• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12831.13
    • RUB161.07
    • EUR14542.8
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +18°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Dunyo Layfstayl Salomatlik

    Maymunchechak qanday kasallik va u nimasi bilan xavfli?

    Maymunchechak — yuqumli kasallik bo‘lib, yuqori harorat, limfa tugunlarining kattalashishi va toshma toshishi bilan xarakterlanadi. JSST Afrikada ushbu kasallik epidemiyasini xalqaro ahamiyatga ega favqulodda holat deb e’lon qildi. Tashkilot mutaxassislari aniqlangan maymunchechak holatlari soni juda ko‘pligi va virusning qit’adan tashqarida faol tarqalishiga imkon berishi mumkinligidan xavotirda.

    Kasallik 1980-yildan beri davosi topilgan deb hisoblangan oddiy suvchechakka o‘xshaydi, ammo undan farqli o‘laroq, yuqish ehtimoli kamroq va osonroq kechadi. Ushbu virusning ikkita shtammi mavjud: Clade I va Clade II. Birinchi shtamm bilan zararlangan har 10 kishidan 1 nafari vafot etadi. 2022—2023-yillardagi epidemiya Clade II tomonidan qo‘zg‘atilgan bo‘lib, u bilan kasallangan bemorlarning 99 foizi omon qoladi.

    Maymunchechak ortopoksviruslarni keltirib chiqaradi. Ularni ba’zi kemiruvchilar (masalan, Gambiya xaltali kalamushlari) va hayvonlar tashiydi.

    Genetiklarning aniqlashicha, hozirda kasallikning ba’zi namunalari 2017-yilgi epidemiya qo‘zg‘atuvchilariga o‘xshaydi. Bu shuni anglatadiki, ma’lum vaqt davomida virus odamlar orasida aylanib yurgan va sezilmagan.

    Maymunchechak qanday yuqadi?

    JSST chechak odamdan odamga bemor bilan yaqin aloqalar orqali yuqishi haqida ogohlantiradi:

    • yuzma-yuz — infeksiya havo-tomchi orqali;
    • teridan teriga — infeksiya bemor terisining zararlangan qismlari bilan teriga tegganda, shu jumladan, jinsiy aloqa paytida;
    • og‘izdan og‘izga — bir-birini o‘pganda yuqadi.

    Bundan tashqari, virus ma’lum vaqt kiyim va uy-ro‘zg‘or buyumlarida saqlanishi, shuningdek, onadan homilaga o‘tishi mumkin. Odatda kasallik 2 haftadan 4 haftagacha davom etadi.

    Kasallik qanday simptomlarga ega?

    Dastlabki simptomlar infeksiya yuqqanidan keyin 5—21-kuni paydo bo‘ladi. Avvaliga simptomlar grippni eslatadi va quyidagicha namoyon bo‘ladi:

    • yuqori harorat;
    • bosh va mushaklardagi og‘riqlar;
    • bel og‘rig‘i;
    • kattalashgan limfa tugunlari;
    • qaltirash;
    • holdan toyish;
    • 1-5 kundan keyin simptomlarga toshma qo‘shiladi. U yuzdan boshlanadi va pastki a’zolarga tushadi.

    Bu sirtdan suvchechakni eslatadi: paydo bo‘lgan qizil dog‘lar o‘rnida tiniq yoki sarg‘ish pufakchalar hosil bo‘ladi, ular quriydi, keyin esa to‘kiladi.

    Maymunchechakni qanday davolasa bo‘ladi?

    Odatda kasallik yengil kechadi, aksariyat odamlar davolanmasdan 2-4 hafta ichida tuzalib ketadi. Ammo infeksiya yaqin aloqadan yuqqanligi sababli toshma yo‘qolmaguncha va chandiqlar o‘rnida zararlanmagan teri qatlami hosil bo‘lmaguncha, bemor izolyatsiya qilinishi kerak.

    Kasallik yengil kechganda bemor uyda davolanishi mumkin. Ammo alomatlar jiddiy bo‘lsa yoki og‘ir surunkali kasalliklar bilan kechsa, tuzalgunga qadar shifoxonada bo‘lishi lozim.

    Hozircha maymunchechakni xavfsiz davolashning isbotlangan usuli mavjud emas. Ammo tajriba modellarida samaradorlikni ko‘rsatgan bir nechta dorilar mavjud. Bular — tekovirimat, sitofovir va brinsidofovir kabi virusga qarshi preparatlardir.

    Maymunchechakdan qanday himoyalanish mumkin?

    Agar sayohat qilishni rejalashtirayotgan bo‘lsangiz, ehtiyot choralarini bilishingiz kerak:

    1. Yovvoyi daydi hayvonlar, xususan, kemiruvchilardan ehtiyot bo‘ling, ayniqsa, ular chechak tarqalgan hududlarda yashasa va nosog‘lom ko‘rinishga ega bo‘lsa. Ularning murdasiga tegmang va yovvoyi hayvon go‘shtini yemang.
    2. Zararlangan hayvon tegishi mumkin bo‘lgan narsalarga yaqinlashmang.
    3. Umumiy choyshab va gigiyena buyumlaridan foydalanmang va imkon qadar bemor odamlar bilan yaqin aloqada bo‘lmang.
    4. Gigiyena qoidalariga rioya qiling — qo‘llarni sovunlab yuving yoki spirtli dezinfeksiyalovchi vositalardan foydalaning.
    5. Agar zararlangan odamlarni parvarish qilsangiz, shaxsiy himoya vositalaridan foydalaning.

