Bugun, 18-mart kuni bo‘lib o‘tgan Senat yalpi majlisida Inson huquqlari bo‘yicha vakil (ombudsman)ning 2024-yildagi faoliyati muhokama qilindi.
Muhokamalar jarayonida senator Xusan Ermatov prezidentning tegishli qaroriga ko‘ra, so‘roq jarayonini stenogramma qilish, videokuzatuv, shuningdek, tergov harakatlarini audio va video qayd etish tizimlari bilan jihozlangan xonalarni tashkil etish bo‘yicha ishlar qay darajada ekani yuzasidan IIV masʼullariga savol berdi.
Oxirgi vaqtlarda ichki ishlar xodimlari tomonidan sodir etilayotgan qiynoqlar oqibatida gumon qilinuvchilardan baʼzilarining bevaqt vafot etgani bilan bog‘liq ayrim holatlar jamoatchilikning eʼtirozlariga sabab bo‘lmoqda. Bunga hammamiz guvoh bo‘lib turibmiz.
Mana shu holatlar aynan Prezident qarorining ijrosi qanday ahvolda ekanligi to‘g‘risidagi savolni kun tartibiga qo‘yishga majbur qilyapti. Qarorda ko‘rsatilgan ishlar borasida bugungi kundagi real holatimiz qanday, nimalar deyolamiz, bunday holatlarni oldini olish bo‘yicha qanday ishlar olib borilmoqda, bunday ishlarga yo‘l qo‘yilishining asosiy sabablari nimada edi?, deya savol berdi Xusan Ermatov.
Savolga IIV huzuridagi Tergov departamenti boshqarma boshlig‘i Sherzod Shermatov javob yerdi. Uning aytishicha, bugungi kunda departament va uning hududiy bo‘limlarida tergov harakatlarini audio va video qayt etish tizimlari bilan jihozlangan 57 ta maxsus xonalar tashkil etilgan.
Jinoyatlarni tergov qiluvchi xodimlar jami 1414 nafarni tashkil etib, ular xizmat olib borayotgan barcha xonalarga 1237 ta ovoz yozish xususiyatiga ega bo‘lgan videoyozuv kameralari o‘rnatilgan. Barcha kameralar tergov boshqarmalari boshliqlarining xizmat xonasiga integratsiya qilingan
Yozib olingan videolar 6 oy muddatda saqlanadigan xotira qurilmalari bilan jihozlangan. Bu bilan barcha tergov harakatlari yaʼni tergov xodimlarining xizmat xonalarida olib borilayotgan tergov harakatlari muntazam ravishda yozib boriladi.
Ichki ishlar organlariga olib kelingan, ushlab turilgan, qamoqda saqlab kelinayotgan gumon qilinuvchi va ayblanuvchilar bilan protsessual harakatlarni maxsus xonalarda, shu jumladan, ular saqlanayotgan joylarda o‘tkazish uchun sharoitlar ham yaratilgan (aynan qanday sharoitlar yaratilgan aytilmadi — tahririyat).
Jazoni ijro etish departamenti bo‘ysunuvidagi jami tergov hibsxonalari 12 tani tashkil etadi. Mazkur tergov hibsxonalarida 32 ta tergov harakatlarini o‘tkazish uchun mo‘ljallangan xonalar tashkil etilgan. Ularning barchasiga kuzatuv kameralari o‘rnatilgan, deya javob berdi podpolkovnik Sherzod Shermatov. Lekin u senatorning o‘tgan 2024-yilda qiynoqlar oqibatida vafot etish holatlari va ularning sabablari haqidagi savolni ochiq qoldirdi.
Shundan keyin Senat raisi Tanzila Norboyeva Tergov departamenti boshqarma boshlig‘iga ombudsman tomonidan o‘tgan yili shunday turdagi holatlar yuzasidan qancha ariza tushgani bo‘yicha savol berdi.
Bizga kelgan arizalarni hamkorlikda ko‘rib chiqyapmiz. Ushbu arizalar belgilangan muddatlarda javoblarni va amalga oshirilgan, ko‘rib chiqilgan tekshiruv natijalar bo‘yicha vaqtida axborotlarni berib bormoqdamiz. Hozir aniq hisobot, statistik maʼlumotlar yo‘q, deya javob berdi departament masʼul xodimi.
Norboyeva xonim javobdan qoniqmaganini bildirib, hisobot davriga tayyor bo‘lib kelish kerakligini aytib, unga dakki berdi.
Oldimizda statistika yo‘q, lekin hammasini nazorat qilamiz, hammasini bajaramiz, degan gaplar umumiy gaplar. Shuning uchun bundan keyin bu tarzda javob bermang, javobingiz qabul qilinmaydi, dedi Senat raisi.
Eslatib o‘tamiz, o‘tgan fevral oyida Surxondaryoda so‘roqqa olib ketilgan fermer vafot etgan, IIV Jazoni ijro etish departamentining Olmaliqdagi 14-sonli koloniyasidan 21 yashar mahkum — Muhammadqodir Po‘latovning jasadi chiqqan edi.
Maʼlumot uchun, qiynoq oqibatida kelib chiqqan o‘lim holatlari uchun javobgarlik kuchaytirilmoqda. Unga ko‘ra, Jinoyat kodeksiga kiritilayotgan o‘zgartirish va qo‘shimchalarga muvofiq 235-modda 3 va 4-qism bilan to‘ldirilyapti:
- ushbu moddaning birinchi yoki ikkinchi qismida nazarda tutilgan harakatlar badanga og‘ir shikast yetkazilishiga sabab bo‘lsa, muayyan huquqdan mahrum etib, 8 yilgacha ozodlikdan mahrum qilish bilan jazolanadi;
- ushbu moddaning birinchi yoki ikkinchi qismida nazarda tutilgan harakatlar jabrlanuvchining o‘limiga yoki boshqa og‘ir oqibatlarga sabab bo‘lsa, muayyan huquqdan mahrum etib, 8 yildan 10 yilgacha ozodlikdan mahrum qilish bilan jazolanadi.
Izoh (0)