Jizzaxda noqonuniy tamaki olib kirish bilan shug‘ullangan 42 ta tadbirkorlik subyektiga moliyaviy jarimalar qo‘llanildi

O‘zbekistonda, aynan hukumat oldida noqonuniy tamaki bozori muammosi hali ham katta muammo bo‘lib turibdi. Respublikada uning ulushi, joriy yil mart oyi holatida 15,3 foizni tashkil qilgan.

Bojxona qo‘mitasi bergan axborotga ko‘ra,

• 2019-yilda 342 ta holatda jami qiymati 5 mlrd 317 mln 800 ming so‘mlikdan ziyod 353 279 quti,
• 2020-yilda 139 holatda 14 mlrd 663 mln 100 ming so‘mlikdan ziyod 1 mlrd 065 ming 312 quti,
• 2021-yilda 140 ta holatda 17 mlrd 670 mln 700 ming so‘mlik 1 mlrd 543 ming 108 quti,
• 2022-yilda 316 holatda 18 mlrd 970 mln 700 mingdan ziyod 1 mlrd 582 ming 609 quti,
• 2023-yilda 291 ta holatda 88 mlrd 403 mln 600 minglikdan ziyod 5 mlrd 622 ming 506 quti noqonuniy tamaki mahsulotlari qo‘lga olingan.

“Daryo” holatni Jizzax viloyati misolida o‘rgandi.

Prezident Shavkat Mirziyoyev 2024-yildagi makroiqtisodiy barqarorlik va iqtisodiy rivojlanishni taʼminlashning ustuvor vazifalariga bag‘ishlab o‘tkazilgan yig‘ilishda yashirin iqtisodiyot tufayli davlat byudjetining yo‘qotishlarini raqamlarda eʼlon qilgandi. Taʼkidlanishicha, bu raqam 30 trln so‘m, yaʼni 2,4 mlrd dollarnini tashkil qilgan.

Davlat rahbari ushbu mablag‘larni aholining zaif qatlamini ijtimoiy qo‘llab-quvvatlashga, maktablar qurilishi va rekonstruksiya qilinishiga, tibbiy muassasalarning zamonaviy jihozlar bilan jihozlanishi hamda boshqa xayrli maqsadlarga yo‘naltirilishi mumkinligi haqida ham to‘xtalgandi.

2024-yilning birinchi olti oyida davlat byudjeti daromadlari va xarajatlari haqida eʼlon qilingan hisobotda ko‘rsatilishicha, daromadlar 115,9 trillion so‘mni, xarajatlar esa 149,8 trillion so‘mni tashkil qilgan. Byudjet defitsiti 34 trillion so‘mga yetgan.

Solishtirish uchun: 2023-yil birinchi yarmida davlat byudjeti defitsiti 26,8 trln so‘mni tashkil qilgandi, yaʼni bir yilda 27 foizga o‘sgan. Agar tamaki mahsulotlari eksportchilari va sotuvchilari o‘z faoliyatlarini qonunga muvofiq yuritganlarida, O‘zbekiston xazinasi ularning noqonuniy harakatlari tufayli ulkan miqdorda ziyon ko‘rmagan, byudjet defitsiti keskin qisqargan bo‘lardi.

Jizzax viloyati Bojxona boshqarmasi axborot xizmatining “Daryo”ga bildirishicha, boshqarma xodimlarining saʼy-harakati bilan viloyatda noqonuniy tamaki mahsulotlari aylanmasiga chek qo‘yilmoqda.

Jumladan, 2024-yilning 17-aprel kuni soat 11:20 larda Jizzax viloyati bojxona boshqarmasi Kontrabandaga qarshi kurashish sho‘basi xodimlari tomonidan viloyat Milliy gvardiya, DXX va IIB xodimlari bilan hamkorlikda Jizzax shahri Islom Karimov shoh ko‘chasida harakatlanib ketayotgan O‘zbekiston Respublikasi fuqarosi Jasur Xolimov boshqaruvidagi Isuzu rusumli, davlat raqami 50F020EA bo‘lgan avtotransport vositasi to‘xtatilib ko‘zdan kechirilganda, hech qanday hujjatlari mavjud bo‘lmagan, xorijda ishlab chiqarilgan dastlabki qiymati 25 million 800 ming so‘mlik 16 turdagi jami 601 quti dori vositalari borligi aniqlangan.

