Leonid Gaydayning “Ivan Vasilyevich kasbini o‘zgartiradi” komediyasi sovet kinosining haqiqiy durdonasi bo‘lib, haligacha millionlab tomoshabinlarning sevimli filmi bo‘lib qolmoqda. Biroq film ustida ishlash oson bo‘lmagan.
Vaqt mashinasi — samogon moslamasidan fantastik qurilmagacha
Leonid Gayday Mixail Bulgakovning “Ivan Vasilyevich” pyesasini ekranlashtirmoqchi bo‘lganida, ssenariyga ko‘plab o‘zgarishlar kiritadi, jumladan, fantastik element — vaqt mashinasini qo‘shadi. Dastlab uni ilmiy maslahatchilar loyihalashtirgandi, biroq ularning maketi juda zerikarli bo‘lib, boshqaruv pultiga o‘xshab ketardi. Shunda haykaltarosh Vyacheslav Pochechuyev Gaydayning boshqa komediyasi — “Samogonchilar”dagi aroq tayyorlash apparatidan ilhomlanadi. Tugmalar va shisha qismlar bilan yaratilgan yakuniy versiya filmning eng esda qolarli elementlaridan biriga aylanadi.
Nega Yuriy Nikulin shoh rolini o‘ynashdan bosh tortgan?
Ivan Grozniy rolini ijro etish filmdagi eng murakkab vazifalardan biri edi. Dastlab Gayday bu rolni Yuriy Nikulinga taklif qilgan, biroq aktyor rozi bo‘lmagan — bu filmning muvaffaqiyatiga shubha qilganidanmi yoki shunchalik g‘ayrioddiy personajni o‘ynashni istamaganidanmi, aniq emas. Rolga Yevgeniy Yevstigneyev va Georgiy Vitsin ham kastingga taklif qilingan, ammo rejissyor Yuriy Yakovlevda to‘xtagan. Yakovlev jahldor shoh va qo‘rqoq uy boshqaruvchisi obrazlarini uyg‘un tarzda mujassamlashtira olgan.
Yakovlevning o‘zi noodatiy yechimni taklif etadi: Bunsha tushunarsiz, duduqlanib gapirsa, Ivan Grozniy baland va salobatli ohangda so‘zlardi. Aynan shu qarama-qarshilik uning obrazini esda qolarli qiladi.
Leonid Kuravlyov va uning Jorj Miloslavskiysi
Leonid Kuravlyov ijro etgan uddaburon o‘g‘ri Jorj Miloslavskiy roli dastlab Andrey Mironovga taklif qilingan. Ammo qahramonga beqiyos joziba bergan Kuravlyov edi. Suratga olish jarayonida u Gayday bilan tez-tez bahslashar va sahnalar uchun o‘z g‘oyalarini taklif qilardi. Qarama-qarshiliklarga qaramay, uning impravizatsiyalari personajini yanada yorqin qiladi, buni hatto rejissyor ham e’tirof etgan.
Senzura va kesilgan sahnalar
Film qattiq senzura ostiga olinadi. Aytishlaricha, filmdan 177 metrga yaqin plyonka kesib tashlangan. Masalan, rejissyor Yakin shohni birinchi marta Shurikning kvartirasida ko‘rgan sahnaning ko‘p qismi Mixail Pugovkinning go‘yoki “o‘rinsiz” xatti-harakati tufayli kesilgan. Biroq Grigoriy Chuxray epizod kulgili va o‘rinli chiqqanini ta’kidlab, uni saqlab qolishni talab qilgan.
Izoh (0)