Norvegiya Tashqi ishlar vaziri Espen Bart Eyden Ukrainaga joylashtiriladigan Yevropa tinchlikparvar kuchlari betaraf kuch bo‘la olmasligini, bu bir tomonni boshqa tomonning harakatlaridan himoya qiluvchi o‘ziga xos xavfsizlik kuchi bo‘lishini bildirdi. Bunday fikrni u Hindiston poytaxtida o‘tayotgan “Raisina muloqoti” siyosatshunoslik anjumanida so‘zlagan nutqida ma’lum qilgan.
Uning ta’kidlashicha, NATOning Yevropa mamlakatlaridan tinchlikparvar kuchlari, agar ular tegishli kelishuvlar asosida Ukrainada joylashtirilsa, o‘t ochishni to‘xtatish to‘g‘risidagi bitimni himoya qiluvchi betaraf tomon vazifasini bajara olmaydi.
“An’anaviy tinchlikparvarlar kelishuvining bir qismi bo‘lib, biror tomonga xayrixoh emas, siz shartnomani himoya qilasiz, ammo betaraf va ishtirok etmagan holda. Boshqa variant — bu bir tomonni boshqa tomonning harakatlaridan himoya qiladigan o‘ziga xos xavfsizlik kuchlari, biroq ular tinchlikparvar kuchlar emas. Menimcha, agar bu borada Yevropa yoki NATO harakatlari amalga oshirilsa, bu an’anaviy tinchlikparvar kuchlar bo‘lmaydi, bu ko‘proq Hindiston kabi mamlakatlarga mos keladi. Biz yetarlicha aniq pozitsiyani egallab, aynan kelishuvga nisbatan tinchlikparvar kuch bo‘la olamiz deb o‘ylamayman. Bu ikki rolni farqlash kerak, ikkalasi ham yaxshi, lekin ularni aralashtirib yubormaslik lozim”, dedi vazir.
Espen Bart Eyde Ukraina mojarosi bo‘yicha Rossiya va AQSH o‘rtasidagi joriy muzokaralar jarayonini sharhlash chog‘ida, tomonlar o‘t ochishni to‘xtatish tartibini o‘rnatish bo‘yicha kelishib olishlariga umid bildirgan. Shu bilan birga, uning fikricha, muzokaralar jarayonida hech bo‘lmaganda Ukraina ishtirok etishi shart.
“Haqiqatan ham, Yevropa Ittifoqining (hozircha) muzokaralar stolida o‘rni yo‘q, lekin hozircha stolning o‘zi ham yo‘q. To‘laqonli muzokaralar hali boshlanmagan, faqat dastlabki suhbatlar olib borilmoqda”, deya qo‘shimcha qilgan Eyde.
Norvegiya tashqi ishlar vaziri jurnalistlarning Yevropa va Osiyodagi betaraf davlatlarning bu va boshqa mojarolarni hal qilishdagi roli haqidagi savoliga javob berar ekan, ularning ishtiroki ijobiy ta’sir ko‘rsatishi mumkinligini va hozir ular uchun ham tinchlik o‘rnatish jarayonida qatnashish imkoniyatlari paydo bo‘layotganini ta’kidlagan.
Izoh (0)