Fransiya prezidenti Emmanuel Makron 5-mart kuni telemurojaatida Rossiya agressiyasi “chegara bilmasligi”, Yevropa bunga tayyorlanishi kerakligini aytdi. U AQSH kim tomonda ekanini hal qilishi zarurligini ta’kidladi. Bu haqda The Guardian xabar berdi.
Makronning so‘zlariga ko‘ra, Yevropa o‘z xavfsizligini ta’minlash uchun AQSHning aniq pozitsiyasiga tayanib qolmasligi lozim. U zarurat tug‘ilsa, Yevropa davlatlari Rossiya tahdidiga qarshi o‘z kuchlarini mustahkamlashi kerakligini ta’kidladi.
Bugun men sizga xalqaro vaziyat va uning Yevropa uchun oqibatlari haqida gapirmoqchiman... Bilaman, dunyo tartibini larzaga solayotgan bu tarixiy voqealar oldida siz haqli ravishda tashvishdasiz. Ukrainadagi urush, qariyb bir million kishining o‘limi va jarohatalanganlar, bu davom etmoqda.
Ittifoqchimiz AQSH esa bu urushga nisbatan o‘z pozitsiyasini o‘zgartirib, Ukrainani kamroq qo‘llab-quvvatlamoqda va kelgusi voqealar haqida shubha uyg‘otmoqda, dedi Fransiya prezidenti murojaatida.
Siyosatchi hozirgi tobora “shafqatsizlashib” borayotgan dunyo “yangi davrga” kirayotgani, “xavfli dunyoda tomoshabin bo‘lib qolish aqldan emas”ligini ta’kidladi.
Makronning fikricha, Fransiya va Yevropa Ukrainaga qarshilik ko‘rsatishda yordam berishda davom etishi kerak. U “Ukrainani tashlab qo‘yish orqali tinchlikka erishishning imkoni yo‘qligini” ta’kidladi. Prezident Ukrainadagi tinchlik “har qanday narxda va Rossiya diktaturasi ostida qurilishi mumkin emas”ligini bildirdi.
Yevropaning kelajagi Vashington yoki Moskvada emas, balki Yevropada o‘zida hal qilinishi lozim. Ha, sharqdan kelayotgan tahdid yana paydo bo‘lmoqda. Berlin devori qulaganidan buyon o‘tgan 30 yillik tinchlik davri endi tugadi, dedi u.
Prezidentga ko‘ra, Fransiya va Yevropa ham AQSHning bojlariga tayyorgarlik ko‘rishi kerak va bu qarorni “Amerika iqtisodiyoti uchun ham, bizniki uchun ham tushunarsiz” deb atadi.
Fransiya Germaniyaga yadroviy qurollar joylashtirishi mumkin
Emmanuel Makron Fransiya ixtiyorida mavjud “tiyib turish” qurollaridan Yevropa xavfsizligini ta’minlashda foydalanishga tayyorligini aytdi. U, shuningdek, mudofaa xarajatlari oshirilishini ta’kidlab, buni zarurat deb atadi.
Makronning ta’kidlashicha, “nima bo‘lishidan qat’i nazar, yadro qurolidan foydalanish to‘g‘risidagi qaror har doim Fransiya prezidenti qo‘lida bo‘lgan va bo‘ladi”.
Men Yevropa qit’asidagi ittifoqchilarimizni yadroviy tiyib turish yordamida himoya qilish bo‘yicha strategik munozarani boshlashga qaror qildim, deya e’lon qildi Fransiya prezidenti.
Buyuk Britaniya Yevropa ittifoqidan chiqqandan so‘ng, Fransiya yadro quroliga ega bo‘lgan yagona ittifoq mamlakati bo‘lib qoldi. Yevropa hududida Amerikaning yadroviy kallaklari joylashtirilgan, biroq Donald Tramp hokimiyatga kelganidan keyin Amerika kuchlarini Yevropadan olib chiqib ketish mumkinligi haqidagi munozaralar faollashdi.
Fransiya “yadro klubi”ning to‘qqizta davlatidan biri hisoblanadi. Stokgolm xalqaro tinchlik tadqiqotlari instituti (SIPRI) ma’lumotlariga ko‘ra, 2023-yil boshiga kelib uning arsenalida 290 ta yadroviy kallak bor edi.
2017-yilda Parij “Mudofaa va milliy xavfsizlik bo‘yicha strategik sharh”ni e’lon qildi. Unda o‘zining yadro siyosatining asosiy mohiyati belgilab berdi:
- Fransiyaning yadroviy tiyib turish siyosati faqat mudofaa xarakteriga ega;
- yadro qurolidan foydalanish “faqat qonuniy o‘zini himoya qilishning favqulodda sharoitlarida mumkin bo‘ladi”, shu sababli bu qurollar “millat xavfsizligi, himoyasi va mustaqilligining kafolati” hisoblanadi.
Izoh (0)