• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12591.71
    • RUB160.18
    • EUR14821.7
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +33°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Dunyo Layfstayl Salomatlik

    Maymunchechak qanday kasallik va u nimasi bilan xavfli?

    Maymunchechak — yuqumli kasallik bo‘lib, yuqori harorat, limfa tugunlarining kattalashishi va toshma toshishi bilan xarakterlanadi. JSST Afrikada ushbu kasallik epidemiyasini xalqaro ahamiyatga ega favqulodda holat deb e’lon qildi. Tashkilot mutaxassislari aniqlangan maymunchechak holatlari soni juda ko‘pligi va virusning qit’adan tashqarida faol tarqalishiga imkon berishi mumkinligidan xavotirda.

    Kasallik 1980-yildan beri davosi topilgan deb hisoblangan oddiy suvchechakka o‘xshaydi, ammo undan farqli o‘laroq, yuqish ehtimoli kamroq va osonroq kechadi. Ushbu virusning ikkita shtammi mavjud: Clade I va Clade II. Birinchi shtamm bilan zararlangan har 10 kishidan 1 nafari vafot etadi. 2022—2023-yillardagi epidemiya Clade II tomonidan qo‘zg‘atilgan bo‘lib, u bilan kasallangan bemorlarning 99 foizi omon qoladi.

    Maymunchechak ortopoksviruslarni keltirib chiqaradi. Ularni ba’zi kemiruvchilar (masalan, Gambiya xaltali kalamushlari) va hayvonlar tashiydi.

    Genetiklarning aniqlashicha, hozirda kasallikning ba’zi namunalari 2017-yilgi epidemiya qo‘zg‘atuvchilariga o‘xshaydi. Bu shuni anglatadiki, ma’lum vaqt davomida virus odamlar orasida aylanib yurgan va sezilmagan.

    Maymunchechak qanday yuqadi?

    JSST chechak odamdan odamga bemor bilan yaqin aloqalar orqali yuqishi haqida ogohlantiradi:

    • yuzma-yuz — infeksiya havo-tomchi orqali;
    • teridan teriga — infeksiya bemor terisining zararlangan qismlari bilan teriga tegganda, shu jumladan, jinsiy aloqa paytida;
    • og‘izdan og‘izga — bir-birini o‘pganda yuqadi.

    Bundan tashqari, virus ma’lum vaqt kiyim va uy-ro‘zg‘or buyumlarida saqlanishi, shuningdek, onadan homilaga o‘tishi mumkin. Odatda kasallik 2 haftadan 4 haftagacha davom etadi.

    Kasallik qanday simptomlarga ega?

    Dastlabki simptomlar infeksiya yuqqanidan keyin 5—21-kuni paydo bo‘ladi. Avvaliga simptomlar grippni eslatadi va quyidagicha namoyon bo‘ladi:

    • yuqori harorat;
    • bosh va mushaklardagi og‘riqlar;
    • bel og‘rig‘i;
    • kattalashgan limfa tugunlari;
    • qaltirash;
    • holdan toyish;
    • 1-5 kundan keyin simptomlarga toshma qo‘shiladi. U yuzdan boshlanadi va pastki a’zolarga tushadi.

    Bu sirtdan suvchechakni eslatadi: paydo bo‘lgan qizil dog‘lar o‘rnida tiniq yoki sarg‘ish pufakchalar hosil bo‘ladi, ular quriydi, keyin esa to‘kiladi.

    Maymunchechakni qanday davolasa bo‘ladi?

    Odatda kasallik yengil kechadi, aksariyat odamlar davolanmasdan 2-4 hafta ichida tuzalib ketadi. Ammo infeksiya yaqin aloqadan yuqqanligi sababli toshma yo‘qolmaguncha va chandiqlar o‘rnida zararlanmagan teri qatlami hosil bo‘lmaguncha, bemor izolyatsiya qilinishi kerak.

    Kasallik yengil kechganda bemor uyda davolanishi mumkin. Ammo alomatlar jiddiy bo‘lsa yoki og‘ir surunkali kasalliklar bilan kechsa, tuzalgunga qadar shifoxonada bo‘lishi lozim.

    Hozircha maymunchechakni xavfsiz davolashning isbotlangan usuli mavjud emas. Ammo tajriba modellarida samaradorlikni ko‘rsatgan bir nechta dorilar mavjud. Bular — tekovirimat, sitofovir va brinsidofovir kabi virusga qarshi preparatlardir.

    Maymunchechakdan qanday himoyalanish mumkin?

    Agar sayohat qilishni rejalashtirayotgan bo‘lsangiz, ehtiyot choralarini bilishingiz kerak:

    1. Yovvoyi daydi hayvonlar, xususan, kemiruvchilardan ehtiyot bo‘ling, ayniqsa, ular chechak tarqalgan hududlarda yashasa va nosog‘lom ko‘rinishga ega bo‘lsa. Ularning murdasiga tegmang va yovvoyi hayvon go‘shtini yemang.
    2. Zararlangan hayvon tegishi mumkin bo‘lgan narsalarga yaqinlashmang.
    3. Umumiy choyshab va gigiyena buyumlaridan foydalanmang va imkon qadar bemor odamlar bilan yaqin aloqada bo‘lmang.
    4. Gigiyena qoidalariga rioya qiling — qo‘llarni sovunlab yuving yoki spirtli dezinfeksiyalovchi vositalardan foydalaning.
    5. Agar zararlangan odamlarni parvarish qilsangiz, shaxsiy himoya vositalaridan foydalaning.

