Oliy Majlis qonunchilik palatasining 2025-yil 7-yanvar kuni bo‘lib o‘tgan majlisida O‘zbekistonda elektron sigaretalarni butunlay taqiqlash ko‘zda tutilgan qonun loyihasi birinchi o‘qishda ko‘rib chiqilib, qabul qilindi.
Mutaxassislarning fikricha, elektron sigaretalarda nikotin moddasidan tashqari kanserogen, zaharli bo‘lgan 80 xil kimyoviy birikmalar va og‘ir metallar mavjudligi, ularning inson sog‘lig‘iga, atrof-muhitga jiddiy ziyoni aniqlanmoqda. Xususan, organizmda nikotinga qaramlik oshishi bilan birga bolalar va o‘smirlarda miya shakllanishiga, intellekt, bilim va qobiliyatning pasayishiga olib kelishi mumkin.
Shuningdek, aylanmasi taqiqlangan chekilmaydigan tamaki mahsulotlari, nikotinni iste’mol qilish moslamalari, shu jumladan elektron sigaretalarni qonunga xilof ravishda muomalaga kiritish bilan bog‘liq huquqbuzarliklar uchun javobgarlik belgilanmoqda.
Deputatlarning ta’kidlashicha, ushbu qonun loyihasining qabul qilinishi aholi, ayniqsa, yoshlar orasida sog‘lom turmush tarzini shakllantirishga xizmat qiladi.
Milliy tiklanish partiyasi 2021-yildayoq elektron sigaretalarni cheklashni taklif qilgandi.
“Dunyoning 32 mamlakatida elektron sigaretalar cheklangan ekan, nima uchun biz cheklamasligimiz kerak? Mutaxassislar uning genоfondga jiddiy ta’sir ko‘rsatishini aytmoqda. Partiyamiz ham ushbu masalani muntazam ko‘tarib keladi”, degan edi Alisher Qodirov.
Senat 2022-yilning iyunida bo‘lib o‘tgan yalpi majlisida “Alkogol va tamaki mahsulotlarining tarqatilishini hamda iste’mol qilinishini cheklash to‘g‘risida”gi qonunni bir qancha asoslar sabab rad etgandi.
Sog‘liqni saqlash vazirligi tomonidan 2024-yilning aprel oyida bir qator tamaki va nikotin mahsulotlari, elektron sigaretalar muomalasini taqiqlovchi, shuningdek, bu sohada javobgarlik joriy etishni nazarda tutuvchi qonun loyihasi muhokama uchun eʼlon qilgandi.
Unda nikotin va tamaki mahsulotlarining “zamonaviy” yoki “innovasion” turlari, xususan nikotin yetkazib berishning elektron tizimlari, ular uchun suyuqliklar, gellar, shu jumladan elektron sigaretalar hamda tamakini qizdirish tizimlari, qizdiriladigan tamaki mahsulotlari O‘zbekistonga kirib kelishi va aholi, ayniqsa bolalar va yoshlar orasida ularni chekish keskin ko‘paygani qayd etilgandi.
2021—2023-yillarda O‘zbekistonga qiymati 28,5 mln dollarlik 5,4 mln dona elektron sigaretalar import qilingan bo‘lib, bu ko‘rsatkich avvalgi yillarga (2018—2020-yillarda 349 ming dollarlik 182 ming dona elektron sigaretalar import qilingan) nisbatan keskin ravishda – 80 baravarga oshgan.
Izoh (0)