Migrantlar pul yubormasa, O‘zbekistonda kambag‘allik keskin oshadi — Jahon banki

Jahon banki Yevropa va Markaziy Osiyo mintaqasidagi migratsiya masalalari bo‘yicha yangi tadqiqotni taqdim etdi.

Tahlil qilinishicha, bugun 100 million nafar migrant Yevropa va Markaziy Osiyoda yashaydi. Bu dunyodagi jami migrantlarning uchdan bir qismiga teng.

“2023-yil holatiga ko‘ra, tojikistonlik va qirg‘izistonlik mehnat muhojirlarining 80 foizdan ortig‘i Rossiyaga yo‘l olgan. O‘zbekistonlik muhojirlar oqimi ko‘proq diversifikatsiyalangan: 57 foizi Rossiyada, 15 foizi Qozog‘istonda va 10 foizi Ukrainada ishlaydi”, deyiladi tadqiqotda.

Markaziy Osiyoda mehnat migratsiyasi millionlab fuqarolar uchun asosiy daromad manbalaridan biri bo‘lib qolmoqda. 2024-yil holatiga ko‘ra, mehnat muhojirlarining pul o‘tkazmalari Tojikiston yalpi ichki mahsulotining 45 foizini tashkil etdi. Bu nisbiy maʼnoda dunyodagi eng yuqori ko‘rsatkichdir. Qirg‘izistonda pul o‘tkazmalarining YIMdagi ulushi 24 foizga, O‘zbekistonda esa 14 foizga yetgan.

“Qirg‘izistonda pul o‘tkazmalari oladigan uy xo‘jaliklari orasida kambag‘allik darajasi 10 foizdan kam, ularsiz esa 50 foizdan oshgan bo‘lardi. Hisob-kitoblarga ko‘ra, O‘zbekistonga pul o‘tkazmalari bo‘lmaganda mamlakatdagi kambag‘allik darajasi 9,6 foizdan 16,8 foizga oshishi mumkin”, deya tahlil qilingan tadqiqotda.

Jahon banki ekspertlari Yevropa va Markaziy Osiyo mintaqasidagi migratsiya tendensiyalari va ularning davlat siyosatiga taʼsirini atroflicha tahlil qilgan. Bunda oqilona boshqaruv yo‘lga qo‘yilsa, migratsiya ikki mintaqadagi ijtimoiy-demografik nomutanosibliklarni bartaraf etishda muhim vosita bo‘lib xizmat qilishi mumkin.

“Biroq, uning iqtisodiy salohiyatidan hali to‘liq foydalanilmayapti”, deyiladi hisobotda.

Hisobotda migratsiya bo‘yicha davlat siyosatida qo‘llash zarur bo‘lgan qator muhim choralar tahlil qilingan.

Avvalroq 2024-yilda O‘zbekistonga xorijiy davlatlardagi mehnat muhojirlari 14,8 milliard dollar pul yuborgani xabar qilingandi. Bu 2023-yildagidan 3,4 milliard dollarga ko‘p. Mablag‘larning 77 foizi Rossiyadan (11,5 milliard dollar) kelib tushgan. Shu bilan birga, Qozog‘istondan 795 million dollar, AQSHdan 577 million dollar, Janubiy Koreyadan 534 million dollar, Turkiyadan 405 million dollar, Buyuk Britaniyadan 135 million dollar o‘tkazilgan.

Jahon banki prognoziga ko‘ra, O‘zbekiston iqtisodiyoti 2025-yili 5,8 foiz, 2026-yili esa 5,9 foiz o‘sadi. 2024-yilda mamlakat yalpi ichki mahsulot 6,5 foizga oshib, 115 milliard dollarga yetgan.