O‘zbekistonda xizmat ko‘rsatgan artist Alisher Fayz bu yil 41 yoshni qarshi oldi. 10 yoshida Toshkentga kelgan va o‘z kuchi bilan sahnaga chiqqan ijodkor haqida nimalarni bilasiz?
“Ilk prodyusserim buvim bo‘lgan”
Alisher Fayz (Turdiyev) 1984-yili Namangan viloyati Chortoq tumanida dunyoga kelgan. Xonanda intervyularida bolalik yillari go‘zal o‘tgani haqida so‘zlab bergandi.
— Buvimning eng erkatoy nabiralari o‘zim bo‘lganman. U kishi farzandlarining sanʼatkor bo‘lishini orzu qilgan ekan. Menda sanʼatga qiziqish sezgani uchun uni rivojlantirishga ko‘proq eʼtibor berardi. Qayerga borsa, meni o‘zi bilan olib borar, “Nabiram qo‘shiq kuylay oladi”, deb maqtanardi. Eng qizig‘i, to‘y-hashamga borishimizdan avval sumkasiga ikkita tuxumni solib olardi. Ularni iliq suvga solib, menga ichirardi. So‘ng sanʼatkorlarning yoniga borib “Nabiramga ham navbat beringlar, ovozi juda shirali” deb maqtardi. U kishi bilan ayollar gashtagiga, hatto sanatoriyaga borsa, yetaklashib boradigan nabira ham o‘zim bo‘lganman, deydi Alisher Fayz.
“Bolaligimda rafiqamning ismini devorga yozganman”
Xonanda bolaligida tasodifan rafiqasining ismini devorga yozgani va u uzoq yillar saqlangani haqida so‘zlab berdi.
— Ukam bilan o‘ynab, Alisher va Nigora ismlarini devorga yozganmiz. Sababini bilmayman, buvim o‘sha yozuv o‘chmasligini xohlardilar. Oradan ancha yillar o‘tib, to‘y oldi uyga usta chaqirdik. Usta sho‘rlik bilmay qolib, devorning o‘sha yerini bo‘yab yuborgan ekan. O‘sha kun uning oxirgi ish kuni bo‘ldi. Qaytadan yozuvning ustidan bo‘yatib qo‘ygandilar. Tasodifni qarangki, Alisherning hayoti haqiqatan ham Nigora bilan bog‘landi. Hozirgi devordagi yozuv yo‘q, ammo bolaligimda nega shunday yozganimizni haligacha tushunmayman, deydi xonanda Alisher Fayz.
“Onam bizni yolg‘iz tarbiya qilgan”
Xonanda onasi yolg‘iz tarbiyalagan bo‘lishiga qaramay, pulning ortidan quvmasligi va bolalikdagi qiyinchiliklar unga saboq bo‘lgani haqida gapirdi.
— Kichikligimda onam biz farzandlarni o‘zlari katta qilgan. Lekin o‘sha paytda ham pulning ortidan quvmaganmiz. Rosa zarurat bo‘lib turganda quvmagan endi hammasi tartibga kelganda quvasizmi? Bu yog‘ini gapirsam diydiyoga kirib ketadi. Eskilar bilib aytgan: “Bitta ona mingta bolani ham boqa oladi”. Lekin mingta bola bitta onaning ko‘nglini ololmaydi. Onam ko‘nglimizni olganlar-da… Bizni qanaqa qiyinchiliklar bilan voyaga yetkazganlarini yaxshiyamki o‘sha vaqtda ko‘rgan ekanmiz. Bu hozirgi kunda o‘zimizdan ketib qolmaslik yoki onaning bir og‘iz gapi, maslahatlarini e’tiborsiz qoldirmaslik uchun xizmat qiladi, deydi xonanda.
“Ustozim bilan tanishimga Mirzabek Xolmedov sababchi bo‘lgan”
Alisher Fayz O‘zbekiston xalq artisti Ozodbek Nazarbekovning shogirdi hisoblanadi. U ustozi bilan qanday tanishgani haqida so‘zlab bergan.
— 10 yoshimda Toshkentga kelib, Gliyer nomidagi musiqa maktabiga o‘qishga kirganman. O‘sha yerda o‘qib yurgan paytlarimda Panorama kinoteatrida konsert qo‘yishgan. Unda so‘z ustasi Mirzabek Xolmedov ham ishtirok etgandi. U kishidan dastxat olish vaqtida “Telefon raqamingizni ham berolasizmi?” deb so‘raganman. Telefonlarini olib, musiqa maktabining qorovulxonasidan qo‘ng‘iroq qilib turardim. Qorovul amaki “Hech kim ko‘rib qolmasin, tezroq gaplashgin”, deb tayinlardi. Bir kuni Mirzabek akadan Ozodbek Nazarbekovning raqamini so‘raganman. “Raqamini bilmayman-u, falon kuni Navro‘z restoraniga kelsangz, u ham keladi”, deganlar. Borganman, hamma sanʼatkorlar kelgan. Ammo Ozodbek aka kelmagan. Keyin uy manzillarini berishgan, 186-avtobusga o‘tirib, uylariga borganman, deydi Alisher Fayz.
