Qozog‘istonda muddatli harbiy xizmatga qarshi petitsiya boshlandi

Qozog‘istonliklar muddatli harbiy xizmatni bekor qilishni talab qilmoqda. Tegishli petitsiya 9-sentyabr kuni “e-petition” veb-saytiga joylandi.

Petitsiya muallifi so‘nggi paytlarda harbiy qismlarda xodimlarning o‘limi holatlarini keltirib, Qozog‘iston Mudofaa vazirligiga murojaat qiladi.

Qozog‘istonda harbiy muddatli xizmatni bekor qilish, ayniqsa, amaldagi tizimning kamchiliklarini yaqqol ko‘rsatib bergan harbiy xizmatchilarning fojiali o‘lim holatlari fonida dolzarb mavzuga aylanmoqda. Noqonuniy munosabatlar, yetarli tayyorgarlikning yo‘qligi yoki tibbiy nazoratning sustligi bilan bog‘liq baxtsiz hodisalar, o‘z joniga qasd qilishlar va boshqa fojiali voqealar harbiy muddatli xizmatni davom ettirishning maqsadga muvofiqligini shubha ostiga qo‘ymoqda, deyiladi munosabatda.

Muallif harbiy xizmatni bekor qilish uchun o‘z dalillarini sanab o‘tgan:

Nizomdan tashqari munosabatlar muammosi. “To‘liq ruhiy tayyorgarlik va moslashuvdan o‘tmagan chaqiruvchilar katta askarlar tomonidan zo‘ravonlik va tazyiq qurboniga aylanadi. Bu jiddiy ruhiy jarohatlar va hatto o‘z joniga qasd qilish holatlariga olib keladi”, deydi muallif.

Muddatli xizmatchilarning malakasi pastligi va zamonaviy talablarga tayyor emasligi. “Muddatli xizmat ko‘pincha zarur darajadagi tayyorgarlikni ta’minlay olmaydi. Bu, ayniqsa, zamonaviy texnologiyalar va professional kadrlar talab qilinadigan harbiy mojarolarning o‘zgargan xususiyati sharoitida dolzarbdir”, deyiladi petitsiya matnida.

Yetarli tibbiy nazorat va xavfsizlikning yo‘qligi. “Muddatli xizmat paytida harbiy xizmatchilar ko‘pincha tibbiy muammolarga duch keladi, ammo bular har doim ham o‘z vaqtida aniqlanmaydi. Chaqiruvdan oldin va xizmat davomida tibbiy nazoratning yetarli emasligi oldini olish mumkin bo‘lgan kasalliklardan o‘limga olib kelmoqda”, deyiladi petitsiyada.

Psixologik bosim va o‘z joniga qasd qilish holatlari. “Ko‘pchilik yoshlar harbiy xizmat bilan bog‘liq psixologik bosimga dosh berolmayapti. Psixologik yordamning yetishmasligi va komandirlarning tushunmasligi bu muammoni yanada chuqurlashtiradi. Askarlar orasida o‘z joniga qasd qilish holatlari qayd etilmoqda, ayniqsa, armiya muhitiga og‘ir moslashish fonida”. 

Chaqiriluvchilar uchun shaxsiy motivatsiya va xizmat ma’nosining yo‘qligi. “Shoshilinch xizmat ko‘pchilik tomonidan ularning shaxsiy erkinligi va martaba imkoniyatlarini cheklaydigan majburiyat sifatida qabul qilinadi. Bu askarlarda motivatsiyaning pasayishiga olib keladi, ularning jangovar samaradorligini pasaytiradi va baxtsiz hodisalar sonining ko‘payishiga hissa qo‘shishi mumkin”, deya ro‘yxatni yakunlaydi muallif.

Murojaat muallifi, Qozog‘istondagi harbiy xizmat professional xususiyatga ega bo‘lishi kerakligini ta’kidladi.

Professional armiyaga o‘tish xavfsizlik va xizmat sharoitlarini yaxshilagan, harbiy xizmatchilarning malaka darajasini oshirgan hamda fojiali hodisalar sonini kamaytirilgan bo‘lar edi, deydi muallif.