• Profilga Kirish
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12692.42
    • RUB158.44
    • EUR14511.24
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +29°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Dunyo

    Isroil HAMAS va “Hizbulloh” raketalarini lazer quroli bilan urib tushirmoqchi. Yangi tizim qanday ishlaydi?

    Isroil havo mudofaasi uch tizimdan tashkil topgan. Uzoq masofali ballistik raketalarga qarshi Arrow, o‘rta masofadagi tahdidlar uchun David’s Sling tizimlari mavjud. Ammo tarmoqlarda eng ko‘p muhokama qilinadigan va ekspertlar tomonidan “dunyoda eng yaxshisi” sifatida ta’riflanadigan uchinchi tizim “Temir gumbaz”dir. U asosan G‘azo va Livandan uchiriluvchi qisqa masofali boshqarilmaydigan raketalar, shuningdek, artilleriya snaryadlarini tutib olishga mo‘ljallangan. Yuqori aniqlik omilidan tashqari, kompleks intensiv hujumlarga dosh bera olishi, ya’ni favqulodda ko‘p nishonlarni baravariga zararsizlantirishi bilan mashhurdir.

    Foto: Reuters

    Tizimlardan foydalanish qanchaga tushadi?

    Biroq “Temir gumbaz”ning faoliyati ancha qimmatga tushadi. Boisi HAMAS va “Hizbulloh” tomonidan keng qo‘llanadigan “Qassam” hamda “Katyusha” raketalari 300-800 dollar turadi. Isroil tomonidan ularni tutib olishda ishlatiladigan “Tamir” raketalarining narxi esa 80 ming dollarga borishi mumkin. Bu esa, o‘z navbatida, Tel Avivni shiddat bilan rivojlanib borayotgan lazerli mudofaa tizimlariga sarmoya kiritishga undadi.       

    Foto: Rafael Advanced Defense Systems

    Iron Beam (“Temir nur”) tizimi ustidagi ishlar shu tariqa boshlandi. 2010-yili mazkur vazifa Isroilning yetakchi qurol ishlab chiqaruvchisi Rafael Advanced Defence Systems kompaniyasiga yuklatildi. Tizim 2020-yillar boshiga kelib keng jamoatchilikka tanishtirilgan bo‘lsa-da, uni “qurolli kuchlar inventariga qabul qilish uchun tayyor” deb e’lon qilishlariga yana ikki yil vaqt ketdi. Biroq 2022-yili Isroil Mudofaa vazirligi bayonot berib, sinovlar muvaffaqiyatli o‘tgani, lekin jarayon yana uch yilga cho‘zilishini e’lon qildi. Shu tariqa “Temir nur” qalqonini joriy tizimlar bilan integratsiya qilish 2025-yilga qoldirildi.   

    Foto: Rafael Advanced Defense Systems

    “Temir nur” ko‘p qatlamli havo mudofaa tizimida “Temir gumbaz”ning yonidan joy oladi. Yangi tizim yuqori sezgir radar, boshqaruv markazi va qurolning o‘zidan iborat kompleks hisoblanadi. U yuz kilovatt/soat quvvatli lazer qurolini nishonga yo‘naltirish orqali ishlaydi. Bu esa hozir qariyb yuz ming AQSH dollariga tushayotgan vazifani atigi 2-5 dollar bilan bajarish imkonini beradi.

    Lazer qurolining kamchiliklari   

    Yuqorida sanab o‘tilgan afzalliklarga qaramay, tizim samaradorligini shubha ostiga oladigan omillar yetarlicha topiladi. Ularning eng birinchisi masofa bilan bog‘liq. Masalan, “Temir gumbaz” 70 kilometr masofadagi nishonlarni tutib olish salohiyatiga ega. Nur qalqonida esa bu ko‘rsatkich 10 kilometrga arang borishi mumkin.

    Foto: Breaking Defense

    Tizimning ishiga salbiy ta’sir qiladigan omillar ichida ob-havo ham bor. Tumanli hamda yomg‘irli sharoitda masofa va quvvat sezilarli darajada qisqaradi. Boisi namlik, chang va boshqa zarrachalar lazer nurini sochib, yakuniy nuqtada uning quvvatini kamaytirib yuboradi. Bu esa uzoq masofadagi nishonlarni tutib olishda muammolarni keltirib chiqarishi mumkin.  

