O‘zbekistonda tabiiy gaz ishlab chiqarilgan qiymatidan past narxda sotilishi hisobiga ko‘rilgan zarar davlat byudjetidan qoplab kelinadi. Joriy yil uchun mazkur salbiy farqni qoplash uchun 9,5 trillion so‘m ajratilishi belgilangan. Yanvar–iyun oylarining o‘zida (9,3 trillion so‘m) deyarli bir yillik subsidiyaga pul berilgan. Yil oxirigacha gaz korxonasi zarar ko‘rishda davom etsa, unga qo‘shimcha subsidiya beriladimi? Iqtisodiyot va moliya vazirligi departament direktori o‘rinbosari Shohrux Ishonqulov “Daryo” muxbiri bilan suhbatda mazkur savolga javob qaytardi.
Shohrux Ishonqulovning aytishicha, hozirgacha gaz subsidiyasi uchun bir yilga belgilangan miqdor (9,5 trillion so‘m) ajratib bo‘lindi. Buning o‘z sabablari bor.
“Subsidiya miqdori yil oxirigacha yana oshib boradimi, degan xavotirlar o‘rinsiz. Sababi gaz taʼminoti korxonasi zararlarini qoplash uchun rejalashtirilgan 9,5 trillion so‘m oldindan o‘tkazib berildi. Yaʼni korxona yillik talabi oldindan moliyalashtirildi. Buning asosiy sababi aholi, sanoat, korxonalarga yetkazib beriladigan gaz uzilishlarini oldini olishdan iborat. Gaz taʼminoti korxonamiz gazni sotib olish va sotish bilan shug‘ullanadigan bo‘lsa, aholi va tashkilotlardan unga gaz to‘lovlaridan qaytadigan pul kechikishi mumkin. Oqibatda korxona moliyaviy oqimlarida uzilishlar bo‘lishi mumkin. Bu gaz sotib olishga bevosita taʼsir qiladi. Shuning oldini olish uchun subsidiya mablag‘lari oldindan o‘tkazib berildi”, dedi vazirlik vakili.
Shohrux Ishonqulovning taʼkidlashicha, may oyida gaz narxi oshirilgani korxona zararini kamaytiradi.
“Gaz korxonasi tarif oshgani hisobiga o‘z xarajatlarini yil oxirigacha to‘liq qoplaydi. Korxonaga gaz oldi-sotdisi o‘rtasidagi salbiy farqni qoplash uchun yana qo‘shimcha subsidiya ajratmaymiz. Yillik belgilangan subsidiya ajratib bo‘lindi”, deya maʼlum qildi mutaxassis.
Avvalroq byudjet qonunida 2023-yil uchun tabiiy gaz oldi-sotdisi o‘rtasidagi defitsitni qoplashga 14,2 trillion so‘m ajratish belgilangandi. Biroq gaz narxi oshirilishi kechikkani sabab to‘langan subsidiya miqdori 18 trillion so‘mga oshirilgan.
Iqtisodiyot va moliya vaziri o‘rinbosari Ahadbek Haydarov “Daryo” muxbiri bilan suhbatda gaz subsidiyasi bosqichma bosqich qisqartirib borilishini aytgan.
“Subsidiyani birdaniga bekor qilish aholining ijtimoiy holatiga salbiy taʼsir qilishi mumkin. Shuning uchun tariflarni bosqichma-bosqich, mahsulot tannarxidan kelib chiqqan holda o‘zgartirish va subsidiyalarni kamaytirish yo‘lidan boramiz”, degan vazir o‘rinbosari.
Ahadbek Haydarov subsidiyadan bo‘shagan pullar birinchi navbatda ijtimoiy soha va aholining ijtimoiy himoyasiga sarflanishini maʼlum qilgan.
Izoh (0)