• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12586.41
    • RUB160.42
    • EUR14758.82
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +32°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Layfstayl Ilm-fan

    Kamharakat hayot tarzi miya faoliyatiga qanday ta’sir ko‘rsatadi?

    Ilm-fan ushbu fakt haqiqat ekanligini qayta va qayta tasdiqlab kelmoqda: jismoniy faollik nafaqat tananing sog‘lom va mustahkam bo‘lishi, balki bosh miya uchun ham zarurdir.

    Foto: Getty Images

    Missuri universitetining 81 yoshli professori Frenk Butni o‘zining 27 yoshli hamkasbi Nataniel Kerr bilan birgalikda tadqiqot olib bordi. Unda kamharakat hayot tarzining miyaga ta’sirini o‘rganildi. Ularning tajribasiga ko‘ra, atigi o‘n kunlik jismoniy harakatsizlik insulinga rezistentlikni keltirib chiqarish va miyaning xotira va idrok uchun mas’ul gipokampda kislorodning aktiv turlarini ishlab chiqarishni ko‘paytirish uchun yetarlidir.

    Insulinga rezistentlik — bu organizm hujayralarining insulin gormoniga sezgirligining pasayishi bilan bog‘liq holatdir. Insulin qondagi qand miqdorini nazorat qiluvchi asosiy gormon bo‘lib, u glyukozani (qandni) qon oqimidan hujayralarga energiya sifatida foydalanish uchun yetkazib beradi.

    10 kunlik harakatsiz hayot Alsgeymer kasalligiga sabab bo‘ladigan oqsillarning ko‘payishini ham ko‘rsatdi, bu esa tadqiqot bugungi davr insoniyati uchun qanchalik muhim va dolzarb ekanligini namoyon qiladi.

    Foto: Alamy

    Shunday qilib, mushaklarning harakatsizligi neyrodegenerativ kasalliklarning rivojlanishiga olib kelishi mumkin bo‘lgan mexanizmlarga bevosita ta‘sir qilishi isbotlandi.

    Frenk Butning so‘zlariga ko‘ra, o‘tgan asrning o‘rtalaridan boshlab o‘rtacha umr ko‘rish 60 yoshdan 70 yoshgacha oshgan, ammo 2-toifa qand kasalligi bilan kasallanganlar soni bir necha barobar oshgan. Bu “o‘rtacha umr ko‘rish davomiyligi” va “salomat yashagan yillar davomiyligi” (jiddiy kasalliksiz o‘tkazadigan vaqt) o‘rtasida katta tafovut borligini anglatadi.

    Professor hozirda jismonan faol bo‘lmaslik miyaga yana qanday ta’sir qilishiga oid dalillar izlamoqda. Ushbu tadqiqot esa insoniyat uzoq yil yashashga va keksalikda faol hayot kechirishga chaqirishni maqsad qilgan. Asosiy qadam shunchaki harakatni boshlashdir.

    Bundan tashqari, olimlar Alsgeymer kasalligi kabi neyrodegenerativ xastaliklarning dastlabki belgilari tashxis qo‘yilishdan o‘nlab yillar avval paydo bo‘lishi mumkinligini tasdiqlashdi. Shu sababli, 40-50 yoshda shakllangan odatlar keksalikda kognitiv funksiyani saqlab qolishda asosiy rol o‘ynaydi.

    Foto: Getty Images

    Frenk But va uning jamoasi mazkur tadqiqot natijalari insonlarni yanada jismonan faol bo‘lishiga turtki berishiga umid qiladi.

    29 yanvar, 11:30   Izoh (0)   3213
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email
    #ilm-fan

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Olmaliqda bayram shodiyonasi: Olmaliq kon-metallurgiya kombinati 75 yoshda  

    02.11.2024, 20:15

    MDH davlatlari 2030-yilgacha harbiy hamkorlik konsepsiyasini ishlab chiqadi  

    07.11.2024, 22:25

    Shamollashni davolashda keng qo‘llaniladigan zararli usullar

    12.11.2024, 15:50

    Eronda ko‘chada yarim yalang‘och yurgan qiz taqdiri ma’lum bo‘ldi 

    10.11.2024, 17:10

    “O‘zbek ilm-fani og‘ir judolikka uchradi”

    11.11.2024, 19:11

    O‘zbekiston innovatorlarni bir joyga to‘playdigan yirik xalqaro tadbirga mezbonlik qiladi

    13.11.2024, 22:24

    Rossiya tan olmaydigan tarix: Ukraina davlatchiligi Kiyev Rusidan boshlanganmi?

