Toshkent shahrining kelgusi 20 yilga mo‘ljallangan bosh rejasi tasdiqlandi. Hujjatda hukumatning bajarilishi belgilangan qator rejalari aks etgan.
Qurilishlar tartibga soladimi?
2024-yil 24-dekabr kuni “Toshkent shahrining 2045-yilgacha bo‘lgan davrga mo‘ljallangan bosh rejasini tasdiqlash to‘g‘risida”gi hukumat qarori qabul qilindi. Hujjatda poytaxtni kompleks rivojlantirish, qurilishlarni rejalashtirish va infratuzilmani yaxshilash belgilangan.
Qarorda yozilishicha, bosh rejaning asosiy ko‘rsatkichlarini belgilovchi xaritalar Qurilish va uy-joy kommunal xo‘jaligi vazirligining Shaharsozlik kadastri va geoaxborot tizimida ochiq maʼlumot sifatida joylashtiriladi.
Endilikda har qanday qurilish ishlari tasdiqlangan bosh reja asosida, belgilangan tartibda amalga oshiriladi. Jarayonda hududning master-rejasi, batafsil rejalashtirish loyihasi yoki qurish loyihasi ishlab chiqilib, tasdiqlagan holda yo‘lga qo‘yiladi. Har chorak yakunida bosh reja ijrosi natijalari yuzasidan Toshkent shahar hokimi hukumatga hisobot beradi. Talablar buzilishida aybdor bo‘lgan shaxslar qonunchilik doirasida jazolanadi.
Bosh rejada quyidagi muammolarni hal qilish ko‘zda tutilgan:
- hududlarni zonalarga ajratish;
- aholi harakatlanishi uchun yetarli sharoit yaratish va transport oqimi barqarorligini taʼminlash;
- shahar hududlarida zichlik parametrlari barqarorligini taʼminlash.
Shahar zonalarga ajratiladi
Bosh rejaga muvofiq, Toshkent shahri hududlari konservatsiya, rekonstruksiya va renovatsiya zonalariga ajratiladi.
Konservatsiya zonalarida shaharning ekologik va sanitariya holati, madaniy-maʼrifiy va ijtimoiy sharoitlarini yaxshilashga eʼtibor qaratiladi. Yashil hududlar, suv va yo‘l bo‘yi himoya hududlari hamda madaniy meros maydonlari muhofaza qilinadi. Bunday hududlarda qo‘shimcha turar va noturar bino-inshootlar qurilishi taqiqlanadi.
Rekonstruksiya zonalarida jamoatchilik fikri asosida, poytaxt hokimligi ruxsati bilan rekonstruksiya ishlari amalga oshiriladi. Bunday zonalarga qurilishi so‘nggi 5 yilda tugallangan, aholi yashashi uchun yetarli muhit yaratilgan hududlar hamda takomillashtirishga ehtiyoji yo‘q joylar kiradi.
Mazkur zonalarda rekonstruktura ishlari bajarilsa-da, aholi zichligi saqlab qolinadi. Hududning dizayn kodlari ishlab chiqilib, tashqi ko‘rinishi zamonaviylashtiriladi, jamoat joylari va ochiq maydonlar obodonlashtiriladi. Qo‘shimcha ijtimoiy va infratuzilma obyektlari qurilishiga ruxsat beriladi.
Renovatsiya zonalari qayta qurishga asoslagan hududlardir. Bunda foydalanish uchun yaroqsiz, shahar ekologik muhitiga salbiy taʼsir ko‘rsatuvchi, zilzilabardoshlilik talablariga javob bermaydigan bino va inshootlar buziladi. Bo‘shatilgan yerlarda kompleks master-rejalar va loyihalar asosida yangi qurilishlar amalga oshiriladi.
Kelgusi 20 yillik rejalar
Toshkent shahrining umumiy maydoni 43 873 gektar. Ayni paytda poytaxtda 3 million kishidan ortiq aholi yashaydi. Bu ko‘rsatkich 2045-yilgacha 7,4 million nafarga yetishi kutilmoqda. Bosh rejani ishlab chiqishda inobatga olingan asosiy masalalardan biri aholining demografik o‘sishi ekani maʼlum qilingan.
Qarorda yozilishicha, bugun Toshkentda mavjud yashil maydonlar (cheklangan hududlar bilan birga) 7 120 gektar. Shundan 893 gektari umumiy foydalanish, 5 102 gektari cheklangan va 1 125 gektari maxsus yashil maydonlar hisoblanadi.
Bosh reja doirasida 2045-yilgacha yana 10 000 gektar qo‘shimcha yashil maydonlar barpo etish belgilangan. Shu bilan birga, shahar atrofidagi 15 000 gektar yer maydonida yashil belbog‘ tashkil qilinishi rejalangan.
Qarorda bugun poytaxt aholisi jonboshiga 5 kvadrat metr yashil hudud to‘g‘ri kelayotgani, kelgusi 20 yil ichida mazkur ko‘rsatkichni 8 kvadrat metrga yetkazilishi belgilangan.
Hozirda Toshkent shahridagi jami yo‘llar uzunligi 836 kilometr. Bosh rejada 2045-yilgacha qo‘shimcha 647 kilometr yangi yo‘llar qurish, mavjud 140 kilometr yo‘llarni kengaytirish ko‘zda tutilgan.
Jamoat transportidan foydalanish ulushini oshirish ham ustuvor vazifa sifatida belgilangan. Xususan, 20 yil ichida 27 ta transport tarmog‘i markazlari (Park and ride), yangi metropoliten yo‘llari barpo etilishi rejalashtirilgan. 2045-yilgacha jamoat transportidan foydalanish ulushini 60 foizgacha oshirish ko‘zda tutilgan.
Kechikkan bosh reja
Toshkent shahrining o‘zida shaharsozlik tartiblarini aks ettiruvchi bosh rejasini ishlab chiqish masalasi 10 yildan ortiq vaqt davomida muhokamada bo‘ldi. Poytaxtda bosh reja yo‘qligi tartibsiz qurilishlarga olib kelayotgani davlat rahbari tomonidan ham tanqid qilingan. Loyiha kechika-kechika 2022-yil oktyabrda prezident Shavkat Mirziyoyevga taqdim qilingandi. Biroq uni tasdiqlash jarayoni ikki yildan ortiq davrga ortga surildi.
To‘rt yil avvalgi prezident farmonida 2025-yilgacha O‘zbekistondagi barcha shaharlar bosh rejasi tasdiqlanishi belgilangandi.
Izoh (0)