Janubiy Koreyaning Pusan shahrida 170 dan ortiq davlat vakillari o‘rtasida plastikdan ifloslanishga qarshi kurash bo‘yicha muzokaralar yakunlandi. Kelishuvga erishilmadi, muzokaralarni kelasi yilda davom ettirishga qaror qilindi.
Germaniya federal atrof-muhit vaziri Shteffi Lemke bir qator davlatlar tomonidan global kelishuvga qarshilik ko‘rsatishni halokatli deb atadi.
“Hech bo‘lmaganda, Pusanda bir narsa aniq bo‘ldi: ko‘pchilik mamlakatlar samarali kelishuvga erishmoqchi. Va bu guruh o‘sib bormoqda”, dedi u.
1-dekabr kuni bo‘lib o‘tgan yakuniy yalpi majlisda bir qancha tashabbuslar ko‘rib chiqildi. Panama tomonidan taklif etilgan va 100 ga yaqin davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlangan eng ommaboplari butun dunyo bo‘ylab plastik mahsulotlar ishlab chiqarishni qisqartirish uchun sharoit yaratishga qaratilgan. Muzokaralar jarayonida plastiklarga cheklovlar, tashvishli kimyoviy moddalarni tartibga solish va rivojlanayotgan mamlakatlarga shartnomani amalga oshirishda yordam berish uchun mablag‘ ajratish takliflariga qat’iy e’tiroz bildirildi.
Dunyo bo‘ylab yiliga taxminan 500 million tonna plastik ishlab chiqariladi
Birlashgan Millatlar Tashkilotining 25-noyabrdan 1-dekabrgacha bo‘lib o‘tgan Atrof-muhit bo‘yicha dasturi (UNEP) shafeligidagi sessiyadan ko‘zlangan maqsad hujjat matnini yakunlash va tasdiqlashdan iborat edi.
“Sayyoramiz plastik chiqindilarga g‘arq bo‘lmoqda. Har yili biz 460 million tonna plastmassa ishlab chiqaramiz, ularning katta qismi qisqa muddatda chiqindiga aylanadi”, dedi BMT bosh kotibi Antoniu Guterrish ishtirokchilarga yo‘llagan videomurojaatida.
U, shuningdek, shoshilinch choralar ko‘rish zarurligini ta’kidladi.
Shartnoma barcha mamlakatlarning zamonaviy texnologiyalardan foydalanishini ta’minlashi, quruqlik va dengiz muhiti sifatini yaxshilash, zaif jamoalarni, shu jumladan, chiqindilarni yig‘ish orqali pul topayotganlarni himoya qilishni nazarda tutadi.
Qayd etilishicha, 2050-yilga kelib plastik ishlab chiqarish 3 baravarga oshadi. Olimlar inson tanasida va atrof-muhitda, jumladan, oziq-ovqat, suv va havoda ko‘proq mikroplastiklarni topishda davom etmoqda.
Pusandagi WWF xalqaro hamjamiyatni muzokara jarayonini imkon qadar tezroq yakunlashga chaqirdi.
“Plastik ifloslanishga qarshi kurash bo‘yicha kelishuvni ishlab chiqish qarori 2022-yilda qabul qilingan, shundan beri 1000 kundan ortiq vaqt o‘tdi. O‘sha vaqt ichida 800 million tonnadan ortiq plastmassa ishlab chiqarildi, shundan 30 million tonnadan ortig‘i okeanlarimizga tushib, yovvoyi tabiatga zarar yetkazdi, ekotizimlarni zaharladi”, deya aniqlik kiritdi WWF.
Dunyodagi eng yirik plastik ishlab chiqaruvchilar Xitoy va AQSHdir
Samarali plastik nazorat shartnomasini himoya qiluvchi bir guruh olimlarning fikriga ko‘ra, tadqiqotlar plastmassa ishlab chiqarish va chiqindilarni sog‘liq muammolari, jumladan, “bepushtlik, semirish va yuqumli bo‘lmagan kasalliklar, jumladan, diabet, yurak-qon tomir kasalliklari va saratonning ko‘plab turlari” bilan bog‘ladi.
Eunomia assotsiatsiyasi ma’lumotlariga ko‘ra, Xitoy, Hindiston, Saudiya Arabistoni, Janubiy Koreya va AQSH dunyodagi eng yirik beshta polimer mahsulotlarini ishlab chiqaruvchi davlatlar qatoriga kiradi.
Izoh (0)