• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12768.26
    • RUB162.63
    • EUR14400.04
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +25°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Markaziy Osiyo

    “Sobiq SSSR davlatlari kirill alifbosidan voz kechib, umumiy alifbo joriy etadi” — Ozarbayjon olimi

    Turkiy davlatlar vakillari lotin alifbosiga asoslangan yagona alifboga o‘tishga kelishib oldi, deya turkiy davlatlar umumiy alifbosi komissiyasi aʼzosi, Boku davlat universiteti umumiy tilshunoslik kafedrasi mudiri Nizomiy Jafarov xabar berdi.

    Foto: dknews

    Unga ko‘ra, Turkiy davlatlar tashkiloti tomonidan tuzilgan komissiya yig‘ilishida 34 harfdan iborat umumiy alifbo loyihasi kelishib olingan. Ushbu tashkilotga Ozarbayjon, Qozog‘iston, Qirg‘iziston, Turkiya va O‘zbekiston kiradi, Turkmaniston va Vengriya kuzatuvchi sifatida ishtirok etadi.

    Jafarovning ma’lum qilishicha, “umumiy alifboga o‘tgandan keyin mamlakatlar jiddiy o‘zgarishlarga duch kelmaydi, chunki bu ko‘pchilik turkiy davlatlarda qabul qilingan yozuv shakliga to‘g‘ri keladi”.

    “Bu yerda katta muammolar yo‘q. Eng katta muammo qozoqlar va qirg‘izlar qachon lotin alifbosiga o‘tishidadir”, dedi u.

    Shu bilan birga, Jafarov umumiy turkiy til yaratish haqida gap bo‘lmasligini taʼkidlagan. Yaʼni, davlatlar umumiy turkiy alifboga asoslangan o‘z alifbolarini o‘rnatadi.

    Lotin asosidagi umumiy turkiy alifbo loyihasi ilk bor 1991-yilda taklif qilingan. Oxirgi ikki yil davomida bu borada komissiya ishlamoqda. Komissiya vakillarining taʼkidlashicha, yozuvning yagona shakli “turkiy xalqlar o‘rtasida o‘zaro tushunish va hamkorlikka yordam beradi”.

    Kirill alifbosidan lotin alifbosiga o‘tish jarayoni SSSR parchalanishi natijasida mustaqillikka erishgan Sovet ittifoqi tarkibidagi deyarli barcha turkiyzabon davlatlarda sodir bo‘lgan. Ozarbayjon va Turkmanistonda 1990-yillarning birinchi yarmida kirill alifbosidan voz kechilgan. O‘zbekistonda ko‘p yillar davomida ikkita alifbo bo‘lgan, biroq so‘ngi yillarda mutasaddilar butunlay lotin alifbosiga o‘tdi. Qozog‘iston va Qirg‘iziston hanuzgacha kirill alifbosidan foydalanadigan oxirgi ikki turkiy tilli davlatdir.

    Qozog‘istonda qozoq tili alifbosini kirill alifbosidan lotin alifbosiga bosqichma-bosqich o‘tkazish to‘g‘risidagi prezident farmoni 2017-yilda qabul qilingan. 2021-yilda lotinlashtirilgan alifbo versiyasi joriy qilingan, biroq 2023-yil bahorida amaldagi prezident Qosim-Jo‘mart To‘qayev rasmiylar o‘tish jarayonini imkon qadar tezroq yakunlash maqsadida ko‘plab jiddiy xatolarga yo‘l qo‘yganini aytgan.

    Qirg‘izistonda parlament a’zolari 2023-yilning bahorida lotin alifbosiga o‘tish zarurligini ma’lum qilgan. Qonunchilar “kirill alifbosidagi asl qirg‘izcha so‘zlar noto‘g‘ri yozilganini” ta’kidlagan. Biroq Qirg‘iziston prezidenti Sadir Japarov qirg‘iz tilining lotin alifbosiga o‘tishi haqida gapirishga hali erta ekanini aytgan.

    “Davlat tilini kirill alifbosida to‘g‘ri, malakali bilishni taʼminlamay turib, lotin alifbosiga o‘tish haqida gap bo‘lishi mumkin emas. Davlat tilini rivojlantirishni kirill alifbosida davom ettirish kerak”, degan Japarov.

    13.09.2024, 23:24   Izoh (2)   19224
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (2)

    Kirish
    1. jamoljumayev161996@gmail.com / 16.09.2024, 18:09

      Özbekiston ham töliq lotin alifbosiga ötib bölgani yöq. Davlat idoralarida hali ham kirill alifbosidan foydalanişadi. Barça hujjatlar lotin alifbosida yuritilişini tezlaştiriş kerak.

      Javob berish
    2. xumoyunmirzoyoqubjonov39@gmail.com / 14.09.2024, 11:41

      O'zbekiston ham to'liq lotin alifbosiga va o'zbekcha muloqotga o'tgan deyish qiyin. Shunday joylar borki hujjatlari to'liq rus tilida va o'zaro muloqot ham rus tilida. Bunday holatda 2ta tahminni ilgari surish mumkin. 1 ular hokimyatga bo'ysunishmaydi 2 hokimyat bularga etibor berishmaydi

      Javob berish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Murosaning kaliti yechimda: alifbo hammaga qulay bo‘lsin!

