• Profilga Kirish
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12692.42
    • RUB158.44
    • EUR14511.24
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +25°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Kino Shou-biznes Karyera

    “Katta ajdarho”: qanday qilib Bryus Li Amerika kinosanoatini o‘zgartirib yubordi?

    Agar Bryus Li hayot bo‘lganida 84 yoshni qarshi olgan bo‘lardi. Jang san’ati ustasi 1940-yil 27-noyabrda dunyoga kelgan. Hayoti davomida u G‘arbni Sharq bilan qayta tanishtirdi va jangari kinoni qayta kashf etdi.

    Jang realizmi: Gonkong kinosidagi inqilob

    Iyun oyining oxirida Max (sobiq HBO Max) strimingida “Jangchi” tarixiy epik serialining uchinchi mavsumi efirga chiqdi. Syujet o‘sha-o‘sha: XIX asr, AQSHning Chaynatauni, to‘dalar o‘rtasidagi urush, markazda esa uzoq Xitoydan kelgan kung-fu ustasi. Mazkur loyiha qariyb 50 yil davomida o‘z vaqtini kutgan va uni Bryus Li o‘ylab topgan — o‘sha paytda (1970-yillarning boshida) u televideniyeda bir nechta loyihalardagina suratga tushgandi. Serial dastlab “A Zam” deb nomlangan. Li ssenariy rejasini tayyorlab, bosh rolni o‘zi ijro etishni mo‘ljallagandi, biroq mahalliy prodyuserlar qaysarlik qilib, buni rad etadi: o‘sha davrda Gollivud osiyoliklarga iltifot ko‘rsatmasdi. Bu boradagi eng achinarli misol — “A Zam” g‘oyasiga qisman asoslangan “Kung-fu” teledramasi edi. Syujetga ko‘ra, jangovar san’at ustasi Kvay Chan Keyn g‘oyib bo‘lgan akasini izlab, sayohat qiladi. Bosh rolga Bryus Lining o‘zi sinov topshiradi, ammo oxir-oqibat bu rol amerikalik Devid Kerradaynga nasib etadi — prodyuserlar soqol-mo‘ylovsiz yevropalik odamni shaolinlik rohib sifatida taqdim etishdan uyalmaydilar.

    Umidsizlikka tushgan Bryus Li 1971-yilda AQShni tark etadi. O‘sha paytda uning eng katta aktyorlik yutug‘i ABC telekanali tomonidan suratga olingan “Yashil ari” sarguzasht serialidagi jangari Kato roli edi.

    1960-yillarning oxirigacha Xitoy kinoprоkatining muhim qismini usya janridagi filmlar tashkil etardi. Bu superqahramonlik va jozibali fantastikaning g‘alati aralashmasi bo‘lib, unda qahramonlar kung-fu bilan shug‘ullanar va tabiatning barcha qonunlarini buzardi. Ular tovush tezligida harakat qilishar, havoda muallaq turishar, fikr kuchi bilan narsalarni boshqarishardi. Bunday sehrli hiyla-nayranglar uchun arqonlar, sakrash taxtasi, shuningdek, kaskadyorlik tryuklarini yashiruvchi tezlashtirilgan montaj talab qilinardi. 1970-yillar boshlarida ularning o‘rniga ancha hayotiyroq jangari filmlar kelib, Bryus Li bu “realistik” burilishda deyarli hal qiluvchi rol o‘ynaydi. Jang sahnalari o‘rta planda va uzun kadrlarda tasvirga olingan - tomoshabin xuddi zamonaviy sport translyatsiyasidagidek, harakatlanuvchi shaxslarning barcha harakatlari va yiqilishlarini uzluksiz ravishda ko‘rishi mumkin edi.

    “Katta xo‘jayin” va “G‘azab mushti” kabi filmlarning muvaffaqiyatidan so‘ng Warner Bros. Bryus Lini o‘zining “Ajdarho chiqishi” loyihasiga taklif qiladi. To‘g‘ri, bu holatda ham prodyuserlar sahnada faqat osiyolikni ko‘rsatishga jur’at etisholmaydi va unga ikki amerikalik — karate bo‘yicha chempion Jim Kelli va artist Jon Saksonni sherik qilib berishadi.

    Amerika kinosidagi inqilob

    AQShda Bryus Lining xususiy jang san’ati maktabi bor edi. Uning shogirdlari orasida Gollivud aktyorlari (Stiv Makkuin, Jeyms Garner, shuningdek, Din Martin va Sharon Teyt ham bo‘lgan) va NBA yulduzi (“Miluoki Baks” Karim Abdul-Jabbar) bor edi. Mashg‘ulotlarga bo‘lgan talab qisman Bryus Lining jang san’ati sohasida haqiqiy avangard bo‘lganligi bilan bog‘liq. 1960-yillarning oxiriga kelib u ushu, jiu-jitsu va ingliz boksining elementlarini birlashtirgan gibrid jityukondo uslubini yaratdi. Uning texnikasining asosiy imperativi — boshqa uslublarning qat’iy qoidalarini uloqtirish, jangovar sharoitga moslashish, improvizatsiya qilish va dushmanni chalg‘itishdir. Bu fazilatlarning barchasini u o‘z rollarida namoyon etgan.

