2024-yilda O‘zbekistonda 49,2 ming ajrimlar qayd etilgan. Oila o‘zbek xalqining asosiy qadriyatlaridan biridir. Oiladagi yaxshi muhit, oilada urf-odat va madaniyatni hurmat qilishga, oila a’zolari bir-birini hurmat qilshga, kuchli yosh avlodni voyaga yetkazishga, ziddiyatli vaziyatlarni yumshatishga va har bir er-xotinda duch keladigan inqirozli bosqichlaridan chiqishga yordam beradi.
“Men hozirda Toshkent shahrida o‘zbek var us tillarida onlayn video-konferensiya orqali konsultatsiya olib boryapman. Menga tez-tez biri-birini sevadigan, turmush qurgan juftliklar murojaat qilishadi. Ular aytishadiki: vaqt o‘tgandan so‘ng nega biz umumiy tilimizni topa olmayapmiz? Bunday vaziyatlarda er-xotinlar psixologga murojaat qilishlarini tushunishlari kerak, chunki bu zaiflik emas aksincha bu ularga bir-birini yanada qaytatdan tushunishga va oilalarini saqlab qolishga yordam beradigan kuchdir.” – Aleksadra Kayumova, 10 000 soatdan ortiq amaliyotga ega psixolog.
Sizning munosabatingiz inqirozda ekanligini qanday tushunish mumkin?
Oilaviy hayotdagi qiyin vaziyatlar turli bosqichlarda sodir bo‘lishi mumkin, odatda, men va mening hamkasblarim birgalikda bu bosqichlarni hayotimizning oilaviy yillariga ajratamiz: 1 yilda, 3 yilda, inqiroz 7 yilda, 11 yilda va 25 yilda.
Nima uchun qiyinchiliklar va inqirozlar paydo bo‘ladi?
Inqirozlar sababi turlicha bo‘lishi mumkin: farzandlarning tug‘ilishi, ota-onalar bilan nizolar, oilaning moliyaviy ahvolini vaqtinchalik o‘zgarishi, boshqa uyga yoki boshqa davlatga ko‘chish sababli. Ko‘pincha menga juftliklar o‘z turmush o‘rtoqlariga tushunarsiz ishonchsizligi tufayli oraga sovuqchilik tushayotganidan norozilik bildirib kelishadi. Bunday vaziyatlarda shuni tushunish kerakki bu krizis-bu tugadi degani emas, balki bu munosabatlarni yaxshilash uchun ishlash vaqti keganini bildiradigan signaldir.
Inqiroz allaqachon paydo bo‘lgan yoki endu kelayotganini qanday bilishimiz mumkin?
Siz juftingiz bilan tez-tez janjallashasiz, kam muloqot qilasiz, birga kam vaqt o‘tkazasiz va masofani saqlashga harakat qilasiz. Siz sezasiz, juftingiz masofa saqlashga harakat qilyapti. Inqirozni turli taraflardan ko‘rib chiqish kerak bo‘ladi. Bunday vaziyatlarda sizga oilaviy holatingizni tashqaridan ko‘radigan va oilaviy munosabatlarda malakasi bor bo‘lgan mutaxassis psixologlar yordam beradi.
An'analar va qadriyatlar oilangizni saqlab qolishga qanday yordam beradi?
Biz, ming yillar davomida o‘z qadriyat va an’analarini saqlab kelayotgan vatanda, keksa avlod hayotiy tajribalarini o‘rtoqlashadigan va xatoga yo‘l qo‘ymaslikka yordam beradigan, aka-uka va opa-singillar bir-birlariga yordam beradigan, farzandlar tarbiyasi bilan shug‘ullanadigan, hayot qiyinchiliklariga qaramay bir dasturxon tepasida yeg‘iladigan va buni haqiqiy bayramdek nishonlaydigan diyordamiz.ning
Mijozlarim ko‘pchiligi menga keksa avlod yangi turmush qurganlarga birga vaqt o‘tkazish muhimligi haqida o’z tajribalarini aytib berishganini aytishadi. Boshqalar esa dam olish kunlarida hamma uchun birga ovqat pishirish va tozalash odat tusiga kirganligi va bu majburiy vazifa emas balki, faqat oilani mustahkamlash uchunligi haqida o‘rtoqlashishadi.
Qiyin paytlarda munosabatlarni mustahkamlashga yordam beradigan asosiy oilaviy qadriyatlar qatoriga quyidagilar kiradi:
- juftliklarning bir-biriga ishonchi;
- hissiy qo‘llab-quvvatlash, ayniqsa juftiga yordam berish va tinglash istagi;
- kechirimlilik, xafagarchilikni yengish, xafa qilgan tomondan ham, xafa bo‘lgan tomonda ham munosabatlarni tiklash qobiliyati;
- har ikkala juftlik bir-biri bilan suhbatlashish qadrini bilishi;
- o‘zingizning va juftingizning chegaralarini bilishi ba hurmat qilishi;
Qanday qilib psixologiya bilimi nikohni saqlab qolishga yordam beradi?
- juftingiz bilan barcha his-tuyg‘ularingiz reaksiyalari orqali gaplashish juda muhim;
- o‘z his-tuyg‘ularingizni boshqaring, mojaro paytida juftingizni xafa qilmaslik uchun “o‘zidan ketib qolmaslik” kerak;
- yaqinlaringizning ehtiyojlarini hurmat qilish;
- muammolarni birgalikda hal qilish va sherigingizga yordam berish;
- qaror qabul qilishdan bosh tortish, his-tuyg‘ularsiz va baholashsiz suhbat qurish.
Qadriyatlar va psixologiyani qanday birlashtirish kerak?
O‘zaro munosabatlardagi inqiroz vaqtlari juda qiyin bo‘lishi mumkin, ammo ular oilaviy munosabatlarning o‘sishi va mustahkamlanishi uchun imkoniyatlar yaratadi. Psixolog har doim va bor kuchi bilan nikohingizni saqlab qolishga harakat qiladi, murosaga kelishni o‘rganishga yordam beradi, shuningdek, oiladagi nizolar sonini kamaytirish uchun bir-biringizni tushunishga yordam beradi.
O‘zaro munosabatlar ustida ishlash, har bir oila a'zosining ichki dunyosiga e'tibor berish va qiyinchiliklarni yengish uchun birgalikda intilish kelajakda uyg‘un va sog‘lom munosabatlar uchun mustahkam poydevor yaratadi.
Sentyabr oyi oxirigacha daryo.uz saytining barcha o‘quvchilari uchun oilaviy terapiya bo‘yicha 25% chegirma mavjud.
Murojaat uchun:
Instagram: https://www.instagram.com/alexandra.kayumova/
Telegram: t.me/Kayumovaalexandra
Telegram-kanal: https://t.me/lexpsy
YouTube: https://www.youtube.com/@user-eo1mt3kk5y
Internet sahifasi: https://taplink.cc/alexandrakayumova
Manzil: Toshkent shahar, Mirzo-Ulug‘bek tumani, Niyozov ko‘chasi 30, 4 qavat, 408 xona.
Reklama huquqi asosida
Izoh (0)