Prezident Shavkat Mirziyoyev energetika sohasidagi obyektlar va loyihalarni ishga tushirish marosimida nutq so‘zlamoqda.
Bugungi loyihalar bundan 8 yil avval energetika sohasida boshlangan keng ko‘lamli islohotlarning uzviy davomi ekani taʼkidlandi. Ushbu davr mobaynida O‘zbekiston “yashil energetika”da katta-katta qadamlarni qo‘ydi.
Xususiy sektorga keng yo‘l ochilgani natijasida o‘tgan 5 yilda energetika sohasiga qariyb 20 milliard dollar to‘g‘ridan-to‘g‘ri xorijiy investitsiyalar jalb qilindi. Avval to‘liq davlat tasarrufida bo‘lgan bu tizimda 24 ta mustaqil energiya ishlab chiqaruvchi subyektlar paydo bo‘ldi.
“Yashil energetika” sohasida bugunga kelib 3,5 ming megavattli yoki 10 milliard kilovatt soatga teng 16 ta yirik quyosh va shamol elektr quvvatlari ishga tushirildi. Buning hisobiga 2024-yilda “yashil energiya” ulushi 16 foizdan oshirildi. Yaʼni, o‘tgan qisqa davrda ekologik toza energiya quvvatlarini yiliga 2-3 karra ko‘paytirishga erishildi.
O‘tgan yilda mamlakatimizning yalpi ichki mahsuloti ilk bor 100 milliard dollarlik tarixiy marrani zabt etdi. Keyingi qadam sifatida 2030-yilga borib iqtisodiyotimiz hajmini 200 milliard dollarga yetkazish reja qilingan.
O‘z navbatida, kelgusi 5 yilda yurtimizda elektr energiyasiga bo‘lgan ehtiyoj hozirgidan 1,5 barobar oshib, 120 milliard kilovatt soatga yetadi. O‘zbekiston Parij bitimi doirasida 2030-yilgacha zararli gazlar emissiyasini 35 foizga kamaytirish bo‘yicha majburiyat olgan. Prezident bu majburiyatni 2050-yilgacha yanada kengaytirishga tayyorligini bildirdi.
Qolaversa, 2025-yil O‘zbekistonda “Atrof muhitni asrash va yashil iqtisodiyot yili” deb eʼlon qilindi. Davlat rahbari energetika sohasidagi islohotlarni yangi bosqichga olib chiqish bo‘yicha rejalarga qisqacha to‘xtalib o‘tdi.
2030-yilga qadar yana 19 ming megavatt “yashil quvvat”larni barpo etib, qayta tiklanuvchi energiya ulushini 54 foizga yetkazish rejalashtirilgan. Xususan, 2025-yilda 3,4 ming megavattli 18 ta quyosh va shamol stansiyalari hamda 1,8 ming megavattli saqlash tizimlari ishga tushiriladi. Buning natijasida kelgusi yili “yashil energiya” ishlab chiqarish hajmlari 12 milliard kilovatt soatga yetadi.
Bu 5 million xonadonning bir yillik isteʼmoliga teng va 6,5 million tonna zararli gazlarni atmosferaga chiqarishning oldi olinadi, deganidir. Kelgusi 2 yilda xususiy tadbirkorlar bilan birga 2 mingdan ortiq kichik va mikro-GESlar tashkil qilish bo‘yicha katta dastur amalga oshiriladi.
Bundan keyin ham sohaga xususiy sektor kirib kelishini rag‘batlantirib, elektr energiyasi bozorini tashkil etish bo‘yicha katta qadamlarni qo‘yilishi taʼkidlandi. Xususan, kelgusi yil yakuniga qadar raqobatli savdolar orqali elektr energiyasi ulgurji bozori yaratiladi.
Shuningdek, davlat-xususiy sheriklik nafaqat yirik elektr stansiyalarida, balki sohaning boshqa yo‘nalishlariga ham keng joriy qilinadi. “Yashil energetika” yo‘nalishida mintaqaviy va xalqaro hamkorlik kengaytiriladi.
Bu borada birinchi amaliy qadam sifatida COP29 doirasida Qozog‘iston, Ozarbayjon va Saudiyalik hamkorlar bilan “yashil energiya”ni Yevropa mintaqasiga eksport qilish bo‘yicha ilk bitim imzolandi. Mintaqaviy energiya tizimi barqarorligini taʼminlash maqsadida qo‘shni davlatlar bilan yagona platforma ishga tushiriladi.
Izoh (0)