NASA osmonni xaritalash uchun kosmosga yangi teleskop uchirdi

11-mart kuni NASAning yangi SphereX teleskopi 6 oy davomida osmonning aniqroq tasvirini yaratish uchun kosmosga uchirildi. U bilan birga Quyoshni o‘rganish uchun to‘rtta sun’iy yo‘ldosh ham jo‘natildi. Bu haqda Associated Press xabar berdi.

488 million dollar qiymatidagi SphereX missiyasi galaktikalarning milliardlab yillar davomida qanday shakllangani, shuningdek, koinot yaratilgandan beri qanday tez kengayganini tushuntirishga qaratilgan.

Konussimon SphereX 1110 funt (500 kilogramm) og‘irlikda bo‘lib, o‘zining infraqizil okulyari orqali keng ko‘rish maydoniga ega. Teleskop Yer sharini qutbdan qutbgacha 400 milya (650 kilometr) balandlikda aylanib chiqishi, u orqali ikki yil davomida to‘rtta to‘liq fazoviy tadqiqot o‘tkazilishi rejalashtirilgan.

SphereX’ning boshqa teleskoplardan farqli jihati, u galaktikalarni sanab chiqish o‘rniga ulardan ajralib chiqadigan umumiy yorug‘likni kuzatadi.

Bu kosmologik nurlanish koinot tarixi davomida tarqalgan barcha yorug‘likni o‘z ichiga oladi. Bu koinotni o‘rganishning butunlay boshqacha usuli bo‘lib, olimlarga ilgari e’tibordan chetda qolgan yorug‘lik manbalarini ko‘rish imkonini beradi”, dedi missiyaning bosh olimi, Kaliforniya texnologiya institutidan Jeymi Bok.

Bokning aytishicha, olimlar umumiy nurlanishni kuzatish orqali eng qadimgi galaktikalardan kelayotgan yorug‘likni ajratib olishga va ularning qanday paydo bo‘lganligini tushunishga umid qilmoqdalar.

Biz koinot qanday va qachon boshlanganini ko‘ra olmaymiz. Ammo hozirgi tuzilishini tahlil qilib, u haqida dastlabki ma’lumotlarga ega bo‘lishimiz mumkin, dedi u.

SphereX teleskopning infraqizil detektorlari inson ko‘ziga ko‘rinmaydigan 102 rangni ajrata oladi, bu esa koinotdan yaratilgan eng rang-barang, inklyuziv xaritani beradi.

Bu “Kamalak rangidagi ko‘zoynaklar to‘plami orqali koinotga qarash”ga o‘xshaydi, dedi NASA reaktiv dvigatellar laboratoriyasi loyiha menejeri o‘rinbosari Bet Fabinski.

Teleskopdan tashqari, SpaceX kompaniyasi NASAning Punch deb nomlangan to‘rtta sun’iy yo‘ldoshini kosmosga olib chiqdi. Sun’iy yo‘ldoshlar o‘zlarining alohida qutbiy orbitalaridan quyosh toji va undan hosil bo‘ladigan quyosh shamolini kuzatib boradilar.