    Oddiy chechakka qarshi emlashlar ham mavjud bo‘lib, ular maymunchechakka qarshi ham qo‘llanadi. Ularni xavf ostida bo‘lgan odamlarga: alohida hududlarga sayohat qiluvchilarga yoki kasallanganlar bilan ishlaydigan shifokorlarga qilish tavsiya etiladi.

    16.08.2024, 17:50   Izoh (0)   25234
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Qahramonning oyoq kiyimlari syujetga ishora qiluvchi film va seriallar

    16.08.2024, 13:30

    “Garri Potter”ning eng ashaddiy muxlislarini ham hayratda qoldiradigan filmdagi 10 ta xatolik

    16.08.2024, 09:35

    Maymunchechak bilan kasallanish ilk bor Afrikadan tashqarida aniqlandi

    16.08.2024, 09:46

    Kuzgi romantika: sentyabr shukuhiga to‘la 5 ta yorqin film

    16.08.2024, 16:25

    Rossiyada go‘sht narxi oshishi kutilmoqda 

    16.08.2024, 16:06

    Investorlar O‘zbekistondan davlat xaridlarida shaffoflikni oshirish, mulk huquqini himoya qilishni kutmoqda — AQSH davlat departamenti

    16.08.2024, 15:55
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Qayerga investitsiya kiritish mumkin? Qanday aktiv turlari mavjud? 


    Faqat tekshirilgan foydalanuvchilar: nima uchun to‘lov ilovalari  shaxsni tasdiqlashni so‘raydi


    Toshkentda Sting brendi homiyligida "Formula-1" filmining premyerasi bo‘lib o‘tdi


    Fitch Ratings “Biznesni rivojlantirish banki” ATB kredit reytingini oshirdi 


     Navoiy innovatsiyalar universiteti: zamonaviy bilim sari ishonchli qadam 


    NRG Uzbekistan zamonaviy va keng majmua — Maftun Makon turar joy mavzesini qurish bo‘yicha ulkan loyihani amalga oshirmoqda


    Qashqadaryo va Buxoroda amalga oshirilgan quyosh energiyasi loyihalariga 1 yil to‘lishi munosabati bilan rasmiy tadbir bo‘lib o‘tdi


    Qashqadaryoning Chimyoni – Miraki haqida siz bilmagan faktlar


    Yoz osmonning o‘zidayoq boshlanadi: Silk Avia Toshkentdan Issiqko‘lga kunlik aviaqatnovlarni yo‘lga qo‘ymoqda


    “O‘zbekgidroenergo” AJning xalqaro kredit reytingi BB (barqaror) darajasiga ko‘tarildi


    Fitch Kapitalbankning reytingini "Ijobiy" prognoz bilan tasdiqladi


    Kapitalbank investitsiyalari – O‘zbekiston yoshlari kelajagiga sarmoya


    “AloqaBank” yoshlar bilan ishlashga oid dasturlarni kengaytirmoqda


    Hududiy elektr tarmoqlari” AJ Fitch Ratings agentligining xalqaro kredit reytingini “BB, barqaror” darajasiga oshirdi


    NRG Uzbekistan 60 gektar maydonda "shahar ichida shahar" keng ko‘lamli turar-joy loyihasini ishga tushirmoqda

     

    Tavsiya etamiz

    Isroil AQSHga hujum qilgan kun: o‘nlab amerikaliklarni o‘ldirish bu anglashilmovchilik edimi yoki fitna?

    2 iyul, 19:45

    NATO tarixi – dunyodagi eng qudratli harbiy tashkilotning obro‘si pasaymoqdami?

    26 iyun, 20:31
    Audio Icon

    Joy hammaga yetardi: Jeyms Kemeronga ko‘ra, “Titanik” yo‘lovchilarining omon qolish imkoniyati bo‘lgan

    25 iyun, 23:50

    “Trampning Titanigi to‘xtaydi” — Eron elchisi

    25 iyun, 13:39
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    AQSH Isroilga bunkerga qarshi bombalar yetkazib bermoqchi

    Dunyo | 3 iyul, 08:34

    O‘zbekistonda avtomobil ta’miri xizmatlariga talab eng yuqori bo‘lgan hudud aniqlandi

    O‘zbekiston | 3 iyul, 00:10

    Olimlar Fransiyada minglab dinozavr tuxumlarini topdi

    Dunyo | 2 iyul, 23:50

    Ukraina AQSH yordamisiz qancha vaqt Rossiyaga qarshi tura olishi ma’lum qilindi

    Dunyo | 2 iyul, 23:35

    JSST dunyo mamlakatlarini tamaki va alkogol narxlarini oshirishga chaqirdi

    Dunyo | 2 iyul, 23:20

    “Daryo” dayjesti: 2-iyulning eng muhim xabarlari

    O‘zbekiston | 2 iyul, 23:05

    O‘zbekistonda giyohvandlikka qarshi kurash: olti oyda 4 mingdan ortiq shaxs qo‘lga olindi

    O‘zbekiston | 2 iyul, 22:50

    Shavkat Mirziyoyev Sea Breeze kurort majmuasi faoliyati bilan tanishdi

    O‘zbekiston | 2 iyul, 22:38

    O‘zbekiston Kubogi. “Paxtakor” “Olimpik mobiuz”ni mag‘lub etib, chorak finalga yo‘l oldi

    Sport | 2 iyul, 22:37
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.