Umurtqa — bu orqa va bel sohasining markaziy tayanch tizimi. Uning asosiy vazifasi — tanani tutib turish, harakatni taʼminlash va orqa miyani himoyalashdir. Sog‘lom umurtqa kundalik hayot tarzini va uning sifatini yaxshilaydi, shuning uchun uning kasallanishi organizmning kundalik faoliyatiga salbiy taʼsir qilishi mumkin.
Kamharakat hayot tarzi, semirish, qarish, qaddi-qomatning yomonligi, yuqori yuklamalar, jarohatlar, genetik omillar, infeksiyalar va shishlar umurtqa sog‘lomligiga salbiy taʼsir qilishi va uning kasallanishini keltirib chiqarishi mumkin. Skolioz (umurtqaning to‘g‘ri va yon yo‘nalishda qiyshayishi), bel og‘riqlari, umurtqalararo disk churrasi, stenoz (umurtqa kanalining torayishi) va umurtqaning sinishlari eng keng tarqalgan hisoblanadi. Umurtqa kasalliklarini tashxislash va davolash ishlarini ortoped-mutaxassislar va travmatologlar olib boradi. Davolash kasallikning turiga bog‘liq holda o‘zgarib turadi.
Umurtqaning eng keng tarqalgan kasalligi — skolioz
Skolioz — bu umurtqaning deformatsiyalanishi bo‘lib, u umurtqaning anomal tarzda yon tomonga qiyshayishi bilan tasvirlanadi. Umurtqa odatda “S” yoki “C” harflari shaklida bukiladi. Yon tomonga qiyshayishdan tashqari quyidagi holatlar: yelkalar yoki sonlarning tengsizligi, bir yelkaning ikkinchisidan balandligi, belda yoki bel sohasida do‘ppayishlar, gavda tuzilishining buzilishi, orqa og‘riqlari kuzatilishi mumkin. Skolioz odatda o‘sish tezligi eng yuqori bo‘ladigan bolalik yoki o‘smirlik yoshida aniqlanadi.
-G-wXLfl-.jpg)
Kattalarda kasallik ko‘pincha ularning bolalik yoki o‘smirlik yoshida aniqlangan skoliozning avj olishi, yoki umurtqa tuzilishining yosh o‘tishi bilan birgalikdagi o‘zgarishlari natijasida rivojlanadi.
Agar skolioz davolanmasa, umurtqa qiyshayishining oshishi ancha jiddiy jismoniy o‘zgarishlarga va tashqi ko‘rinishning ham o‘zgarishlariga olib keladi. Orqa va belda og‘riqlar, nafas olish va yurak bilan muammolar, funksiyalarning cheklanishlari va ruhiy-ijtimoiy holatlar paydo bo‘ladi. Kasallikning avj olishi umurtqaning og‘ir deformatsiyalariga olib kelishi mumkin, ular shunchalik murakkab bo‘lishi mumkinki, jarrohlik aralashuvi talab qilinishi zarur bo‘lib qoladi. Agar skolioz boshlang‘ich bosqichlarda aniqlansa va tegishlicha davolansa, skoliozning yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan oqibatlarining oldini olish va hayot sifatini saqlab qolish mumkin bo‘ladi.
Skoliozni davolash patsient holatining og‘irligi, yoshi va boshqa omillarga bog‘liq holda o‘zgartirib turiladi. Turkiyaning Acıbadem shifoxonalari tarmog‘ida turli usullar qo‘llaniladi: monitoring, fizioterapiya, mahkamlash va jarrohlik aralashuvi. Skoliozning yengil turlari faqat muntazam ravishda shifokor nazoratida bo‘lishni talab qilishi mumkin. Skolioz simptomlarini kamaytirish va umurtqa mushaklarini mustahkamlash uchun fizioterapiya va maxsus mashqlar tavsiya etilishi mumkin. Korsetlardan o‘rtacha va og‘ir skolioz hollarida foydalanish maqsadga muvofiq bo‘ladi. Jarrohlik operatsiyalari agar skolioz og‘ir va davolashning boshqa usullari samarasiz deb topiladigan hollarda ko‘rib chiqilishi mumkin.
Skoliozni jarrohlik yo‘li bilan davolash
Operatsiya umurtqani to‘g‘rilash va stabillashtirish maqsadida o‘tkaziladi. Davolashga yo‘naltirilgan standart amaliyotda operatsiya to‘g‘risida qaror qabul qilishdagi eng muhim omillar — qiyshayishni klassik baholash va uning darajasi. Qiyshayish darajasi 40 dan ortiq bo‘lgan patsientlarda skoliozni operatsiya qilish zarur, chunki bu kosmetik muammo bo‘lib, u o‘pka va yurak bilan muammolarni keltirib chiqarishi, hayot sifatini pasaytirishi mumkin.
2012-yildan buyon Acıbadem shifoxonalar tarmog‘ida umurtqa sog‘lomligi sohasida ishlab kelayotgan ortoped-mutaxassis va travmatolog, professor, doktor Ahmet Alanay skoliozni jarrohlik usulida davolash to‘g‘risidagi qarorni faqat jarrohning o‘zi qabul qilmasligi kerak deb hisoblaydi. Jarrohning tajribasini baholash, qo‘llanilayotgan davolash usullari, bemorning holati, kutilayotgan natija va deformatsiyaning bemor hayot sifatiga taʼsiri ham muhim.