    24.11.2024, 10:30

    Dunyoning eng badavlat yutuberlari: ularning orasida yosh bolalar ham bor (video)

    25.11.2024, 14:57

    O‘zbekistonda ilk marta noyob arteriya va aorta jarrohlik amaliyoti o‘tkazildi

    05.12.2024, 12:11

    Apple 2026-yilda uyali aloqaga ega kompyuterlarni ishlab chiqaradi

    10.12.2024, 09:55

    “Muhtasham yuz yil” yulduzlari ishtirokidagi 7 ta qiziqarli serial (treyler)

    12.12.2024, 15:48

    Saida Mirziyoyeva “Ko‘ngil ko‘zi” loyihasi doirasida ko‘rishda nuqsoni bo‘lgan samarqandlik bolalar bilan uchrashdi (foto)

    12.12.2024, 19:13

    Chapaqaylar haqida ko‘pchilikka ma’lum bo‘lmagan 7 ta hayratlanarli fakt 

    1 yanvar, 15:59

    “Inson qadri uchun, inson baxti uchun, degan oliyjanob maqsadni barchamiz birgalikda amalga oshiramiz” — Shavkat Mirziyoyev 

    1 yanvar, 00:26

    O‘zbekiston Iqtisodiy hamkorlik tashkiloti jamg‘armasi bilan ayrim sohalarda qo‘shma tadqiqotlar o‘tkazmoqchi

    3 yanvar, 16:55

    2025-yilda O‘zbekistonda sog‘liqni saqlash tizimida qanday yangiliklar kutilmoqda? 

    4 yanvar, 13:10

    Yer yuzidagi eng boy ayol kim va u qanday qilib bu darajada boyib ketgan?

    6 yanvar, 18:39

    Negativ kontent ruhiyat bilan bog‘liq muammolarni yanada kuchaytirishi aniqlandi

    7 yanvar, 12:25

    Nima uchun inson go‘daklik davrini eslay olmaydi?

    14 yanvar, 15:01

    O‘zbekiston AQSHning yangi ma’muriyati bilan yaqin hamkorlik o‘rnatmoqchi

    9 yanvar, 14:32

    O‘zbekiston Qurolli kuchlarining qudrati yanada oshiriladi

    13 yanvar, 10:42

    Turon qayer, Turkiston-chi? Markaziy Osiyomi yo O‘rta Osiyo: geografik atamalar ma’nosini bilasizmi?

    13 yanvar, 19:45

    Uchiga chiqqan firibgar ayoldan tortib, jinsiy zo‘ravon erkakka qadar. Minglab yilga qamalgan jinoyatchilar

    14 yanvar, 20:45

    Tadqiqot: Ijtimoiy tarmoqlardan foydalanishni to‘xtatgan maktab o‘quvchilarida qanday o‘zgarishlar sodir bo‘ldi?

    18 yanvar, 14:50

    Nukus, Buxoro, Farg‘ona va Namangan texnika universitetlari tashkil etiladi

    22 yanvar, 18:12

    Sirdaryo viloyati hokimi etib tayinlangan Turdimov, O‘zbekiston MTJ bosh murabbiyligidan ketgan Katanes, Toshkentda rag‘batlantirilishi kutilayotgan milliy libosda...

    22 yanvar, 23:14

    Buxoro va Namanganda ham texnika universiteti tashkil etiladi

    27 yanvar, 14:05

    Tojikiston madaniyat vaziri Ibn Sinoning tojikligini da’vo qilmoqda 

    27 yanvar, 17:50

    Sherzodxon Qudratxo‘ja Ibn Sino tojik ekanini da’vo qilgan Tojikiston madaniyat vaziriga munosabat bildirdi 

    27 yanvar, 18:01

    “Abu Ali ibn Sino kabi ulug‘ shaxslarning merosi butun mintaqa va butun dunyoga tegishlidir” — Bobur Bekmurodov