“Ustozim otalik qilgan”
Alisher Fayz ustozi bilan tanishgani, uning uyida yashagani va ustozi otalik qilgani haqida gapiradi.
— 2001-yili ustozim bilan tanishganman. Ishonchlarini qozonish oson bo‘lmagan. U kishiga nafaqat qo‘shiq aytishim, balki sheʼr yozishim ham maʼqul bo‘lgan. Uylariga olib borib, o‘z farzandlaridek, munosabatda bo‘lardi.Nima yesalar bizga ham ilinardi, kiyim boshimiz bilan ham taʼminlardi. Ammo qattiqqo‘l, tarbiyani yoqtirardi. O‘z ustimizda ko‘proq ishlashimizni talab qilardi.Ustozimning yana bir shogirdi Aziz akam Bekmurodov bilan tortishib qolganmiz. To‘g‘risini aytsam, salga yig‘lab yuboraverardim. Keyin onamga qo‘ng‘iroq qilib, “ketaman, shunday-shunday bo‘ldi”, deganman. “Bo‘pti, kel, o‘g‘lim, ashulachi bo‘lmaysan. Undan ko‘ra kelasan, 2 ta qo‘y, 3 ta mol olib beraman, boqib yuraverasan, kel”, dedilar onam. Bu gapni eshitib, “iye, o‘zi mendan o‘tdi, yo‘q, bormayman”, deb fikrimdan qaytgandim. Qarang, onam bir og‘iz gap bilan ham ko‘nglimni olganlar, ham qanaqadir mashaqqatlardan kechsam, meni nimalar kutib turganini ham anglatib qo‘yganlar. Agar “yo‘q, kelmaysan” deganlarida balki ketvorgan bo‘larmidim, deydi Alisher Fayz.
“12 yil telefondan foydalanmaganman”
Xonanda uzoq yillar telefondan foydalanmagani va endi bunga majbur bo‘layotgani haqida.
— Telefon hayolimni chalg‘itadi, deb undan foydalanmasdik. Bu jarayon 12-yil davom etdi. Hozir esa telefondan, ijtimoiy tarmoqlardan foydalanaman. Ammo bu odamni chalg‘itadi, baʼzan charchatadi.
Yugur-yugurlardan charchab ketgan paytlarimda o‘tiraman-da, ko‘zlarimni yumib olib, 5-10 daqiqaga dengiz bo‘yigami, qayoqqadir ketaman. Aytgancha, Gliyerda o‘qib yurgan kezlarimda sinfdoshlarimga “Bugun Ozodbek Nazarbekovga shogird tushish uchun uylariga boraman”, derdim-da, borardim-u, uchrasholmasdim. Ko‘p shunaqa bo‘lardi. Uylariga, konsert bo‘ladigan joylarga borardim. Keyin bir o‘rtog‘im “Anchadan beri shunaqa deb ketyapsan-u, ko‘risholmayapsan, hech kimga aytmasdan bor-chi”, degan kuni Ozod akam bilan ko‘rishib, suhbatlashib, shogird tushganman. O‘shandan beri biror ish qilmoqchi bo‘lsam, ommaga oshkor etmaslikni odat qilganman, deydi xonanda.
“Ustozimning kostyumini kiyganman”
Xonanda ilk klipiga ustozining kostyum shimini kiyim chiqqani haqida so‘zlab berdi.
— Ozodbek Nazarbekov bilan oyoq va kiyim o‘lchamimiz bir xil edi. Bu narsa “Meni kechir” klipini olayotganda ham qo‘l kelgan. Klipda ustozimning kiyimlarini kiyib tushganman. Ustozim hech qachon yo‘q demasdi, qaytangga “Shuni kiy, senga yarashadi”, derdi.
“Oilamni sir saqlayman”
Xonanda oilasi haqidagi maʼlumotlarni sir saqlashining sabablari haqida gapirdi.
— Aytaylik, yoningizda katta bir qimmatbaho tosh bor. Bozorda yuribsiz. Toshni qanaqa olib yurasiz? Sumkaga solib, avaylab, to‘g‘rimi? Yo dast ko‘tarib yurasizmi? Oilam — mening borim, boyligim, baxtim! Baxt esa ko‘z-ko‘z qilinavermaydi, ehtiyotlanadi. Sababi shunda. Farzandlarimning tarbiyasini o‘ylab ham shunday qilaman. Chunki bolalarimning “men falonchi sanʼatkorning o‘g‘liman” deb ulg‘ayishini xohlamayman. Bu tarbiyasiga qaysidir tomondan salbiy taʼsir qilishi mumkin, deb o‘ylayman-da! Samimiyat topishga qiynalmasin, deyman, deydi xonanda.
Izoh (0)