    Bryus Li tufayli kinolardagi mushtlashuv sahnalari estetikasi tubdan o‘zgardi: ekshn qahramonlarining plastikasi ham, jang xoreografiyasi ham yangilandi. Hatto mushaklar gipertrofiyasi va haqiqiy kuch emas, balki tez va chaqqon harakatlar qadrlanadigan filmlarning yangi turi paydo bo‘ldi (shuning uchun 1980-yillarga yaqin Amerika kinosida Jan-Klod Van-Damm va Chak Norris, biroz keyinroq - Stiven Sigal katta mashhurlikka erishdi).

    Bryus Lining dafn marosimiga kelgan muxlislari

    Bundan tashqari, Bryus Li G‘arbda sharqona inson obrazini qayta kashf etdi, demak, u mashhur Gollivud inklyuzivligi uchun juda ko‘p ishlarni amalga oshirdi. Amerika studiyalari xitoyliklar faqat jinoyatchilar, indamas xizmatkorlar va afyun sotuvchilargina bo‘la olmasligini birdan tushunib qoldi. Shundan so‘ng ko‘plab sharqlik san’atkorlar, jumladan, Jet Li, Donni Yen, Meggi Chun va Mishel Yeo AQShga ko‘chib o‘tadi. Hatto serial industriyasi ham o‘z konservatizmini yengib, jangovar san’at haqidagi teleseriallarni repertuariga kiritadi. 

    “Bryusploteyshn”: plagiat va parodiyalar

    1972-yilda mashhur Shaw Brother kinostudiyasida suratga olingan “Boks qiroli” Amerika prokatga chiqadi. “Boks qiroli” — Gonkongdan AQSH ekranlariga yetib kelgan birinchi kung-fu jangari filmi. Shundan so‘ng, sanoat eksport uchun faol ishlay boshlaydi, ammo kutilmagan voqea sodir bo‘ladi: 32 yoshli Bryus Li bosh og‘rig‘iga qarshi tabletka qabul qilgach, kuchli og‘riqni his qiladi — dori miya shishini keltirib chiqaradi, natijada aktyor vafot etadi. Kinosanoat Bryusning o‘limiga tayyor emasdi va o‘ta sharmandali tijorat firibgarligiga qo‘l urishadi: prodyuserlar o‘xshash ko‘rinishga ega aktyorlarni topib, ularga Bruce Li, Bruce Lai yoki Bruce Le kabi taxalluslarni berishadi (buyuk san’atkorning ismi Bruce Lee edi) va ular ishtirokida filmlar suratga olishadi. Ular tomoshabinlar aktyorlar almashganini payqamasligiga umid qilib, ushbu mahsulotni prokatga chiqarishadi. Keyinchalik kinoshunoslik adabiyotida bu hodisa “Bryusploteyshn” (Bruceploitation) — ya’ni Bryus Li va uning ijodining mashhurligini ekspluatatsiya qilish, parazitlik qilish deb nomlandi.

    “Bryusploteyshn” (yaxshi ma’noda) bugungi kungacha davom etmoqda — ba’zan o‘zlashmalar shaklida (masalan, yaqinda navbatdagi davomi chiqqan “Matritsa” filmidagidek), ba’zan ochiq parodiya va trolling shaklida (Tarantinoning “Bir kuni... Gollivudda” filmida shunday bo‘lgan: u yerda Bryus Li butunlay mahmadona sifatida taqdim etilgan, buning uchun aktyorning qarindoshlari rejissyordan xafa bo‘lishgan). Bularning barchasi faqat bir narsadan dalolat beradi: G‘arb pop-madaniyati buyuk xitoyliklarning zarbalaridan o‘zini tiklay olmadi. Hozirda tayvanlik Eng Li va Sony kinostudiyasi jang san’ati ustasi — Bryus Li haqida biografik film suratga olmoqda.

    30.11.2024, 18:30   Izoh (0)   32562
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email
    #jangari film#Bryus Li#Gollivud

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Mashhur filmlarni suratga olish jarayonida jiddiy jarohat olgan aktyorlar (foto)

    25.03.2024, 16:10

    Bitta filmda suratga tushib, 100 mln dollardan ko‘proq pul ishlagan Gollivud aktyorlari

    11.09.2024, 15:57

    Payqamagansiz ham: mashhur aktyorlarning siz bilmagan yashirin rollari

    02.10.2024, 13:47

    2024-yilda premyerasi bo‘lib o‘tgan eng qiziqarli Bollivud filmlari (treyler)

    03.10.2024, 14:58

    Gollivud tarixidagi kult filmlarning eng omadsiz sikvellari (treyler) 

