Dunyoda 2024-yilda chaqaloqlar o‘limi koeffitsiyenti har 1000 tug‘ilgan chaqaloqqa 28,3 ni tashkil etdi. Eng past ko‘rsatkichlar Singapur va Sloveniyada qayd etilgan. Bu haqda AQSH Markaziy razvedka boshqarmasining Jahon faktlar kitobiga tayanib, Ranking xabar berdi.
Yuqoridagi ikkala mamlakatda har 1000 tug‘ilgan chaqaloqqa o‘lim koeffitsiyenti 1,5 ni tashkil etmoqda. Keyingi o‘rinlarni Islandiya (1,6), Monako (1,7) va Norvegiya (1,8) egalladi. Markaziy Osiyo mamlakatlari orasida chaqaloqlar o‘limi bo‘yicha Turkmaniston (35,9) yetakchilik qilmoqda. Keyingi o‘rinlarni Qirg‘iziston (24,5), Tojikiston (21,7), O‘zbekiston (18,2) va Qozog‘iston (8,0) egallagan.
Chaqaloqlar o‘limining eng yuqori koeffitsiyenti Afg‘onistonda (101,3) qayd etilgan. Bundan tashqari, Afrika davlatlari — Somali (har 1000 tug‘ilgan chaqaloqqa 83,6), Markaziy Afrika Respublikasi (80,5), Ekvatorial Gvineyada (77,4) yomon ko‘rsatkichlar kuzatilgan.
Our World in Data tadqiqot loyihasi ma’lumotlariga ko‘ra, 2022-yil yakunlari bo‘yicha 5 yoshgacha bo‘lgan bolalar o‘limining eng yomon ko‘rsatkichlari Afrika mamlakatlarida qayd etilgan. Shu bilan birga, 2000-yildan 2022-yilgacha bo‘lgan davrda Afrika mamlakatlarida bolalar o‘limi bilan bog‘liq vaziyat sezilarli darajada yaxshilandi.
Masalan, dunyo bo‘ylab 5 yoshgacha bo‘lgan bolalar o‘limi koeffitsiyenti 2000-yildagi har 1000 tug‘ilgan chaqaloqqa 76,37 dan 2022-yilda 37,12 gacha kamaydi. Eng yaxshi ko‘rsatkich Ruandada kuzatildi, u yerda bolalar o‘limi ko‘rsatkichi 2000-yildan beri 146,98 ga kamayib, har 1000 tug‘ilgan chaqaloqqa 38,02 ni tashkil etdi. Keyingi o‘rinlarda Angola (-136,03) va Malavi (- 133,31) turadi.
2022-yilda Markaziy Osiyo mamlakatlari orasida eng yaxshi ko‘rsatkich Qozog‘istonda qayd etilgan edi. Har 1000 tug‘ilgan chaqaloqqa 9,74. O‘zbekistonda bu ko‘rsatkich 13,34 ni tashkil etgan. Bolalar o‘limi bilan bog‘liq yomon vaziyat Turkmaniston (40,39) va Tojikistonda (30,33) kuzatilgan. Shu bilan birga, 20 yildan ortiq vaqt ichida ko‘rsatkichlar Tojikistonda (- 53,03) va O‘zbekistonda (- 48,17) sezilarli darajada yaxshilandi.
2000—2022-yillarda 5 yoshgacha bo‘lgan bolalar o‘limi koeffitsiyenti faqat beshta davlatda — Dominikan respublikasi (14,69), Fiji (5,57), Venesuela (2,7), Seyshel orollari (0,74) va Grenadada (0,52) o‘sishni ko‘rsatdi.
Izoh (0)