O‘zbekistonda davlat xizmatchilari daromadini deklaratsiyalashga oid qonun loyihasini jamoatchilik muhokamasiga qo‘yiladi. Bu haqda 5-mart kuni o‘tkazilgan yig‘ilishda prezident Shavkat Mirziyoyev maʼlum qildi.
Qayd etilishicha, qonunni qabul qilishda jamoatchilik fikri muhim. Mutasaddilarga tez fursatda ushbu qonun loyihasini jamoatchilik muhokamasiga qo‘yib, 1-aprelgacha kiritish topshirildi.
“Noqonuniy boylik orttirish uchun javobgarlik masalasini ham o‘ylab ko‘rish zarurligi taʼkidlandi. Qonunchilikka noqonuniy boylik orttirish haqida modda kiritish taklif qilindi. Yaʼni, davlat xizmatchisi deklaratsiya qilgan daromadiga mos kelmaydigan mol-mulkni qayerdan olganini isbotlashi kerak bo‘ladi. Prezident Milliy kengashni, parlamentning korrupsiyaga qarshi kurashish qo‘mitalarini bu borada xalqaro andozalarga mos takliflarni ishlab chiqishga chaqirdi”, deya xabar qildi Prezident matbuot xizmati.
Kechikayotgan qonun
“Davlat xizmatchilarining daromadlari, mol-mulki va manfaatlar to‘qnashuvini deklaratsiya qilish to‘g‘risida”gi qonunni qabul qilish kamida to‘rt yildan beri paysalga solib kelinadi. Avval xabar qilinganidek, 2021-yil mart oyida ushbu qonun loyihasi Prezident Administratsiyasiga kiritilgan.
2019-yilning oktyabr oyida 2020-yilning 1-yanvaridan boshlab O‘zbekistonda davlat xizmatchilari ayrim toifalarining mol-mulkini, daromadlari va xarajatlarini deklaratsiyalash tizimini bosqichma-bosqich joriy etishga qaratilgan prezident qarori loyihasi jamoatchilik muhokamasiga qo‘yilgandi.
Qarorga ko‘ra, davlat xizmatchilarining mol-mulkini, daromadlarini va xarajatlarini deklaratsiyalashning yagona axborot tizimini joriy etish rejalashtirilgan edi. U 2020—2022-yillar davomida bosqichma-bosqich, yaʼni 2020-yildan Oliy Majlis Qonunchilik palatasi spikeri va Senati raisi hamda ularning o‘rinbosarlari, bosh vazir o‘rinbosarlari, bosh vazir o‘rinbosarlari maslahatchilari, 2021-yildan esa vazirlik va idoralarning tarkibiy bo‘linmalari boshliqlari, shuningdek, ularning o‘rinbosarlari daromad va mol-mulkini deklaratsiyalash bayon etilgan. Lekin ushbu qaror loyihasida prezident va bosh vazirning daromadlar deklaratsiyasini to‘ldirishi nazarda tutilmagandi. Mazkur qaror loyihasining keyingi taqdiri haqida maʼlumot taqdim etilmagan.
Oradan roppa-rosa bir yil o‘tgandan so‘ng, yaʼni 2020-yilning oktyabr oyida Korrupsiyaga qarshi kurashish agentligi direktori Akmal Burhonov davlat xizmatchilari daromadlarini deklaratsiya qilish tizimi 2021-yil yanvardan boshlanishini eʼlon qilgan edi. O‘shanda Akmal Burhonov ushbu amaliyot 5 yil ichida tatbiq etilishi, bu bo‘yicha qonun loyihasi tez orada jamoatchilik muhokamasiga qo‘yilishini aytgandi.
Qonunda kimlar deklaratsiyalanishi kerak, qaysi mansabdorlar, ularning nimalarini deklaratsiya qilish kerak, qanday nazorat qilinadi, deklaratsiya noto‘g‘ri to‘ldirilsa, qanday javobgarlik choralari belgilash kerak, qanday huquqiy oqibatlarga olib kelishi va hokazolarning barchasi aks ettirilishi taʼkidlangandi. Nafaqat qonun loyihasi, balki tizim, monitoring tizimi, deklaratsiyalarni to‘ldirish tizimining onlayn platformasi ustida ish olib borilayotgani zikr etilgandi. Ammo aytilga sana kelsa-da, qonun loyihasi ham, deklaratsiyalarni to‘ldirish tizimi ham ishga tushmadi.
Belgilangan sanadan 7 kun o‘tib Korrupsiyaga qarshi kurashish agentligi direktori o‘rinbosari Umida To‘xtasheva daromadlar deklaratsiyasi to‘g‘risidagi qonun loyihasi ishlab chiqilganini maʼlum qildi. Lekin To‘xtasheva agentlik tomonilan avval berilgan vaʼdalar nima uchun o‘z vaqtida bajarilmay qolganiga oydinlik kiritib o‘tmagan.
O‘shanda mazkur qonun loyihasi tegishli organlarga kelishish uchun kiritilgani, kelishish jarayonida tegishli xulosalar kutilayotgani aytilgan.
Eʼtiborli jihati shundaki, mazkur qonun loyihasida avvalgilaridan farqli ravishda O‘zbekistonda prezident ham, bosh vazir ham yil davomida ishlab topgan puli haqida hisobot topshirish majburiyati yuklatilishi mumkinligi bayon etilgan. Shuningdek, mansab vakolatiga tegishli bo‘lgan, hujjat qabul qilish vakolati bo‘lgan barcha mansabdor shaxslar — quyidan tortib, yuqorigacha bo‘lgan mansabdor shaxslar doirasi qamrab olingan. Bular:
- Prezident Adminstratsiyasi;
- Vazirlar Mahkamasi;
- respublika tashkilotlari;
- hokimliklar;
- huquqni muhofaza qiluvchi organlar;
- sud idoralari xodimlari daromadlar deklaratsiyasini to‘ldirishi taklif etilgan.
Izoh (0)