“Daryo”da sobiq sudyalardan birining murojaati e’lon qilinib, unda Sudyalar Oliy maktabini tamomlagan va to‘qqiz oy faoliyat yuritgan sobiq qozi Mamadjon Yo‘ldoshev ukasi himoyasiga kirishgani va bu yo‘lda hamkasblaridan birining qonunga xilof harakatini ochishga uringani uchun “yo‘ldan olib tashlangani” hikoya qilingandi. Sudyalar oliy kengashi mazkur chiqishga munosabat bildirib, sudyaning lavozimidan olinishi faqatgina ukasiga doir jinoyat ishi bilan bog‘liqmasligini ma’lum qildi.
“Daryo”ning YouTube kanalida e’lon qilingan sobiq sudya bilan suhbat joriy yilning o‘tgan davrida necha nafar sudya qanday asoslarga ko‘ra lavozimidan ozod etilganiga oid ma’lumotlar bilan boshlanadi. Rasmiy manbaga tayanib, tilga olingan raqamlar Kengash faoliyati natijasi ekani rost, ayni paytda ular ommaga mamnuniyat emas, og‘riq bilan bildirilishiga ta’kid shart. Chunki, katta ishonch bilan lavozimga tayinlangan ayrim sudyalarning vakolatlarini ma’lum asoslar bilan muddatidan ilgari tugatish, yumshoq aytganda, yoqimsiz. Jizzax tumanlararo iqtisodiy sudi sobiq sudyasi M.Yo‘ldoshevning ushbu lavozimdagi faoliyati to‘qqiz oyda yakunlangani xususida ham gap shu, deyiladi Sudyalar oliy kengashi axborot xizmati e’lon qilgan munosabatda.
Muloqot jarayonida sobiq sudya faoliyati mobaynida ma’lum xato va kamchiliklarga yo‘l qo‘yganini inkor etmagan. Ammo uning badali lavozimidan ozod etish darajasida emasligini iddao qilgandi. Asosiy urg‘u esa ukasiga doir jinoyat ishidagi ishtirokiga berilgandi.
Og‘a-inilardan birining oyog‘iga tikan kirsa, boshqasining joni og‘rishini tushunish mumkin. Biroq sudyalik shundayki, ushbu lavozim egalariga nisbatan nainki xizmat paytida, balki xizmatdan tashqari vaqtda ham ma’lum cheklovlar joriy qilingan. Cheklovlar kiyinishidan tortib, ma’lum tadbirlarda ishtirokigacha, muomala madaniyatidan oilaviy munosabatlar, hatto do‘st tanlashda ehtiyotkor bo‘lishgacha qamrab olingan. Xususan, sudya nafaqat muayyan sud ishi bo‘yicha huquqiy maslahat berishga va o‘z fikrini bildirishga, shuningdek sudda ko‘rilgan yoki sud ish yurituvidagi ishlarni xizmatdan tashqari holatda muhokama qilishga haqli emas. Shundan kelib chiqilsa, M.Yo‘ldoshevning ukasiga oid jinoyat ishidagi ishtiroki uning xizmatdan tashqari holatda sud ish yurituvidagi ishlarni muhokama qilishiga olib kelgan va bu Sudyalar odobi kodeksi qoidalariga zid ekani harakat ekani o‘z-o‘zida ma’lum.
Ta’kid shartki, M.Yo‘ldoshevning lavozimidan ozod etilishi uning ukasiga doir jinoyat ishidagi (u firibgarlik, shaxsning sha’nini va qadr-qimmatini kamsituvchi hamda inson hayotining sir tutiladigan tomonlarini aks ettiruvchi ma’lumotlarni oshkor qilish jinoyatlarini sodir qilishda aybdor deb topilib, tegishli jazoga tortilgan, hukm ayni paytda qonuniy kuchda) ishtiroki bilangina bog‘liq emas. Uning mavjud tartiblarga rioya etmay aprel oyi boshida ruxsatsiz Jizzaxdan Namanganga ketib, yetti kun ish joyida bo‘lmagani mehnat intizomi buzilishidan tashqari sudga murojaat qilgan taraflarning qonuniy huquq va manfaatlariga ham ta’sir qilgani ko‘rinadi. Ayni shu oyda sudga taqdim etilgan 60 ta ariza qonunda belgilangan muddatda sudning ish yurituviga qabul qilish masalasini hal qilmagan bo‘lsa, 38 ta ish bo‘yicha ularni ko‘rib chiqish muddatlari buzilgan. Bundan tashqari ko‘rib chiqilgan yuzdan ortiq ishlarni vaqtida arxivga topshirish choralari ham ko‘rilmagan. Eng yomoni, to‘qqiz oylik faoliyati davomida u ko‘rib tamomlagan ishlar bo‘yicha 13 ta hal qiluv qarori yuqori sud instansiyalarida to‘liq bekor qilingan bo‘lsa, 18 tasi o‘zgartirilgan.
