Kubaning Guantanamo provinsiyasida AQSH harbiy-dengiz bazasining saqlanib qolishi Kuba suverenitetini, hududiy yaxlitligini, shuningdek, xalqaro huquqni buzadi. Bu haqda tashqi ishlar vaziri Bruno Rodriges Parrilya ma’lum qildi.
Guantanamo ko‘rfazi hududini Qo‘shma Shtatlarga ijaraga berish bo‘yicha shartnoma 1903-yildayoq tuzilgan. Shartnoma 117 kvadrat kilometrdan ortiq maydonni cheklangan muddatga foydalanishni nazarda tutgan, biroq hujjatning amal qilishini to‘xtatish uchun hech qanday aniq shartlar mavjud emas edi. O‘shandan beri 122 yil o‘tdi va Kuba hukumati muntazam ravishda ushbu hududni qaytarish talablarini ilgari surmoqda.
2002-yilda prezident kichik Jorj Bush davrida Guantanamo qamoqxonasi tashkil etilgandan so‘ng keskin munozaralar avj olgandi. Bu yerda tashkil etilgan lager Afg‘oniston va boshqa mintaqalardagi aksilterror operatsiyalari chog‘ida qo‘lga olingan shaxslarni saqlash joyiga aylangan.
Barak Obama 2009-yilda lavozimga kirishganidan keyin bir yil ichida qamoqxonani yopish to‘g‘risidagi farmoniga qaramay, maxsus lager hali ham o‘z faoliyatini davom ettirmoqda.
Baza atrofidagi bahs-munozaralar Tramp 2025-yil yanvar oyining oxirida Guantanamodagi harbiy bazada muhojirlarni vaqtincha saqlash markazini “to‘liq sig‘imgacha” kengaytirish bo‘yicha ko‘rsatma berganidan so‘ng keskinlashdi.
Bundan tashqari, Tramp u yerga 30 minggacha noqonuniy muhojirni joylashtirishni rejalashtirmoqda. Bortida muhojirlar bo‘lgan birinchi samolyot 5-fevral kuni AQSH harbiy bazasiga qo‘ndi. Kuba hukumati yangi Amerika ma’muriyatining bu qarorini rad etishini bir necha bor ta’kidlagan.
Huquqni himoya qilish tashkilotlari Guantanamodagi mahbuslarni saqlash sharoitlari uchun AQSHni bir necha bor tanqid qilib, mahbuslar uchun amalda huquqiy kafolatlar yo‘qligini ta’kidlagan. Kuba hukumati, o‘z navbatida, bu hududga o‘z mamlakatining noqonuniy bosib olingan qismi sifatida qaraydi va Amerika qo‘shinlarini zudlik bilan evakuatsiya qilishni talab qilmoqda.
Kuba tomonining ta’kidlashicha, Guantanamodagi bazaning mavjudligi ikki tomonlama kelishuvlarga ham, xalqaro huquqning umume’tirof etilgan tamoyillariga ham ziddir.
Izoh (0)