    30.03.2021, 09:45

    Alifbo islohoti qachon tugaydi? Taklif etilayotgan yangi o‘zbek alifbosi borasida qarama-qarshi fikrlar

    05.04.2021, 09:05

    Lotin yozuviga asoslangan o‘zbek alifbosi haqidagi qonun loyihasi muhokamasi muddati uzaytirildi

    10.05.2021, 17:34

    Abdulla Aripov lotin yozuvidagi alifboga o‘tishni tezlashtirish bo‘yicha topshiriq berdi

    06.07.2021, 10:27

    Ona tili onadek muqaddas

    29.10.2021, 08:30

    Turkiy davlatlar umumiy alifboga o‘tish uchun maxsus komissiya tuzdi

    22.10.2022, 13:02

    Alifbo islohoti — 4 ta harfning yangi shakli loyihasi eʼlon qilindi

    22.09.2023, 17:32

    Alifbodagi o‘zgarishlar: qulaylik bor joyda noqulaylik tanlanmaydi

    01.10.2023, 10:45

    Erdo‘g‘on turkiy davlatlar uchun yagona alifbo joriy etishni taklif qildi

    03.11.2023, 17:52

    “Alifbo masalasiga qatʼiy nuqta qo‘yishimiz zarur” — Saida Mirziyoyeva 

    11.12.2023, 16:46

    “Mantiqiy nuqta qo‘yilishi kerak” — mutaxassislar yangilanayotgan alifbo haqida

    14.12.2023, 11:09

    Turkiy davlatlar vakillari yagona alifboga kelishib oldi (foto)

    12.09.2024, 10:05
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    MKBANK xalqaro moliya bozorida: Qozog‘iston banklaridan 15 million dollar jalb qilindi


    Ipoteka Bank OTP Group o‘zini o‘zi band qilganlarga yangi ipoteka dasturini ishga tushirdi: hujjatlarsiz, asabbuzarliksiz, samarali natijalar bilan


    Centrum Air yangi Airbus A320neo — aviaparkidagi to‘qqizinchi samolyotni qabul qilib oldi 


    UZTELECOM 10 Gbit/s tezlikdagi uy internetini foydalanuvchilarga taqdim etdi


    Chery gazga o‘tmoqda: kafolat to'liq saqlanib qolinadi, o‘rnatish esa 31 maygacha bepul! 


    “Akkermann sement” xalqaro forumi: qurilish materiallari sohasidagi muammolar keng tahlil qilindi


    Acıbadem shifoxonalar tarmog‘ida qon kasalliklarini zamonaviy davolash usullari: leykoz va boshqa kasalliklar


    Abadiy ishonchlilik va xavfsizlik: GWM sohaning yangi standartlarini joriy etmoqda


    “O‘zbekinvest” IUA aʼzosiga aylandi va Londonning global sug‘urta bozorida o‘z mavqeini mustahkamladi


    InfinBANK Visa Direct orqali xalqaro pul o‘tkazmalariga qo‘yilgan limitlarni oshirdi 


    Octobank bankomatlarni BS/2 bilan birga “aqlliroq” qiladi


    “Biznesni rivojlantirish banki” biznes uchun qulay innovatsion bank bo‘lishga intilmoqda


    So‘zlar ahamiyatga ega: TBC Bank 8-mart tabriklarini pullarga aylantirib, ayollar tadbirkorligini qo‘llab-quvvatladi


    Ilg‘or qurilish texnologiyalari asosida qad rostlayotgan Quyi Chotqol GES


    2025-yilning 5 oyi davomida Mobiuz minglab tayanch stansiyalarini ishga tushirdi va texnik infratuzilmani zamonaviylashtirdi

     

    Tavsiya etamiz

    “Ikki xonali uy uchun 715 mln so‘mdan”. “Daryo”dagi maqoladan so‘ng poytaxt hokimligi uysiz qolgan aholiga xonadon sotib olish uchun mablag‘ ajratdi

    28 may, 21:15

    Budapesht fasadlari: sanʼat ko‘chada yashaydi (foto)

    27 may, 10:00

    Gestapo va KGB xizmatida bo‘lgan buxorolik “Shtirlits”

    26 may, 19:00

    Ayol ovchilardan ilg‘or samolyotlarga qadar — Ukraina rus Shahed’larini qanday ovlaydi?

    19 may, 20:10
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Shavkat Mirziyoyev “Markaziy Osiyo - Italiya” ilmiy-taʼlim konsorsiumini tashkil etishni taklif qildi

    O‘zbekiston | 30 may, 19:49

    O‘zbekistonda qancha maqsadsiz foydalanilgan yerlar zaxiraga qaytarilgani ochiqlandi

    O‘zbekiston | 30 may, 19:30

    Trampning savdo urushlari jahon biznesiga 34 mlrd dollardan ortiq zarar keltirdi

    Dunyo | 30 may, 19:10

    Anjelina Joli sobiq turmush o‘rtog‘i Bred Pittdan yarashishni iltimos qilmoqda

    Layfstayl | 30 may, 18:55

    Toshkentda parvoz vaqti styuardessaga tegajog‘lik qilgan erkakka chora ko‘rildi

    O‘zbekiston | 30 may, 18:45

    Rossiyalik deputat o‘zbeklarning Sibirdagi tarixiy yerlariga bo‘lgan haqqini tan oldi

    Dunyo | 30 may, 18:37

    Britaniyalik ayol aqlli tish cho‘tkasi yordamida erining xiyonatini fosh qildi

    Layfstayl | 30 may, 18:20

    Mashhur film va seriallardagi eng esda qolarli to‘y sahnalari

    Layfstayl | 30 may, 17:59
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.