    08.10.2024, 12:55

    Hema Malini 76 yoshda: afsonaviy hind aktrisasi ishtirokidagi eng sara filmlar (video)

    18.10.2024, 17:00

    Ijod azobi: obrazi real chiqishi uchun aktyorlarni chidab bo‘lmas darajada qiynagan rejissyorlar 

    24.10.2024, 15:58

    Butun mamlakatga dong‘i ketgan sovet filmlaridagi mashhur binolar (foto)

    29.10.2024, 11:55

    Kung-fu mahoratini namoyish etuvchi filmlar (treyler)

    28.10.2024, 17:50

    Kivanch Tatlitug‘ 41 yoshda: mashhur turk aktyori ishtirokidagi eng sara film va seriallar 

    30.10.2024, 10:55

    “Muhtasham yuz yil”ning davomi bor va gap “Ko‘sem” seriali haqida emas 

    31.10.2024, 14:46

    Gollivudning mashhur aktrisalari va ularning dublyorlari (foto) 

    06.11.2024, 22:15

    Yeyilmaydigan nonushta, tez portlaydigan mashinalar, mexanizmli bomba: film va seriallardagi siyqasi chiqqan klishelar

    20.11.2024, 14:56
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    American University of Technologyʼda bakalavrlar uchun ochiq eshiklar kuni


    Sug‘urta sohasidagi uzoq kutilgan islohotlar: manfaatlar qonun himoyasida 


    InfinBANK va Kwikpay: uyingizga komissiyasiz va mehr bilan xalqaro pul o‘tkazmalari


    “Biznesni rivojlantirish banki” BMT Taraqqiyot Dasturi bilan hamkorlik qiladi


    Avvallari xufiyona iqtisodiyotda faoliyat yuritgan eshitish va gapirishda muammosi bor insonlar endi rasmiy sektorga qo’shilib, Poytaxt Parking jamoasining bir qismiga aylandi


    Toshkentda CRYPTO O₂ forumi bo‘lib o‘tdi: Texnologiya, fintech va tartib‑qoidalar muhokama qilindi 


    Endi Ucell ilovasida Yandex Music’ni tinglash mumkin 


    AKFA energiya tejovchi romlari: iqlimga moslashtirilgan, qulaylikni ko‘zlagan 


    STEM va biznes yo‘nalishidagi qizlar uchun TBC Bank’dan ta’lim grantlari — O‘zbekistonda gender tafovutini kamaytirish yo‘lida yangi qadam


    OKMKda mahalliy dumpkarlardan foydalaniladi 


    Qo‘ng‘iroqlardan mobil internetga: Toshkent mobil aloqadan foydalanish modelini qanday o‘zgartirmoqda


    AVO bank aloqa markazi: innovatsiyalar va yangi xizmat darajasi 


    SonetUzStyle tanlovida ishtirok etish uchun arizalar qabuli 15-avgustgacha uzaytirildi


    BYD SEALION 7: Flagman elektr SUV — shahar ko‘chalarida yangi yetakchi 


    Aqlli diversifikatsiya: nima uchun kerak va kapitalni qanday taqsimlash lozim?

     

    Tavsiya etamiz

    Kamchatkadagi hodisa yagona emas: so‘nggi 120 yilda ro‘y bergan eng kuchli megazilzilalar

    1 avgust, 18:20

    Tramp uchun xavotirlar: AQSH prezidenti taniqli shaxslarga yosh qizlarni sotgan Jeffri Epshteynning mijozi bo‘lganmi?

    29 iyul, 17:19

    Bir kechada oddiy ofitsiantdan millionerga aylangan ayol: lotereyadan yutilgan 10 mln dollar mashmashasi

    27 iyul, 09:25
    Audio Icon

    Andijoncha hotamtoylik: “Dunyo sadolari”ga sarflanayotgan milliardlar va shubhali shartnomalar

    24 iyul, 21:25
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Apple uch milliard dona iPhone sotdi

    Dunyo | 1 avgust, 23:45

    Eronning “Istiqlol” klubi Rustam Ashurmatov bilan shartnomani bekor qilishi mumkin

    Sport | 1 avgust, 23:30

    “AQSH G‘azo sektoridagi ocharchilikka qarshi kurashish rejasi ustida ishlamoqda” — Tramp

    Dunyo | 1 avgust, 23:25

    “Isroilning G‘azodagi harakatlari yahudiy qadriyatlariga zid” — niderlandiyalik ravvin

    Dunyo | 1 avgust, 23:10

    AQSHdagi muzey ekspozitsiyadan Trampning impichmentlari haqidagi ma’lumotni olib tashladi

    Dunyo | 1 avgust, 23:00

    Xitoyda odamlar anomal issiqdan metroda o‘tirib saqlanmoqda

    Dunyo | 1 avgust, 22:40

    Chet ellarda og‘ir sharoitda qolgan o‘zbekistonliklarni vatanga qaytarish aksiyasiga start berildi

    O‘zbekiston | 1 avgust, 22:14
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.