O‘tgan yili mamlakat byudjeti daromadlarining 165,9 trillion so‘mi soliqlardan tushgan mablag‘lar hissasiga to‘g‘ri keldi. Yil davomida jismoniy shaxslar salkam 30 trillion so‘miga daromad solig‘i to‘lagan. Bu haqda Iqtisodiyot va moliya vazirligi maʼlum qildi.
O‘tgan 2023-yilda davlat byudjeti daromadlari 231,7 trillion so‘mga yetdi (2022-yilda 201,8 trillion so‘m bo‘lgan). Daromadlarning 165,9 trillion so‘mi (tushumlarning 71,6 foizi) soliq, 58,4 trillion so‘mi (25,2 foiz) boj to‘lovlaridan shakllandi.
Hisobot davrida daromadlar tarkibida bevosita soliqlar ulushi 31,6 foiz, bilvosita soliqlar 35,9 foiz, resurs to‘lovlari va mol-mulk solig‘i 12,1 foizni tashkil etdi.
Bevosita soliqlardan tushgan daromadlarning (jami 73,1 trillion so‘m) eng katta ulushi foyda solig‘i (40,8 trillion so‘m) hissasiga to‘g‘ri keldi. Shu bilan birga, jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘i 29,9 trillion so‘m so‘mni (2022-yildagidan 5,6 trillion so‘m ko‘p) tashkil etdi.
Yil davomida bilvosita soliq tushumlari 83,32 trillion so‘mga yetdi. Bunda qo‘shilgan qiymat solig‘ining ulushi 57,9 trillion so‘m, aksiz solig‘i 15,8 trillion so‘m bo‘lgan.
O‘z navbatida resurs to‘lovlari va mol-mulk solig‘i 28 trillion so‘mni tashkil etdi. Bunday soliqlar tarkibidagi mol-mulk solig‘idan byudjetga 5,1 trillion so‘m, yer solig‘idan salkam 7 trillion so‘m, yer qaʼridan foydalanganlik uchun soliqdan 15,3 trillion so‘m tushgan.
Vazirlik tahliliga ko‘ra, o‘tgan yili qo‘shilgan qiymat solig‘idan manfiy farqni qoplash uchun soliq to‘lovchilarga 21,6 trillion so‘m miqdorida QQS va keshbek summalari qaytarib berilgan.
“Energoresurs qazib chiqarish, qayta ishlash hajmining kamayishi, dunyo bozorida paxta tolasi, don va kimyoviy o‘g‘itlar narxi pasayishi hamda yil boshida kuzatilgan anomal sovuq sharoitida korxonalar xarajatining oshishi va korxonalar faoliyatining vaqtincha to‘xtatilganligi soliq tushumlari yo‘qotilishiga olib keldi. Shu bilan birga, mahalliy korxonalar tomonidan ishlab chiqariladigan va tadbirkorlik subyektlari tomonidan yakuniy isteʼmolchilarga sotiladigan AI-80 rusumli avtobenzin mahsuloti uchun aksiz solig‘ining “nol” stavkasi belgilanishi hisobiga 2023-yilda tadbirkorlik subyektlari ixtiyorida 1,3 trillion so‘m qoldirildi”, — deya holatni izohlagan Iqtisodiyot va moliya vazirligi.
O‘tgan yili aylanmadan olinadigan soliq 2,4 trillion so‘mni tashkil etib, tushumlar 2022-yildagiga nisbatan 105,4 milliard so‘mga (4,2 foiz) kam bo‘ldi. Aylanmadan olinadigan soliq to‘lovchilar soni 2022-yilga nisbatan 9,4 mingtaga (2,6 foiz) kamayib, 360 mingtani tashkil etdi.
2024-yil 1-yanvar holatiga ko‘ra, O‘zbekistonda daromad solig‘i to‘lovchi jismoniy shaxslar soni 2023-yil yanvardagi 5 million 252 ming kishidan 5 million 527 ming kishiga (5,2 foiz) ko‘paygan. Mol-mulk solig‘i to‘lovchilar soni esa bir yil avvalgidan (7,6 million kishi) 2,1 foizga (7,76 million kishi) o‘sgan. Yer solig‘i to‘lovchi jismoniy shaxslar o‘tgan yilgidan 131,1 ming kishiga ko‘payib, 7 million 56 ming kishidan ko‘proqni tashkil qilgan.
Yuridik shaxslardan foyda solig‘i to‘lovchilar 2023-yil 1-yanvarda 164,4 mingta, 2024-yil boshida 183,5 mingtani tashkil etgan. Qo‘shilgan qiymat solig‘i to‘lovchi yuridik shaxslar soni o‘tgan yilning boshidagidan (164,4 mingta) sezilarli — 11,6 foizga (jami 183,5 mingta) oshgan.
Shu bilan birga, yer solig‘i to‘lovchi yuridik shaxslar soni 2023-yil 1-yanvardagi 180,2 kishidan yil oxiriga kelib 186,1 ming kishiga ko‘paygan. Mol-mulk solig‘i to‘lovchi yuridik shaxslar soni ham o‘tgan yil avvalidagi 77,1 mingtadan yil oxirida 78,3 mingtaga oshgan.
Izoh (0)