Professor, Doktor Ahmet Alanay
Skoliozni jarrohlik yo‘li bilan davolashning asosiy maqsadi — imkon qadar kamroq umurtqani operatsiya qilgan holda qiyshayishni to‘g‘rilash va umurtqaning yuqori qo‘zg‘aluvchan holatda qolishini taʼminlab, keyingi qiyshayishni to‘xtatish. Orqa spondilodezi aksariyat hollarda o‘sib kelayotgan bolalarda bajariladi. Lekin bu holatda o‘sishni saqlab turadigan usullar (masalan, magnit bilan boshqariladigan o‘suvchi sterjenlar) muhim. O‘suvchi sterjenlar tizimi — bu kasallik rivojlanishining ilk bosqichlarida aniqlangan skoliozni davolash uchun foydalaniladigan usul. Bu tizim umurtqaga zarar yetkazmagan holda bukilishni nazorat qilish imkonini beradi, sterjenlarni esa o‘sish davri mobaynida uzuaytirish mumkin. Magnit bilan boshqariladigan o‘suvchi sterjenlar anʼanaviy usulga nisbatan anesteziyalar va operatsiyalar sonini qisqartiradi, takroriy operatsiyalarning oldini olib, bolalar va oilalar uchun stress holatlarini kamaytiradi.
Skoliozni davolashning yangi usullari
Yangi usullar ichida kam invaziv old tomondan mahkamlashning torakoskopik usuli muhim o‘rin tutadi. Turkiyadagi Acıbadem shifoxonalar tarmog‘ida ortopediya va travmatologiya sohasi professori, doktor Ahmet Alanay, birinchi navbatda yangi bog‘lam yordamida mahkamlashning yangi usulini qo‘llaydi. Bu operatsiyadan so‘ng bitish jarayonini qisqartirishga yordam beradi. Bu usulda umurtqaning old qismida qiyshayishning bo‘rtiq tomonida joylashgan vintlar qalin poliefir lenta shaklidagi arqon bilan birlashtiriladi va tortiladi. Bu odam o‘sgan sari umurtqa qiyshayishining o‘z-o‘zidan to‘g‘rilanishiga yordam beradi. Bu usul torakoskopik, yaʼni orqada uzun kesiksiz bajariladi, bunda jarrohlik chandig‘i juda kichik bo‘ladi. Kesikning bitib ketishi talab etilmaydi, tiklanish vaqti esa ancha qisqa bo‘ladi.
Shunga qaramay, professor Ahmet Alanay shuningdek skoliozni davolashning bemorlar hayotini saqlab qoladigan eng yangi usullarini ajratib ko‘rsatadi: bu umurtqaning spinal navigatsiyasi, neyromonitoringi va 3D-maketi. Spinal navigatsiya vintlarni ancha xavfsiz va aniq kiritish imkonini beradi, neyromonitoring esa orqa miyada nerv signallarining o‘tishini vizuallashtirish hisobiga orqa miyaning shikastlanish xavfini pasaytiradi. Umurtqaning 3D-maketi jarrohlarga deformatsiyaning haqiqiy o‘lchamlarini ko‘rish imkonini beradi, bu davolash jarayonini yanada xavfsizroq qiladi. Professor, doktor Ahmet Alanayning so‘zlariga ko‘ra, bu usullar skolioz bilan kasallangan bemorlarning hayot sifatini yaxshilaydi va operatsiyadan keyingi tiklanish jarayoniga ijobiy taʼsir ko‘rsatadi.
“Skoliozda operatsiyalar xavfsiz, chunki biz operatsiyadan oldin tayyorgarlik, tekshirishlarni o‘tkazamiz va ehtiyot choralarini ko‘ramiz. Bemorlarni davolash vaqtida va operatsiyadan so‘ng professional tarzda kuzatib boramiz. Skolioz jarrohligida xavfsizlik — bemorni muvaffaqiyatli davolash va uni sog‘lom hayotga qaytarishning muhim qismi”, — deydi doktor.
Operatsiyadan so‘ng tiklanish
Bemorga yo‘naltirilgan protokollar skolioz operatsiyasidan so‘ng tiklanishning tez va qulay o‘tishi uchun ishlab chiqiladi va joriy etiladi. Bu protokollar bemorning ehtiyojlariga va jarrohning nimalarni afzal ko‘rishiga asoslangan. Ular bemor shifoxonadan imkon qadar tezroq chiqib ketishini kafolatlaydi. Bundan tashqari uyda tiklanish vaqti ham minimumgacha qisqaradi va bemorga normal kundalik faoliyatga qaytishiga yordam beradi.
Professor, doktor Ahmet Alanay — skoliozni davolashda katta tajribaga ega bo‘lgan ortoped-mutaxassis va travmatolog. Turkiyaning Acıbadem shifoxonalar tarmog‘i zamonaviy texnologiyalardan foydalangan holda, sifatli tibbiy xizmatlarning keng spektri bilan mashhur. Bemorlarning qoniqishi va mamnunligi — shifoxona mutaxassislari uchun ustuvor omildir!
Toshkentdagi vakolatxonamizning manzili: Toshkent shahri, Mirzo Ulug‘bek tumani, Buyuk ipak yo‘li mavzesi, 19-uy.
- Telefon: +998 95 144 54 45
Samarqanddagi vakolatxonamizning manzili: Samarqand shahri, Mirzo Ulug‘bek 140.
- Telefon: +998 66 234 41 71
Buxorodagi vakolatxonamizning manzili: Akademik I. Muminov ko‘chasi, 7.
- Telefon: +998 55 311 54 44
Rasmiy sayt orqali barcha kerakli maʼlumotlarga ega bo‘lishingiz mumkin: www.acibadem.com.ru
Shuningdek, qo‘shimcha maʼlumotlarni olish uchun, hamda tajribali va yuqori malakali shifokorlarning qabuliga yozilish uchun Acıbadem rasmiy Facebook va Instagram sahifalariga aʼzo bo‘lishingiz mumkin.
Reklama huquqi asosida.
Izoh (0)