AQSHning saylangan prezidenti Donald Trampning maslahatchilari Ukrainadagi urushni to‘xtatish bo‘yicha takliflarni ilgari surmoqda. U Rossiyaga hududiy yon bosishni ham o‘z ichiga oladi. Bu haqda Deutsche Welle xabar berdi.
Tramp hali tinchlik rejasini ishlab chiqish uchun ishchi guruhini to‘plamagan. Buning o‘rniga, uning jamoasi reja qanday bo‘lishi mumkinligi haqida takliflarni tayyorlamoqda. Asosiy maqsad Moskva va Kiyevni muzokaralar stoliga o‘tirishga majbur qilishdan iborat. Ayni paytda uchta asosiy taklif mavjud:
Ukraina va Rossiya bo‘yicha bo‘lajak maxsus elchi Kit Kellogdan: U front chizig‘i bo‘yicha mojaroni muzlatib qo‘yishni ilgari surmoqda. AQSH Ukrainaga “kuchli pozitsiyadan turib muzokaralar olib borish” imkoniyatini ta’minlashi va Kremlga o‘t ochishni to‘xtatishga rioya qilmaslik oqibatlari haqida ogohlantirishi kerak.
Kellogga ko‘ra, Tramp faqat Ukraina muzokaralarga rozi bo‘lgan taqdirdagina, unga ko‘proq qurol-yarog‘ beradi, agar Rossiya urushni to‘xtatish imkoniyatini muhokama qilishdan bosh tortsa, Vashington ”Ukrainani qurollantirishi” haqida uni ogohlantiradi. Ukrainaning NATOga a’zo bo‘lishi bo‘yicha muzokaralar esa keyinga qoldiriladi.
AQSH vitse-prezidenti lavozimiga Tramp tomonidan nomzodi ko‘rsatilgan Jeyms Devid Vens mavjud qarama-qarshilik chizig‘i bo‘ylab demilitarizatsiya zonasini tashkil etishni taklif qilmoqda. Bu hudud kelajakda Rossiyaning ehtimoliy bosqinchiligining oldini olish maqsadida “kuchli mudofaa bilan ta’minlanadi”. Vensning rejasida Ukrainaning NATOga a’zo bo‘lishi ko‘zda tutilmagan.
Milliy razvedkaning sobiq rahbari Richard Grenell iyul oyida Ukraina sharqida “avtonom zonalar” tashkil etish tarafdori bo‘lgan, ammo bu rejaning tafsilotlariga aniqlik kiritmadi. Vens kabi u ham Ukrainaning NATOga a’zo bo‘lishi “AQSH manfaatlariga javob bermaydi” degan fikrda.
Ukraina shartlari
Ukraina qo‘shinlarni 1991-yil chegaralariga olib chiqishni nazarda tutuvchi “tinchlik formulasi”ni amalga oshirishni talab qilmoqda. Gap 2014 va 2022-yillarda Rossiya tomonidan u yerda o‘tkazilgan “referendumlar” va Ukrainaning Qrim, Donetsk, Lugansk, Xerson va Zaporojye viloyatlari noqonuniy anneksiya qilingani haqida ketmoqda. Moskva “tinchlik formulasi” asosida muzokaralar olib borish imkoniyatini istisno qiladi.
Rossiya shartlari
Putin o‘t ochishni to‘xtatish uchun o‘z shartlarini ilgari surdi, jumladan, Ukraina qo‘shinlari o‘zini o‘zi mustaqil deb e’lon qilingan DXR, LXR, Xerson va Zaporojye viloyatlaridan olib chiqilishi, ushbu to‘rtta hudud va Qrim go‘yoki xalqaro miqyosda Rossiyaning bir qismi sifatida tan olinishi, Ukrainaning NATOga a’zolikdan voz kechishi va sanksiyalarni olib tashlash. Zelenskiy bu taklifni “ishonib bo‘lmaydigan” ultimatum deb atadi.
Izoh (0)