2025-yilgi davlat byudjetidan bog‘chalar qurish, rekonstruksiya qilish va taʼmirlashga ajratiladigan mablag‘larning 50 foizi “Mening bog‘cham” loyihasi doirasida sarflanadi. Loyiha jamoatchilik fikri asosida amalga oshirilishi belgilangan. Dastlabki bosqichda yangi bog‘chalar qurilishiga urg‘u beriladi. Bu haqda Iqtisodiyot va moliya vazirligi vakillari Sirojiddin Qutliyev va Ulug‘bek Choriyev “Daryo” muxbiri bilan suhbatda batafsil to‘xtaldi.
“Mening bog‘cham” qanday loyiha? Undan ko‘zlangan asosiy maqsad nima?
Vazirlik bo‘lim boshlig‘i Sirojiddin Qutliyevning aytishicha, loyiha tajriba tarzida boshlandi.
— Yangi “Mening bog‘cham” loyihasi orqali mamlakatda bog‘chalar qurish va mavjudlarini rekonstruksiya qilishda jamoatchilik ishtirokini taʼminlamoqchimiz. Bu byudjet mablag‘lari samarali sarflanishida muhim ahamiyatga ega. Hozirda loyihalar ishlab chiqilmoqda. Hukumatning 86-sonli rayosat bayoni bilan vaqtincha tartib yo‘lga qo‘yilgan. Unga ko‘ra, 2025-yildan boshlab bog‘chalarni qurish va rekonstruksiya qilish uchun davlat byudjetidan ajratiladigan mablag‘larning 50 foizi jamoatchilik ishtirokida yo‘naltiriladi, dedi mutaxassis.
Loyiha doirasida ovoz berish jarayonlari qay tartibda bo‘ladi?
Vazirlik yetakchi mutaxassisi Ulug‘bek Choriyev aholi portalga joylashtirilgan tayyor loyihaga ovoz berishini aytdi.
— Maktabgacha va maktab taʼlimi vazirligi bilan Iqtisodiyot va moliya vazirligi qurilishi yoki rekonstruksiya qilinishi rejalashtirilgan bog‘chalar ro‘yxatini “Ochiq byudjet” portaliga joylaydi. Fuqarolar tayyor loyihaga ovoz berishlari kerak bo‘ladi. Bunda aholi hududida yangi bog‘cha qurilishiga yoki bo‘lmasa, sharoiti og‘ir ahvoldagi bog‘chani rekonstruksiya qilishga ovoz beradi. Jarayonda bir fuqaro bir ovoz berish imkonga ega bo‘ladi. Portalda eng ko‘p ovoz to‘plagan loyihalar g‘olib deb eʼlon qilinadi va 2025-yilgi investitsiya dasturiga kiritiladi, deydi Ulug‘bek Choriyev.
Maktabgacha va maktab taʼlimi vazirligi bergan maʼlumotlarga ko‘ra, hozir O‘zbekistonda 37 548 ta bog‘cha faoliyat yuritmoqda. Shundan 6 867 tasi davlat bog‘chalari hisoblanadi. Yangi loyihani rejalashtirish jarayonida nechta davlat bog‘chasi rekonstruksiyaga muhtoj ekani o‘rganildimi?
Suhbat davomida Sirojiddin Qutliyev nechta bog‘cha qurishga ehtiyoj borligi va sharoiti og‘ir ahvoldagi maktabgacha taʼlim tashkilotlari soni haqida maʼlumot berdi.
“ ‘Mening bog‘cham’ loyihasining dastlabki bosqichida yangi bog‘chalar qurishga eʼtibor qaratyapmiz. Hozir respublikaning 500 dan ortiq hududida yangi bog‘chalar qurishga ehtiyoj bor. Jami 6 867 ta davlat bog‘chalarining 20–25 foizi 30-40 yil ilgari qurilgan va rekonstruksiyaga muhtoj. Yana bir masala —hozir respublikada 100 dan ortiq moslashtirilgan (maktab yoki tashkilotlar binolari) bog‘cha binolari bor. Ularni buzib, qaytadan qurish kerak”, dedi vazirlik vakili.
Loyihaga ovoz berish jarayoni qachon boshlanadi va qancha mablag‘ ajratiladi?
Ulug‘bek Choriyevning maʼlum qilishicha, loyiha doirasida maxsus onlayn platforma joriy yil 20-avgustgacha ishga tushiriladi.
“Keyin hududlarda qurilishi belgilangan bog‘chalar ro‘yxati shakllantiriladi va ‘Ochiq byudjet’ portaliga joylanadi. Vaqtinchalik tartibga ko‘ra, 5–15-sentyabr kunlari loyihalarga ovoz berish jarayoni o‘tkaziladi. Agar kunlari o‘zgarsa, qo‘shimcha maʼlumot beriladi”, dedi mutaxassis.
Suhbatda Sirojiddin Qutliyev har bir tumandan uchtagacha bog‘cha qurish bo‘yicha loyihalar tanlab olinishini aytdi.
“ ‘Mening bog‘cham’ loyihasi doirasida kelasi yili qurilishi rejalashtirilgan bog‘chalar uchun davlat byudjetidan 400 milliard so‘m atrofida mablag‘ ajratilishi kutilmoqda. Albatta, bu mablag‘ barcha hududlarga ehtiyoj darajasida bog‘chalar qurishga yetmaydi. Shuning uchun bog‘chaga ehtiyoj eng yuqori hududlarni saralab, mablag‘ ajratish choralari ko‘riladi. Muvofiqlashtiruvchi guruh masalaning barcha jihatlarini o‘rganmoqda. Hozirda bolalarni bog‘chalarga qamrov darajasi eng past hudud Qashqadaryo viloyati hisoblanadi. Toshkent shahrida esa yangi bog‘chalar qurish uchun 70 foiz joyda bo‘sh yer maydoni mavjud emas”, dedi vazirlik bo‘lim boshlig‘i.
Yangi bog‘chalar qurilishida shaffoflik qanday taʼminlanadi?
Ulug‘bek Choriyev onlayn portalda loyihalarni kuzatib borish tizimi ishga tushirilishini aytdi.
“Fuqarolar g‘olib bo‘lgan loyiha amalga oshirilishi boshlanishidan yakunlangunga qadar bo‘lgan jarayonni onlayn kuzatish imkonga ega bo‘ladi. Qurilish davomida loyihalarga qancha mablag‘ ajratilayotgani ham ochiqlanadi. Jarayonda to‘liq jamoatchilik nazorati o‘rnatilishiga imkon beriladi”, dedi vazirlik vakili.
Izoh (1)
Жамоатчилик фикри асосида амалга оширилади деган жойига қўшилмайман. Опен бюджетда кўрдик жамоатчилик фикрини. Уйма уй юриб, кучаларда тўхтатиб, бозорда динамиклар орқали чақириб, бошқа худудлардан телефон қилиб уша худудга умуман алоқаси бўлмаган Фуқароларнинг овози эвазига қанча ишлар амалга оширилди. Бу шармандаликдан бошқа нарса эмас.
Бу лойиҳани амалга ошириш механизми нотўғри. Овоз берганларнинг қайси худудга алоқадорлигини хисобга олиш керак.
Демократия, демократия деб, демократияни порнографияга айлантириб юборишяпти. Ҳар бир нарсада меъёр бўлиши керак.
Дейлик бир худудда богча қилишмоқчи, яхши, лойиҳани ишлатишсин, бироқ бутун республика бўйича эмас, уша худудга алоқадор инсонларнинг овозлари хисобга олинсин.