    Shu bilan birga, lazer tizimlari uchun yuqori quvvatli energiya, tabiiyki, shunga muvofiq infratuzilma talab etiladi. Ya’ni undan istalgan joyda erkin foydalanish imkonsiz. Bundan tashqari, lazer quroli bir vaqtning o‘zida faqat bitta nishonni zararsizlantirishi mumkin. Buning uchun ketadigan soniyalar ichida qolgan havo tahdidlari o‘tkazib yuborilishi mumkin. Agar ko‘p sonli raketa va dronlar orqali keng masshtabli hujum amalga oshirilsa, tizim ularning bari bilan shug‘ullanishga ulgurmasligi mumkin.

    Rafael Advanced Defense Systems

    Shunga qaramay, Isroil rasmiylari “Temir nur” tizimida istiqbolli qurolni ko‘ryapti. Tez-tez takrorlanadigan fikrlarga ko‘ra, u havo mudofaasi sohasida “keskin burilish” yasashi mumkin. Hozir tizimni ishlab chiqarish jarayonlari boshlangan. Isroil mudofaa vazirligi bu uchun Rafael va Elbit systems kompaniyalari bilan 500 million dollarlik shartnoma imzoladi.

    14.11.2024, 15:53   Izoh (0)   6431
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email
    #Isroil#“Temir nur”#HAMAS#“Hizbulloh”

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    O‘zbekistonlik taniqli biznesmen Fattoh Shodiyev haqida ko‘pchilikka ma’lum bo‘lmagan faktlar

    08.06.2018, 15:01

    O‘zbekiston mustaqilligining 29 yilligi munosabati bilan bir qator davlat xizmatchilari, ishlab chiqarish va ijtimoiy-iqtisodiy sohalar xodimlari mukofotlandi

    28.08.2020, 22:58

    Kambag‘allikka qarshi kurashayotgan so‘zana. Nurotalik hunarmand bilan suhbat

    15.09.2020, 08:20

    Rossiya, Qozog‘iston yo‘llarida avtobuslarda hayot bilan vidolashgan 80 nafar o‘zbekistonlik muhojir. Xronologiya

    18.05.2022, 14:53

    AQSH Vakillar palatasi Ukrainaga pul ajratmasdan Isroilga yordam ko‘rsatish rejasini ma’qulladi

    03.11.2023, 11:03

    AQSH Senati Isroilga yordam ko‘rsatishga oid qonun loyihasini blokladi

    08.11.2023, 12:14

    Isroil 500 mln dollarlik lazer qurilmalariga buyurtma berdi

    29.10.2024, 10:25

    Qatar HAMAS rahbarlari o‘ldirilishi bo‘yicha Isroilga murojaat qildi

    12.11.2024, 09:49

    Niderlandiya olti oy muddatga chegara nazoratini joriy qiladi

    12.11.2024, 17:29

    Arab ligasi hamda IHT davlatlari Isroilni o‘z nazoratidagi yerlardan chiqib ketishga chaqirdi 

    12.11.2024, 18:26

    Britaniya mudofaa ehtiyojlari uchun yadro yoqilg‘isi ishlab chiqarishni qayta tiklashi mumkin

    12.11.2024, 19:12

    Isroil hujumi oqibatida so‘nggi ikki kunda 60 dan ortiq falastinlik halok bo‘ldi — G‘azo SSV

    12.11.2024, 23:15

    Tailand isroilliklarni ehtimoliy terakt xavfidan ogohlantirdi  

    12.11.2024, 21:30

    Isroil Livanda quruqlikdagi operatsiyaning ikkinchi bosqichini boshladi

    12.11.2024, 23:55

    “Isroil, albatta, Turkiyaga hujum qilishi mumkin” — Turkiya mudofaa vaziri

    13.11.2024, 15:13

    Erdo‘g‘on Turkiya Isroil bilan aloqalarini uzganini ma’lum qildi

    13.11.2024, 19:54

    Tramp o‘z administratsiyasida ashaddiy isroilparastlar bo‘lishini xohlayapti — OAV

    13.11.2024, 19:11

    G‘azoda bir yil davomida BMTning 240 nafardan ortiq xodimi halok bo‘ldi 

    13.11.2024, 20:30

    Borrel Yevropa ittifoqining Isroil bilan aloqasini to‘xtatishni taklif qildi

    14.11.2024, 09:00
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Endi Ucell ilovasida Yandex Music’ni tinglash mumkin 


    Aqlli diversifikatsiya: nima uchun kerak va kapitalni qanday taqsimlash lozim?