    Oddiy chechakka qarshi emlashlar ham mavjud bo‘lib, ular maymunchechakka qarshi ham qo‘llanadi. Ularni xavf ostida bo‘lgan odamlarga: alohida hududlarga sayohat qiluvchilarga yoki kasallanganlar bilan ishlaydigan shifokorlarga qilish tavsiya etiladi.

    16.08.2024, 17:50   Izoh (0)   24722
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Qahramonning oyoq kiyimlari syujetga ishora qiluvchi film va seriallar

    16.08.2024, 13:30

    “Garri Potter”ning eng ashaddiy muxlislarini ham hayratda qoldiradigan filmdagi 10 ta xatolik

    16.08.2024, 09:35

    Maymunchechak bilan kasallanish ilk bor Afrikadan tashqarida aniqlandi

    16.08.2024, 09:46

    Kuzgi romantika: sentyabr shukuhiga to‘la 5 ta yorqin film

    16.08.2024, 16:25

    Rossiyada go‘sht narxi oshishi kutilmoqda 

    16.08.2024, 16:06

    Investorlar O‘zbekistondan davlat xaridlarida shaffoflikni oshirish, mulk huquqini himoya qilishni kutmoqda — AQSH davlat departamenti

    16.08.2024, 15:55
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    MKBANK xalqaro moliya bozorida: Qozog‘iston banklaridan 15 million dollar jalb qilindi


    Abadiy ishonchlilik va xavfsizlik: GWM sohaning yangi standartlarini joriy etmoqda


    UZTELECOM 10 Gbit/s tezlikdagi uy internetini foydalanuvchilarga taqdim etdi


    “Biznesni rivojlantirish banki” biznes uchun qulay innovatsion bank bo‘lishga intilmoqda


    So‘zlar ahamiyatga ega: TBC Bank 8-mart tabriklarini pullarga aylantirib, ayollar tadbirkorligini qo‘llab-quvvatladi


    Ilg‘or qurilish texnologiyalari asosida qad rostlayotgan Quyi Chotqol GES


    Centrum Air yangi Airbus A320neo — aviaparkidagi to‘qqizinchi samolyotni qabul qilib oldi 


    Oqtepa Lavashdan “Kulgili narxlar”: sevimli taomlar — har bir pozitsiya 10 mingdan 20 ming so‘mgacha bo‘lgan maxsus narxlarda


    InfinBANK Visa Direct orqali xalqaro pul o‘tkazmalariga qo‘yilgan limitlarni oshirdi 


    “O‘zbekinvest” IUA aʼzosiga aylandi va Londonning global sug‘urta bozorida o‘z mavqeini mustahkamladi


    Eng chuqur g‘or, eng baland ko‘prik va eng sirli maskan – Namanganga boramiz


    Ipoteka Bank OTP Group o‘zini o‘zi band qilganlarga yangi ipoteka dasturini ishga tushirdi: hujjatlarsiz, asabbuzarliksiz, samarali natijalar bilan


    “Akkermann sement” xalqaro forumi: qurilish materiallari sohasidagi muammolar keng tahlil qilindi


    Acıbadem shifoxonalar tarmog‘ida qon kasalliklarini zamonaviy davolash usullari: leykoz va boshqa kasalliklar


    Chery gazga o‘tmoqda: kafolat to'liq saqlanib qolinadi, o‘rnatish esa 31 maygacha bepul! 

     

    Tavsiya etamiz

    “Ikki xonali uy uchun 715 mln so‘mdan”. “Daryo”dagi maqoladan so‘ng poytaxt hokimligi uysiz qolgan aholiga xonadon sotib olish uchun mablag‘ ajratdi

    28 may, 21:15

    Budapesht fasadlari: sanʼat ko‘chada yashaydi (foto)

    27 may, 10:00

    Gestapo va KGB xizmatida bo‘lgan buxorolik “Shtirlits”

    26 may, 19:00

    Ayol ovchilardan ilg‘or samolyotlarga qadar — Ukraina rus Shahed’larini qanday ovlaydi?

    19 may, 20:10
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    O‘zbekistonda nechta oliy taʼlim tashkiloti faoliyat yuritayotgani ochiqlandi

    O‘zbekiston | 29 may, 23:50

    Saida Mirziyoyeva Rossiya hukumati raisi bilan uchrashuv o‘tkazdi

    O‘zbekiston | 29 may, 23:31

    “Daryo” dayjesti: 29-mayning eng muhim xabarlari

    O‘zbekiston | 29 may, 23:25

    Saida Mirziyoyeva Rossiya Federal Majlisi Federatsiya Kengashi raisi bilan uchrashuv o‘tkazdi

    O‘zbekiston | 29 may, 23:10

    Kongressmen Trampdan investorlar uchun tashkil etilgan kechki ovqat tafsilotlarini oshkor qilishni talab qildi

    Dunyo | 29 may, 22:53

    Massimiliano Allegri “Milan” bilan kelishuvga erishdi

    Sport | 29 may, 22:38

    Isroil G‘azodagi asirlarni ozod qilish bo‘yicha AQSHning yangi taklifini qabul qildi. HAMAS esa jim

    Dunyo | 29 may, 22:10

    Sirdaryoda sevgan yigitini o‘ldirmoqchi bo‘lgan qiz 6 yilga qamaldi

    O‘zbekiston | 29 may, 21:57
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.