Germaniyaning Statista platformasi ma’lumotlariga ko‘ra, choyni sevib iste’mol qiladigan mamlakatlar ro‘yxatida Turkiya birinchi o‘rinda. Bu mamlakat aholisining 87 foizi muntazam ravishda va ob-havo sharoitidan qat’i nazar, doimo issiq choy ichishga odatlangan. Choyni sevuvchilar reytingida keyingi o‘rinlarda Keniya, Pokiston, Hindiston kabi davlatlar kelgan. Bu mamlakatlarning barchasida yozda havo harorati +30 gradusdan oshadi, Turkiyada esa o‘rtacha harorat +38 darajaga yetadi.
Yozning chillasida ham qaynoqqina choy damlab ichish an’anasi MDH mamlakatlari — Qozog‘iston, Qirg‘iziston va O‘zbekistonda ham uzoq vaqtdan beri mavjud. Ehtimol, qadimdan ota-bobolarimiz yozda ham issiq suv yoki choy ichish tanadagi issiqlikni chiqarib yuborishi va natijada ma’lum muddatdan so‘ng tana sovishi haqida bilishgandir?
Issiq choy qanday qilib salqinlanishga yordam beradi?
Germaniya olimlari turli haroratdagi suv jismoniy mashq vaqtida tananing issiqlikni saqlab qolish darajasiga qanday ta’sir qilishi ustida sinov o‘tkazdi. To‘qqiz nafar ishtirokchi 75 daqiqa davomida velosiped pedallarini aylantirdi va har 15 daqiqada sovuq (1,5°C) va issiq (50°C) bo‘lgan turli haroratdagi suv ichishdi.
Tadqiqot natijalari shuni ko‘rsatdiki, iliq ichimlik tanadagi suv bug‘lanishini tezlashtirishi tufayli ishtirokchi tezroq sovidi. Sovuq ichimlikdan keyin aksincha, tana harorati pasayishi sekinlashdi. Xulosa qilganda, 50°C issiqlikdagi suv ishtirokchilarga tezroq sovishiga yordam berdi.
Iliq yoki issiq ichimlik tanadagi termoregulyatsiya — sovitish tizimini ishga tushiradi va ter ishlab chiqara boshlaydi. Namlik bug‘langanda organizmdagi issiqlik energiyasi chiqib ketadi va tana soviydi.
Yozda issiq choy ichish kerakmi?
Qayd etish lozimki, tajribada velosipedchilar bo‘lgan xona harorati 23°C, namlik esa 23 foiz edi. Tadqiqot vaqtida xona namlik darajasi past va quruq bo‘lgan. Shu sababli bunday effekt tashqaridagi ob-havo darajasi bilan uzviy bog‘liq. Agar 40 daraja issiq havoda ko‘chada turgan holda issiq suv ichilsa, bunday natijaga erishish amrimahol.
Rasmiy ma’lumotlarga kelsak, Buyuk Britaniya sog‘liqni saqlash xizmati mutaxassislari yozda issiq ichimliklar ichishni maslahat bermaydi. Biroq ular aynan nima sababdan bunday xulosaga kelganini izohlamagan.
Agar siz haqiqatan ham issiq choy ichishni yoqtirsangiz va ob-havo tufayli bunday odatdan voz kechishni istamasangiz, hech qanday muammo yo‘q. Asosiysi, ichimlikka alkogol qo‘shilmagan bo‘lishi lozim, chunki etanol spirti organizmni suvsizlantiradi.
Izoh (0)