Bugun, 18-mart kuni bo‘lib o‘tgan Oliy Majlis Senatining beshinchi yalpi majlisida Bola huquqlari bo‘yicha vakilning bola huquqlari to‘g‘risidagi qonunchilikka davlat organlari tomonidan rioya etilishi holati haqidagi maʼruzasi ko‘rib chiqildi.
Muhokamalarda senator Gulnora Ma’rufova erta nikoh holatlari 2024-yilda 300 yaqin bo‘lgani va bu o‘tgan 2023-yilga nisbatan 7 baravarga ko‘payganini taʼkidlab o‘tdi.
Maʼlumotlar shuni ko‘rsatib turibdiki, erta nikohlar qizlarni ixtiyorisiz ravishda, ota-onalar yoki qarindoshlarning bosimi ostida bo‘lmoqda. Bu borada qanday yangi tizim va taʼsirchan choralar ko‘rilmoqda?, deya Xotin-qizlar qo‘mitasi vakiliga savol berdi.
Savolga oila va xotin-qizlar qo‘mitasi raisi o‘rinbosari Mukarram Nurmatova javob berdi.
Haqiqatan ham erta nikohlar ko‘paygan. Bu mahalla faollarini, ijtimoiy himoya xodimlarini uyma-uy kirib, ishga masʼuliyat bilan yondashib holatlarni aniqlaganini ko‘rsatadi.
O‘rganishlarda nikohlarning 70 foizida ota-ona sababchi ekanligi, 26 foizda erta turmush qurishga sabab sevgi-muhabbat ko‘rsatilgan, 3,4 foizda esa homila bilan bog‘liq ekani qayd etilgan. Qolgan 1,5 foiz holat diniy qarashlar bilan izohlagan, dedi Mukarram Nurmatova.
Uning alohida taʼkidlashicha, yuqorida keltirilgan omillardan kelib chiqib qonunchilikka bir qator o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritish ustida ishlanmoqda.
Biz masʼul tashkilotlar bilan kelishgan holda Oila kodeksining 15-16 moddalariga o‘zgartirish kiritish bo‘yicha ish olib borilmoqda. Qonunchilikka ko‘ra, ayrim istisno holatlar uchun tuman va shahar hokimlari erta nikohga ruxsat beradi. Taklif etilayotgan loyihaga ko‘ra, endilikda agar shunday zarur bo‘lsa, yaʼni bola tug‘ilishi, homiladorlik, voyaga yetmagan shaxsning muomalaga to‘la layoqatli, deb topilganida ko‘pi bilan nikoh yoshini 1 yilga kamaytirish ko‘zda tutilmoqda.
Maʼmuriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeksning 47 prim 3-moddasida nazarda tutilgan jarimani ham oshirish taklif qilinmoqda, dedi Oila va xotin-qizlar qo‘mitasi vakili.
Quyidagilar uchun jarimalar miqdorini oshirish belgilanmoqda:
- nikoh yoshiga yetmagan shaxs bilan haqiqatda nikoh munosabatlariga kirishish — BHMning 10 baravaridan 15 baravarigacha (3,4 million so‘mdan 5,1 million so‘mgacha). Amalda BHMning 5 baravaridan 10 baravarigacha;
- ota-ona yoki ularning o‘rnini bosuvchi shaxslar tomonidan nikoh yoshiga yetmagan shaxsni erga berish yoxud uylantirish — BHMning 15 baravaridan 20 baravarigacha (5,1 million so‘mdan 6,8 million so‘mgacha);
- nikohi qonunda belgilangan tartibda qayd etilmagan shaxslar o‘rtasida, shu jumladan, nikoh yoshiga yetmagan shaxs bilan nikoh tuzishga doir diniy marosimni amalga oshirish — BHMning 20 baravaridan 30 baravarigacha (6,8 million so‘mdan 10,2 million so‘mgacha);
- qonunda o‘rnatilgan nikoh tuzish va rasmiylashtirish bilan bog‘liq bo‘lgan tartib va shartlarni buzish — BHMning 15 baravaridan 30 baravarigacha (5,1 million so‘mdan 10,2 million so‘mgacha).
Izoh (0)