining shakllanish jarayoni ilk borliqda biz ilgari taxmin qilganimizdan ancha tezroq boshlanganini yana bir bor tasdiqlaydi”, deydi Leyden rasadxonasi ilmiy xodimi Sander Sxauvs.

    Olimlarning ta’kidlashicha, JADES-GS-z14-0 galaktikasi 2024-yilda JADES dastlabki kuzatuvlar dasturi doirasida “Jeyms Uebb” orbital observatoriyasi tomonidan kashf etilgan. U Pechi yulduz turkumida Yerdan 13,4 milliard yorug‘lik yili masofada joylashgan. Shu tufayli uni Borliq mavjudligining dastlabki davrlaridagi holatida, uning qalinligi elektromagnit to‘lqinlar uchun shaffof bo‘lganidan keyin deyarli darhol ko‘rish mumkin.

    Bu fakt olimlarni JADES-GS-z14-0 ni Atakama cho‘lining Chili qismidagi Chaxnantor baland tog‘ observatoriyasiga o‘rnatilgan ALMA mikroto‘lqinli teleskopi yordamida har tomonlama o‘rganishga undagan. Ushbu teleskop eng sovuq gaz molekulalari chiqaradigan mikroto‘lqinli nurlanishni tutib qolish qobiliyatiga ega. Bu esa undan qadimgi galaktikalarning kimyoviy tarkibini va koinotning kimyoviy evolyutsiyasini o‘rganish uchun foydalanish imkonini beradi.

    Tadqiqotchilarning aytishicha, ular dastlab JADES-GS-z14-0 galaktikasida nisbatan kam miqdordagi astronomik “metallar” - vodorod va geliydan og‘irroq elementlar bo‘lishini kutishgan. Chunki uning yulduzlari katta miqdordagi og‘ir yadrolarni hosil qilmasligi kerak edi. Biroq bu kutilmalardan farqli o‘laroq, ALMA ma’lumotlari ushbu galaktikada juda katta miqdordagi uglerod va kislorod mavjudligini ko‘rsatdi. Ularning ulushi Quyosh materiyasidagi konsentratsiyasidan taxminan 5-20 baravar kam.

    Olimlarning ta’kidlashicha, ALMA bilan o‘tkazilgan bunday o‘lchov natijalari nazariyotchilarning bashoratlaridan taxminan o‘n baravar yuqori bo‘lib chiqqan. Bu esa koinotdagi dastlabki galaktikalarning o‘sish sur’atlari va uning kimyoviy evolyutsiyasi tezligi jiddiy ravishda past baholanganini ko‘rsatadi.

    “JADES-GS-z14-0 ustidagi keyingi kuzatuvlar va xuddi shunday qadimiy boshqa galaktikalarni qidirish ularning chegaralarida kislorod va boshqa “metallar" aynan qanday paydo bo‘lganini va bu yulduzlar to‘plamlari qachon vujudga kelganini tushunishga yordam beradi”, deydi olimlar.

    21 mart, 18:35   Izoh (0)   14456
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email
    #koinot#galaktika#teleskop

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Olimlar Quyoshdan 13 milliard yorug‘lik yili masofasida joylashgan galaktikani aniqladi

    18.05.2018, 13:54

    Foto: Hubble teleskopi tomonidan olingan ajoyib suratlar

    02.06.2018, 10:22

    Ilk bor qora tuynukning sharpasi suratga olindi. Fanning navbatdagi yutug‘iga o‘zbek olimlari ham hissa qo‘shdi

    11.04.2019, 09:36

    Odamzotning olam manzarasi haqidagi tafakkur va tasavvurlari taraqqiyoti

    30.12.2019, 16:10

    Olimlar “Somon yo‘li” galaktikasining eng qadimiy “egizagini” aniqladi

    14.08.2020, 14:20

    Hubble teleskopi “Go‘sht changagi” galaktikasini suratga olishga muvaffaq bo‘ldi

    18.08.2020, 12:45

    O‘zga sayyoraliklarga yo‘llangan mujda. 5-sentabr – Voyager-1 kosmik zondi startga chiqqan sana

    05.09.2020, 20:12

    Ulkan qora tuynukning yangi suratlari olindi

    26.09.2020, 15:52

    1-dekabr – “Granat” orbital rasadxonasi uchirilgan kun

    02.12.2020, 17:40

    Hubble teleskopi noyob galaktikani suratga olishga muvaffaq bo‘ldi

    08.12.2020, 12:59

    Hubble spiralsimon yorqin galaktikani suratga oldi

    29.12.2020, 19:41

    Astronomlar qora tuynuklar makonini aniqladi

    16.02.2021, 21:30

    Hubble yuzlab galaktikalarni bitta suratga muhrladi

    18.05.2021, 18:56

    2021-yilning eng yaxshi astronomik fotosuratlari aniqlandi

    06.07.2021, 17:57

    Olimlar “Eynshteyn halqasi” galaktik hodisasining paydo bo‘lish sababini topdi

    25.09.2021, 22:58

    2023-yilda shov-shuvli muhokamalarga sabab bo‘lishi kutilayotgan yangi filmlar

    11.01.2023, 10:56

    2024-yilda shov-shuvli tarzda nikoh to‘yini nishonlagan mashhur insonlar (foto)

    30.12.2024, 19:11

    SpaceX raketasi Starlink Internet sun’iy yo‘ldoshlarining yana bir guruhini orbitaga olib chiqdi

