Stoun Bruk universiteti olimlari nima uchun ba’zi odamlar shirinliksiz tura olmasligi va shakar ta’mini boshqalarga qaraganda kamroq his qilishini aniqladilar.
Tadqiqot natijalariga ko‘ra, bunga neyrosteroidlar sababchidir.
Neyrosteroidlar — bu markaziy asab tizimiga bevosita ta’sir qiluvchi va nerv hujayralarining funksiyalarini boshqarishda qatnashuvchi steroid moddalar guruhidir. Ular stress darajasini va kayfiyatni tartibga soluvchi hisoblanadi.
Tanadagi bunday birikmalarning oshib ketishi shirin ta’mga nisbatan sezgirlikni kamaytirishi mumkin. Natijada insonlar o‘zlari sezmagan holda me’yoridna ortiq shirin mahsulotlar iste’mol qilishi mumkin. Mazkur tadqiqot laboratoriyada sichqonlar ustida o‘tkazildi, chunki ularning ta’m retseptorlari insonlarnikiga o‘xshashdir.
Olimlar allopregnanolon neyrosteroidini ustida ko‘proq ilmiy izlanish olib bordi, chunki aynan ushbu moddaning organizmdagi darajasi ortiqcha vaznli shaxslarda ko‘proq kuzatiladi.
Natijada olimlar tomonidan allopregnanolon miyadagi signallarni uzatish uchun mas’ul bo‘lgan GABA retseptorlari (gamma-aminomoy kislotasi)ga ta’sir qilishi aniqlandi.
GABA — asab tizimidagi asosiy tormozlovchi neyromediator hisoblanadi.
Hayvonlarga allopregnanolonni inyeksiya yordamida kiritish orqali ularning shirin ta’mni farqlash qobiliyati pasayishi kuzatildi. Ya’ni, GABA retseptorlarining ta’sirini blokirovka qilinganda, sichqonlar shirin va oddiy suv o‘rtasidagi farqni his qilishni to‘xtatgan.
Olingan ma’lumotlar shuni ko‘rsatadiki, ta’m sezuvchanligining pasayishi GABA retseptorlari faoliyatidagi o‘zgarishlar bilan bog'liq bo‘lishi mumkin. Agar tanadagi neyrosteroidlar darajasi oshsa, ta’m bilish hissi zaiflashadi, bu esa taomdan zavqlanishning yetishmasligini qoplash uchun odamlarning ko‘proq shakar iste’mol qilishiga olib keladi. Vaqt o‘tishi bilan bu ovqatlanish tartibining buzilishiga va vazn ortishiga olib keladi.
Bundan tashqari, ta’m sezuvchanligiga nafaqat neyrosteroidlar, balki spirtli ichimliklar va ba’zi tinchlantiruvchi preparatlarni uzoq muddat davomida qabul qilish ham ta’sir qiladi. Ular GABA retseptorlari faolligini pasaytiradi va ta’m signallarini idrok etish qobiliyati buziladi.
Ushbu tadqiqot nima uchun ortiqcha vaznli odamlarning shirinliklarga bo‘lgan ishtiyoqi baland ekanligini tushuntirib beradi. Shuningdek, bu ma’lumot semizlikka qarshi kurashning yangi usullarini ishlab chiqish uchun asos bo‘la oladi.
Izoh (0)