 Shundan so‘ng, tadbir davom ettirilib, mazkur avtotransport vositasidan tushirilib qolingan tovarlar saqlanayotgan Jizzax viloyati Sh.Rashidov tumani Paxtaobod QFY Chamanzor ko‘chasidagi 17- va 19-uylar ko‘zdan kechirilganida, O‘zbekiston Respublikasi fuqarosi Mamirov Sunattila Jasur o‘g‘liga tegishli, xorijda ishlab chiqarilgan, O‘zbekiston Respublikasi aksiz markalari bilan markalanmagan, dastlab qiymati 175 million 380 ming so‘mlik 9 turdagi jami 15 400 quti tamaki mahsulotlari “yama” sifatida saqlab kelinayotganligi aniqlangan.

“Jizzax viloyati Bojxona boshqarmasi xodimlari tomonidan viloyatga noqonuniy tamaki mahsulotlari kirib kelishining oldini olish maqsadida ko‘plab chora tadbirlar amalga oshirilmoqda. 2024-yilning o‘tgan davri mobaynida bojxonachilarimiz tomonidan 8 ta holatda 285 million 500 ming so‘mlik 18440 quti tamaki mahsulotlarining noqonuniy muomalasi oldi olingan. Bundan tashqari respublikamiz hududiga tamaki masʼhulotlarining noqonuniy kirib kelishining oldini olish maqsadida bojxona xodimlari tomonidan tezkor-qidiruv tadbirlari ham amalga oshirilmoqda.

Jumladan, Sharof Rashidov tumanida yashovchi fuqaroning yashash xonadoni tekshirilganda unda aksiz markazi bilan markalanmagan, tegishli hujjatlari mavjud bo‘lmagan, xorijda ishlab chiqarilgan, jami 15400 quti tamaki mahsulotlari borligi aniqlandi. Mazkur holat yuzasidan tergov harakatlari olib borilmoqda”, deydi boshqarmaning surishtiruv va maʼmuriy amaliyot sho‘basi katta inspektor surishtiruvchisi Sherali Muyassarov.

Jizzax viloyati Soliq boshqarmasi axborot xizmatining “Daryo”ga maʼlumot berishicha, viloyatda hech qanday kirim hujjatlari bo‘lmagan alkogol va tamaki mahsulotlarini olib kirishga uringan 42 ta tadbirkorlik subyektlariga nisbatan Soliq kodeksining 223-moddasining tegishli bandlariga asosan 187 million 900 ming so‘m miqdordagi moliyaviy jarimalar qo‘llanilgan.

“Viloyat soliq boshqarmasi tomonidan Bosh prokuratura huzuridagi iqtisodiy jinoyatlarga qarshi kurashish departamenti bilan hamkorlikda 2023- va 2024-yillar davomida Jizzax viloyati miqyosida alkagol va tamaki mahsulotlarining noqonuniy muomala kiritilishi bilan bog‘liq jami 42 holatda tadbirk tashkil etilib, tegishli tartibda dalolatnomalar rasmiylashtirilgan. Hamda ushbu tadbirkorlik subyektlaridan jami qiymati 939 million 500 ming so‘mlik hech qanday kirim hujjatlari bo‘lmagan alkogol va tamaki mahsulotlari daliliy ashyo sifatida olingan.

Yuqoridagi 42 ta tadbirkorlik subyektlariga nisbatan Soliq kodeksining 223-moddasining tegishli bandlariga asosan 187 million 900 ming so‘m miqdordagi moliyaviy jarimalar qo‘llanilgan”,  deydi Jizzax shahar soliq inspeksiyasi soliq nazorat sho‘basi davlat soliq bosh inspektori Nodir Shamsiyev.

Viloyat MIB axborot xizmatining “Daryo”ga qo‘shimcha qilishicha, boshqarma tomonidan o‘tgan yilning to‘qqiz oy davomida 700 dan ortiq yo‘q qilinishi belgilangan ijro hujjati kelib tushgan, to‘liq ijrosi taʼminlangan.

Shundan, 352 million so‘mlik 19566 quti tamaki mahsulotlari yo‘q qilingan. Jumladan, Jizzax shahridagi bitta ijro hujjati bo‘yicha 86 million so‘mlik, 6377 quti (127540 dona) sigaretalar yoqib yuborilgan.