Bu davr mobaynida M.Yo‘ldoshevning sud majlisi jarayonidagi xatti-harakatlari bo‘yicha shikoyat tushgani, o‘tkazilgan xizmat tekshiruvida (2024-yil fevral) undagi vajlar qisman tasdig‘ini topgani, biroq tizimning yangi vakili ekani inobatga olingan holda (xizmat tekshiruvi natijalari) muhokama qilish bilan cheklanganini aytib o‘tish ortiqchalik qilmaydi. Jizzax viloyati sudlari sudyalari malaka hay’ati tomonidan o‘tkazilgan keyingi xizmat tekshiruvi xulosasi muhokamasida M. Yo‘ldoshevning sudya sifatida nafaqat ukasining ishidagi ishtiroki, balki qisqa faoliyatida yo‘l qo‘ygan boshqa xato-kamchiliklari ham e’tiborga olinib, uni Jizzax tumanlararo iqtisodiy sudi sudyasi lavozimidan ozod etish va vakolatlarini muddatidan ilgari tugatish haqida qaror qabul qilingan. Mazkur qaror uning shikoyatiga asosan avval Sudyalar oliy malaka hay’atida, so‘ng Sudyalar oliy kengashida ko‘rib chiqilib, o‘zgarishsiz qoldirilgan, deydi mas’ullar.
Sudyalar oliy kengashi sudyaning “yo‘ldan olib tashlangan” bo‘lishi mumkinligini inkor etmoqda.
Jizzax viloyati sudlari sudyalari malaka hay’ati tomonidan o‘tkazilgan keyingi xizmat tekshiruvi xulosasi muhokamasida M.Yo‘ldoshevning sudya sifatida nafaqat ukasining ishidagi ishtiroki, balki qisqa faoliyatida yo‘l qo‘ygan boshqa xato-kamchiliklari ham e’tiborga olinib, uni Jizzax tumanlararo iqtisodiy sudi sudyasi lavozimidan ozod etish va vakolatlarini muddatidan ilgari tugatish haqida qaror qabul qilingan. Mazkur qaror uning shikoyatiga asosan avval Sudyalar oliy malaka hay’atida, so‘ng Sudyalar oliy kengashida ko‘rib chiqilib, o‘zgarishsiz qoldirilgan, deyiladi bu haqida.
Sudyalar oliy kengashi shuningdek, sobiq sudyaning adolat so‘rab qilgan chiqishi ularga xush kelmaganini sezdirgan.
Yuqorida katta ishonch bildirilib, lavozimga tayinlangan ayrim sudyalarning vakolatini (yetarli asoslar bo‘lsa-da) muddatidan ilgari tugatish yoqimsiz ekani aytildi. Lavozimidan ozod etilganidan keyin keng ommaga izoh berishga to‘g‘ri kelayotgani ham mamnunlik baxsh etmaydi. Chunki, ma’lum doirada muhokama qilinib, ko‘pchilik ovoz bilan qabul qilingan qaror tafsilotlari (shundog‘am tafsilotlarning ommaga oshkor qilish mumkin bo‘lgan jihatlari qalamga olindi) uni qabul qilgan organdan ko‘ra, shunga majbur qilgan shaxs haqidagi dastlabki tasavvurlarni o‘zgartirishi ehtimoli yo‘q emas. Taassuf, uning tarmoqdagi chiqishi boshqa chora qoldirmadi, deydi bunga urg‘u bergan mas’ullar.
Izoh (0)