Abituriyentlar Bilim va malakalarni baholash agentligini (UzBMB) sudga berdi. Bu haqda advokat Muhriddin Shamsiddinov xabar bermoqda.
Advokatning aytishicha, bir guruh abituriyentlar 2024—2025-o‘quv yilida oliy va professional ta’lim muassasalariga kirish test sinovlarida huquqshunoslik fanlaridan tushgan test topshiriqlaridan norozi bo‘lib, Bilim va malakalarni baholash agentligini sudga bergan. Ish Toshkent tumanlararo ma’mariy sudida ko‘rib chiqiladi.
Nima bo‘lgan edi?
2024—2025-o‘quv yilida oliy va professional ta’lim muassasalariga kirish test sinovlarida huquqshunoslik fanlaridan test topshiriqlarining ayrimlariga ijtimoiy tarmoqlarda e’tirozlar bildirilgan. Ya’ni imtihonlarda moddalar sanksiya (qancha jarima belgi, necha yilga “qamaladi” kabi), ramzlari to‘g‘risidagi qonunlar (bayroq qachon ko‘tarilishi, madhiya soat nechida aytilishi va hk), davlat byudjeti to‘g‘risidagi qonundan savollar tushgan.
Mazkur holat yuzasidan huquqshunos Xushnudbek Xudoyberdiyev har qanaqa vaziyatda ham savollar tayyorlanadigan manbalar aniq ko‘rsatilishi va bunga qat’iy rioya qilinishi shartligini aytgan edi.
Hamma qonunni yoddan bilishning iloji yo‘q, boz ustiga bular hali oddiy abituriyent, oliy ma’lumotli yurist emas. Agar biror qonundan savol berishmoqchi bo‘lsa, o‘sha qonunlar ro‘yxatini ham alohida e’lon qilish kerak.
Lekin men boshqa masalaga e’tibor qaratmoqchiman. Kecha testga kirgan abituriyentlarning aytishicha, Jinoyat va Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodekslarda qaysidir qilmishga qanaqa jazo nazarda tutilgan degan savollar ham tushgan emish. Ya’ni sanksiya qismini so‘rashibdi, degan edi huquqshunos.
Jamoatchilikning e’tirozlaridan so‘ng Bilim va malakalarni baholash agentligi huquqshunoslik fanlariga oid e’tirozlar bo‘yicha izoh bergan.
Huquqshunoslik fanlaridan ham test topshiriqlari amaldagi DTS va o‘quv dasturlari asosida shakllantirilgan bo‘lib, oliy ta’lim muassasalari bakalavriatiga kirish test sinovlarida huquqshunoslik fanlaridan foydalaniladigan test varianti tafsiloti Bilim va malakalarni baholash agentligining rasmiy saytida e’lon qilingan.
Shuningdek, abituriyentlar oliy ta’lim muassasalarining bakalavriat ta’lim yo‘nalishlariga kirish test sinovlariga tayyorgarlik ko‘rishlari uchun o‘qishga tavsiya etilgan darsliklar va o‘quv adabiyotlar ro‘yxati ham agentlik saytida joylashtirilgan bo‘lib, huquqshunoslik fanlari bo‘yicha test topshiriqlari normativ-huquqiy hujjatlarga kiritilgan o‘zgartirish va qo‘shimchalarni inobatga olgan holda shakllantirilishi, qonun hujjatlariga belgilangan tartibda o‘zgartirish kiritilganda qonunning asl manbai (O‘zbekiston Respublikasi qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi – lex.uz. sayti)ga murojaat qilinishi bo‘yicha ham ma’lumotlar e’lon qilingan, — deyilgan munosabatda.
Qo‘shimcha qilinishicha, normativ-huquqiy hujjatlar bo‘yicha shakllantiriladigan test topshiriqlari butun hujjat asosida emas, balki o‘quv dasturida keltirilgan qismidan tuziladi. Shunga ko‘ra huquqshunoslik fanlaridan test topshiriqlarini shakllantirishda ham amaldagi DTS va o‘quv dasturlaridan chetga chiqish holatlari bo‘lmagan.
Agentlikning mazkur munosabatini huquqshunos Xushnudbek Xudoyberdiyev “Bayonot yolg‘on va safsatadan iborat”, deb baholagan edi.
UzBMB saytida huquqshunoslik fanidan tavsiya etilgan adabiyotlar ro‘yxatida faqat 5 ta manba berilgan xolos. Ularning 4 tasi darslik, 1 tasi O‘zbekiston Konstitutsiyasi. Ushbu manbalarda mavjud bo‘lmagan birorta savol berishga UzBMBning haqqi yo‘q.
“Lex.uz” saytida 132 mingdan ortiq hujjat bor. Sal kallani ishlatsanglar bo‘lmaydimi? Qanaqa qilib, abituriyent 132 mingta hujjatni o‘qib chiqadi? Abituriyent Yer kodeksidan yoki Byudjet qonunidan savol tushishini qayerdan bilsin?, degan edi Xushnudbek Xudoyberdiyev.
U agentlikning bu ishi huquqiy asosga ega emasligi va bu qonun buzilishi, deb baholanishi kerakligini alohida ta’kidlagan.
Iyul oyida agentlikning test sinovlarini tashkil etish va nazorat qilish bo‘limi boshlig‘i Jamshidbek Odilov “Daryo” muxbiriga bergan intervyusida ularni birorta abituriyent sudga bermaganini aytgan edi.
Izoh (0)