    31.12.2024, 17:15

    Ritik Roshan 51 yoshda: Bolaligida skoliozga chalingan, musulmon qizga uylangan va bir kechada mashhur bo‘lgan aktyorning murakkab hayot yo‘li

    11 yanvar, 13:15

    2025-yilning 13—19-yanvari uchun munajjimlar bashorati

    13 yanvar, 12:10

    Zukko tomoshabinlar ham bir ko‘rishda payqamaydigan mashhur multfilmlardagi qiziqarli detallar 

    22 yanvar, 15:58

    Asteroidning Yer bilan ehtimoliy to‘qnashish sanasi e’lon qilindi

    29 yanvar, 11:40

    2025-yilning 3–9-fevral kunlari uchun munajjimlar bashorati 

    3 fevral, 15:50

    Nega ba’zi multqahramonlar 4 barmoqli qilib tasvirlanadi? Multfilmlar haqida qiziqarli faktlar

    10 fevral, 11:28

    “Interstellar” filmining yakuniy ma’nosi 10 yildan so‘ng tushuntirildi: ko‘pchilik uni noto‘g‘ri anglagan

    11 fevral, 12:10

    AQSH koinotning qanday paydo bo‘lganini o‘rganish uchun teleskopni ishga tushiradi

    22 fevral, 16:30

    Kinodan butunlay ketib, 41 yoshida farzandli bo‘lgan: SSSR afsonasi — “Kelajakdan kelgan mehmon” filmidagi Alisa Seleznyovaning taqdiri qanday kechdi?

    8 mart, 14:40

    NASA osmonni xaritalash uchun kosmosga yangi teleskop uchirdi

    12 mart, 12:20
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Anorbank va Beelab O‘zbekiston raqamli banking bozorida hamkorlik o‘rnatdi


    American University of Technology (AUT) 28-iyun - Ochiq eshiklar kuniga taklif etadi


    “Wyndham Garden Charvak” kurort majmuasi qurilishi qanday kechayotganini ko‘rsatdi


    Market Yandex Go Samarqandda ishga tushdi


    Oqtepa Lavash “Kalmar o‘yini” asosida Dalgona Boksini chiqardi


    Savdo, fintex va “yashil” loyihalar: Octobank Xitoy bilan hamkorlikni qanday yo‘lga qo‘ymoqda


    Click & Smart Business (sobiq UZKASSA): biznes muvaffaqiyati va mijozlar qulayligi uchun hamkorlik


    “Mikrokreditbank” ATB IX Germaniya-O‘zbekiston biznes forumi doirasida ODDO BHF bank bilan 50 million dollarlik shartnoma imzoladi


    Toshkent shahar hokimligi ko‘magida 2025-yil 2-4-oktyabr kunlari CAEx HoReCa & UzFPT ko‘rgazmasi bo‘lib o‘tadi


    “S&P” O‘zbekiston Milliy Bankining rеyting prognozini “ijobiy”ga ko‘tardi 


    BYD Astana Motors rasmiy dilerlik tarmog‘i Toshkentdagi barcha beshta dilerlik markazida "Best Buy Day" tadbirini o‘tkazadi


    Paynet xizmatlari endi Kapitalbank bankomatlarida mavjud


    "Eco Expo Central Asia 2025" doirasida xalqaro ekologik tashabbuslar birlashmoqda


    O‘zbekiston terma jamoasining dunyodagi eng yirik sport tadbiriga chiqishi Kia brendining mavqeini yanada mustahkamlashga xizmat qiladi 


    AKFA Group “AKFA Medline Social” nomli tibbiy startap qurilishini boshlanganini e’lon qildi 

     

    Tavsiya etamiz

    “Trampning Titanigi to‘xtaydi” — Eron elchisi

    25 iyun, 13:39

    AQSHning Yaqin Sharqdagi harbiy bazalari soni nechta va qayerda joylashgan?

    24 iyun, 19:05

    Vashington Tehronga qarshi harbiy kampaniyadan Xitoy va Rossiyani jilovlashda foydalanmoqchimi? Mintaqamizni nimalar kutadi?

    19 iyun, 22:05

    Chelyabinskka qulagan meteorit — 540 kiloli osmon jismi qanday topilgan edi?

    19 iyun, 13:31
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Jahon banki O‘zbekistonda kichik gidroenergetikani rivojlantirishga 150 mln dollar ajratadi

    O‘zbekiston | 25 iyun, 17:20

    Rossiya harbiy kemasi La-Mansh bo‘g‘ozidan yashirin tarzda o‘tdi (foto)

    Dunyo | 25 iyun, 17:12

    Qimmat brendlardan qolishmaydigan hamyonbop kosmetik vositalar

    Go‘zallik | 25 iyun, 17:06

    G‘azoda isroillik harbiylar bo‘lgan mashina portlatildi

    Dunyo | 25 iyun, 16:50

    Chempionlik yo‘laklari tarixi: “Inter” “Milan”ga shu orqali hurmat ko‘rsatgan, “Barselona” esa ushbu an’ana sabab “Real” bilan ziddiyatga borgan

    Futbol | 25 iyun, 16:46

    Keti Perri va Orlando Blum 8 yillik munosabatdan so‘ng ajrashdi

    Kino | 25 iyun, 16:45

    Vyetnamda 8 ta jinoyat uchun o‘lim jazosi bekor qilinadi

    Dunyo | 25 iyun, 16:40

    Ozarbayjon klubi Bobir Abdiholiqov va Jasur Jaloliddinov bilan xayrlashdi

    Sport | 25 iyun, 16:32
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.