    “Biznesni rivojlantirish banki” BMT Taraqqiyot Dasturi bilan hamkorlik qiladi


    American University of Technologyʼda bakalavrlar uchun ochiq eshiklar kuni


    BYD SEALION 7: Flagman elektr SUV — shahar ko‘chalarida yangi yetakchi 


    InfinBANK va Kwikpay: uyingizga komissiyasiz va mehr bilan xalqaro pul o‘tkazmalari


    Toshkentda CRYPTO O₂ forumi bo‘lib o‘tdi: Texnologiya, fintech va tartib‑qoidalar muhokama qilindi 


    Avvallari xufiyona iqtisodiyotda faoliyat yuritgan eshitish va gapirishda muammosi bor insonlar endi rasmiy sektorga qo’shilib, Poytaxt Parking jamoasining bir qismiga aylandi


    OKMKda mahalliy dumpkarlardan foydalaniladi 


    AVO bank aloqa markazi: innovatsiyalar va yangi xizmat darajasi 


    AKFA energiya tejovchi romlari: iqlimga moslashtirilgan, qulaylikni ko‘zlagan 


    ZARMED Universiteti: 200 ta grant sizni kutmoqda


    SonetUzStyle tanlovida ishtirok etish uchun arizalar qabuli 15-avgustgacha uzaytirildi


    Qo‘ng‘iroqlardan mobil internetga: Toshkent mobil aloqadan foydalanish modelini qanday o‘zgartirmoqda


    STEM va biznes yo‘nalishidagi qizlar uchun TBC Bank’dan ta’lim grantlari — O‘zbekistonda gender tafovutini kamaytirish yo‘lida yangi qadam

     

    Tavsiya etamiz

    Kamchatkadagi hodisa yagona emas: so‘nggi 120 yilda ro‘y bergan eng kuchli megazilzilalar

    1 avgust, 18:20

    Tramp uchun xavotirlar: AQSH prezidenti taniqli shaxslarga yosh qizlarni sotgan Jeffri Epshteynning mijozi bo‘lganmi?

    29 iyul, 17:19

    Bir kechada oddiy ofitsiantdan millionerga aylangan ayol: lotereyadan yutilgan 10 mln dollar mashmashasi

    27 iyul, 09:25
    Audio Icon

    Andijoncha hotamtoylik: “Dunyo sadolari”ga sarflanayotgan milliardlar va shubhali shartnomalar

    24 iyul, 21:25
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Tramp tahdidlariga qaramay Hindiston Rossiyadan neft xarid qilishda davom etadi — hind rasmiylari

    Dunyo | 2 avgust, 20:10

    ZARMED Universiteti: 200 ta grant sizni kutmoqda

    Reklama | 2 avgust, 20:15

    Xitoyda robot kino va dramaturgiya yo‘nalishida aspiranturaga qabul qilindi

    Texnologiyalar | 2 avgust, 19:50

    O‘zbekistonda har beshta sud qaroridan bittasi ijro etilmagani aytildi

    O‘zbekiston | 2 avgust, 19:38

    “Garovga olinganlar ozod qilinmasa, G‘azoda janglar tinmaydi” — Isroil bosh qo‘mondoni

    Dunyo | 2 avgust, 19:20

    “Manchester Siti” futbolchisi “Galatasaroy”ga o‘tadigan bo‘ldi

    Sport | 2 avgust, 18:55

    Jeyms Kemeron “Avatar” filmi asosida animatsion serial suratga oladi

    Kino | 2 avgust, 18:50

    Trampning Falastinga nisbatan noxolis siyosati: AQSH YUNESKO a’zoligidan nega chiqyapti?

    Dunyo | 2 avgust, 18:35

    O‘zbekiston fuqarolari qaysi davlatlarga vizasiz kira olishi maʼlum qilindi

    O‘zbekiston | 2 avgust, 18:02

    Indoneziyada Levotobi Laki Laki vulqoni otildi (video)

    Dunyo | 2 avgust, 17:55
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.