    27 yanvar, 22:14
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


     Navoiy innovatsiyalar universiteti: zamonaviy bilim sari ishonchli qadam 


    Qashqadaryoning Chimyoni – Miraki haqida siz bilmagan faktlar


    Click & Smart Business (sobiq UZKASSA): biznes muvaffaqiyati va mijozlar qulayligi uchun hamkorlik


    Yoz osmonning o‘zidayoq boshlanadi: Silk Avia Toshkentdan Issiqko‘lga kunlik aviaqatnovlarni yo‘lga qo‘ymoqda


    BI Group va Asakabank O‘zbekistonda tijorat ko‘chmas mulki uchun biznes ipotekasini ishga tushirdi


    Savdo, fintex va “yashil” loyihalar: Octobank Xitoy bilan hamkorlikni qanday yo‘lga qo‘ymoqda


    Oqtepa Lavash “Kalmar o‘yini” asosida Dalgona Boksini chiqardi


    BYD Astana Motors rasmiy dilerlik tarmog‘i Toshkentdagi barcha beshta dilerlik markazida "Best Buy Day" tadbirini o‘tkazadi


    Market Yandex Go Samarqandda ishga tushdi


    “Kia Go!”: Kia Sonet egalarining uchrashuvi – yil davomida birga


    “Wyndham Garden Charvak” kurort majmuasi qurilishi qanday kechayotganini ko‘rsatdi


    American University of Technology (AUT) 28-iyun - Ochiq eshiklar kuniga taklif etadi


    “S&P” O‘zbekiston Milliy Bankining rеyting prognozini “ijobiy”ga ko‘tardi 


    Qayerga investitsiya kiritish mumkin? Qanday aktiv turlari mavjud? 


    Toshkent va Bangkok o‘rtasida to‘g‘ridan-to‘g‘ri aviaqatnov: Centrum Air yangi xalqaro yo‘nalishni ishga tushiradi 

     

    Tavsiya etamiz

    NATO tarixi – dunyodagi eng qudratli harbiy tashkilotning obro‘si pasaymoqdami?

    26 iyun, 20:31
    Audio Icon

    Joy hammaga yetardi: Jeyms Kemeronga ko‘ra, “Titanik” yo‘lovchilarining omon qolish imkoniyati bo‘lgan

    25 iyun, 23:50

    “Trampning Titanigi to‘xtaydi” — Eron elchisi

    25 iyun, 13:39

    AQSHning Yaqin Sharqdagi harbiy bazalari soni nechta va qayerda joylashgan?

    24 iyun, 19:05
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Xitoy va AQSH o‘rtasida savdo shartnomasi imzolandi

    Dunyo | 27 iyun, 20:25

    Yoz osmonning o‘zidayoq boshlanadi: Silk Avia Toshkentdan Issiqko‘lga kunlik aviaqatnovlarni yo‘lga qo‘ymoqda

    Reklama | 27 iyun, 19:30

    Urush suratlarini yoritgan, xalq dardini gapirgan va haqiqat uchun jon bergan jurnalistlar

    Dunyo | 27 iyun, 20:10

    Tramp Salvadorga adashib yuborilgan muhojirni qayta deportatsiya qiladi

    Dunyo | 27 iyun, 19:55

    Pokistonda yog‘gan kuchli yomg‘ir kamida 7 kishining o‘limiga sabab bo‘ldi

    Dunyo | 27 iyun, 19:40

    Qozon va Samarada ro‘y bergan migrantlar ishtirokidagi jinoyatlarga o‘zbeklar aralashmagani ma’lum qilindi

    O‘zbekiston | 27 iyun, 19:30

    Qashqadaryoning Chimyoni – Miraki haqida siz bilmagan faktlar

    Reklama | 27 iyun, 18:00

    Kinosayohat: Gollivudning mashhur film va seriallari suratga olingan lokatsiyalar

    Kino | 27 iyun, 19:20

    NATO sammiti: Tramp uchun “shou” va Rossiyaga qarshi yangi davrning boshlanishi

    Dunyo | 27 iyun, 19:15

    Nima uchun mehmonxonalar yoqimli hid taratadi va uyda mehmonxona iforini qanday yaratish mumkin?

    Layfstayl | 27 iyun, 18:55
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.