Ichki organlarning faoliyati endokrin bezlarda ishlab chiqariladigan gormonlar tomonidan tartibga solinadi. Endokrinolog shifokor gormonal disfunksiyani davolaydi. Unga murojaat qiladigan bemorlar orasida yetakchi o‘rinni yoshi kattalar va o‘smirlarda ko‘proq uchraydigan 2-toifa qandli diabetga chalinganlar va ortiqcha vaznli insonlar egallaydi.
Bundan tashqari, keng tarqalgan endokrin muammolar orasida qalqonsimon bezning patologiyalari ko‘pdir. Bu kasallikda qalqonsimon bezda turli tugunlar hosil bo‘lishi, uning funksiyasi buzilishi kuzatiladi. Endokrin tizimining faoliyatidagi har qanday buzilishni e’tiborsiz qoldirish mumkin emas.
Tibbiy tekshiruv gormonlar uchun qon tahlili bilan cheklanmaydi. Kerak bo‘lganda ultratovush, rentgen, kompyuter tomografiyasi qilish buyuriladi. Agar siz quyida sanab o‘tilgan alomatlardan birini o‘zingizda sezsangiz, endokrinologga tashrifni kechiktirmang.
Belgilar: tez-tez kichik hojatga qatnash, doimiy chanqoq hissi (ayniqsa kechasi), doimiy ochlik hissi yoki aksincha, ishtahaning yo‘qligi, ko‘rish qobiliyatining pasayishi, terining quruqlashishi.
Taxminiy kasallik: qandli diabet.
Dastlabki tekshiruv: qondagi shakar miqdorini aniqlash.
Belgilar: o‘zgaruvchan kayfiyat, terining quruqlashishi, sochlar to‘kilishi, ba’zida tanada shishlar paydo bo‘lishi, yurak ritmining buzilishi, to‘satdan vazn ortishi yoki aksincha ozib ketish.
Taxminiy kasallik: qalqonsimon bez disfunksiyasi.
Dastlabki tekshiruv: qalqonsimon bez gormonlari uchun qon tahlili.
Belgilar: qon bosimining oshishi yoki tushib ketishi, terining bronzaga o‘xshash tusga kirishi.
Taxminiy kasallik: buyrak usti bezining disfunksiyasi.
Dastlabki tekshiruv: gormonlar uchun qon tahlili, qorin bo‘shlig‘ini magnit-rezonans tomografiya qilish.
Belgilar: bosh og‘rig‘i, ko‘rish qobiliyatining buzilishi, ayollarda hayz davrining buzilishi va sut bezlaridan ajralmalar kelishi, erkaklarda esa sut bezlarining kattalashishi. Qisqa vaqt ichida poyabzal hajmining oshishi (kattalarda), yuz tuzilishining kattalashishi.
Taxminiy kasallik: gipofiz bezining disfunksiyasi (bosh miyada joylashgan endokrin bezning kasalligi).
Dastlabki tekshiruv: qondagi prolaktin gormoni darajasini tekshirish. Miyani rentgen yoki magnit-rezonans tomografiya qilish.
Belgilar: surunkali charchoq.
Taxminiy kasallik: endokrin organlarining buzilishi, D vitamini yetishmovchiligi va temir darajasining pasayishi.
Dastlabki tekshiruv: D vitamini darajasini tekshirish va umumiy qon tahlili topshirish (bunda ferritin eng muhim ko‘rsatkichdir).
Belgilar: yuz va tanada ortiqcha soch o‘sishi, girsutizm.
Taxminiy kasallik: ayollar organizmida erkaklarga xos jinsiy gormonlar ishlab chiqarishning ortishi, buyrak usti bezlarining buzilishi, buyrak usti o‘simtasi. Ba’zida bu holat androgenlar yoki kortikosteroidlarni o‘z ichiga olgan dori-darmonlarni qabul qilish tufayli yuzaga keladi. Jiddiy alomatlar orasida bepushtlik va hayz davrining buzilishi mavjud.
Dastlabki tekshiruv: gormonlar uchun qon tahlili, tahlil natijalariga ko‘ra keyingi tashxis. Odatda gormonal terapiya buyuriladi.
Belgilar: menopauza.
Taxminiy kasallik: estrogen darajasining pasayishi. Gipertoniya va qon tomir patologiyalarining rivojlanish xavfi mavjud.
Dastlabki tekshiruv: sut bezlari, jinsiy a’zolar va qalqonsimon bezni tekshirish. Gormonal terapiyani buyurishdan avval oilaviy anemnezni yig‘ish.
Izoh (0)