Litva prezidenti Gitanas Nauseda Kaliningradni tegishli nom bilan atalishi kerak bo‘lgan tarixiy Litva shahri deb atadi. U tegishli fikrni o‘zining X tarmog‘idagi sahifasida yozib qoldirdi.
Bugungi kunda Kaliningrad viloyati deb ataladigan Kichik Litvaning tub aholisi allaqachon yo‘q bo‘lib ketgan. U yerdagi Litva madaniyatining so‘nggi izlarini saqlab qolish muhim ahamiyatga ega. Rossiya qanchalik urinmasin, Karalyauchyus hech qachon Kaliningrad bo‘lmaydi, dedi Nauseda.
Rossiya bunga qanday munosabat bildirdi?
Litva prezidentining Kaliningrad haqidagi bayonoti Vilnyusning hududiy da’volarini ko‘rsatadi va Rossiya tomonidan ko‘rilayotgan xavfsizlik choralarini oqlaydi, deya munosabat bildirdi Putinning matbuot kotibi Peskov.
Rossiya Tashqi ishlar vazirligi rasmiy vakili Mariya Zaxarova esa Litva prezidentiga tarixni o‘qishni tavsiya qildi. U Gitanas Nausedani “kartondan yasalgan navbatdagi jinni” deb atadi.
Men Litvaning poytaxti Vilno va Kaunas emas, Vilnyus deb atalishiga sabab nima ekanini eslatib o‘taman, xolos. Bu 1939-yilda Litva tomoni bilan Vilno shahri va Vilna viloyatini Litva respublikasiga berish hamda Sovet ittifoqi va Litva o‘rtasida o‘zaro yordam to‘g‘risida shartnoma tuzgan Stalinning qarori edi.
Shuni ham eslatib o‘tmoqchimanki, Litvaning Boltiq dengizidagi eng yirik porti 1945-yilda qizil armiyaning fidokorona jasorati tufayli Memeldan Klaypeda deb qayta nomlandi va uzil-kesil Litvaga tegishli bo‘ldi, dedi Zaxarova.
U tarix Litva prezidentini “shunchalik qattiq qiynayotgan bo‘lsa”, Vilnyus Sovet ittifoqining Litvaga qilgan bu “sovg‘a”larini qaytarib berishi mumkinligini aytdi.
Kichik Litva — Prussiyaning tarixiy etnografik hududi bo‘lib, unda pruss litvaliklari yashagan. U hozirgi Kaliningrad viloyati hududida joylashgandi. Karalyauchyus — Kaliningradning litvachadagi nomi. 2023-yil may oyida Litva parlamenti a’zolari, Vilyus Semeshka va Paula Kuzmitsene, Kaliningrad viloyati va shahar nomlarini litva tilida almashtirishni taklif qildi. Ular hozirgilari “Rossiya narrativining bir qismi” bo‘lib xizmat qilishini aytdi.
Biroq, Klayped universitetida buni siyosiylashtirish deb hisobladilar.
“Agar biz faqat eski, an’anaviy nomlardan foydalanadigan bo‘lsak, odamlarni chalg‘itib qo‘yamiz. Odam xaritani qo‘liga oladi-yu, bu nomlarni topa olmaydi”, deya tushuntirdi professor Dalya Kiselyunayte.
Izoh (0)