Ayni kunda poytaxt ko‘chalarida, aniqrog‘i, Qurilish vazirligi Iqtisodiyot va moliya vazirligi binolari o‘rtasida sarson bo‘layotgan quruvchilar mas’ullar adolatidan umid qilmoqda. Bu haqda quruvchilar dardiga quloq tutgan “Daryo” jurnalisti xabar berdi.
Quruvchilarning aytishicha, O‘zbekiston prezidenti Shavkat Mirziyoyev tomonidan 2023-yilning 29-dekabr kuni imzolanib, 2024-yilning 1-yanvaridan kuchga kirgan qaror ularning faoliyatida monopoliya rivojlanishiga sabab bo‘lmoqda.
Tushuntirilishicha, mazkur qaror ilovasining 38-bandiga ko‘ra, Vazirlar Mahkamasining 2022-yil 31-yanvardagi 46-sonli qarori bilan tasdiqlangan qurilish sohasida pudrat tashkilotlarni belgilash bo‘yicha elektron davlat xaridlarini tashkil etish va amalga oshirish to‘g‘risidagi nizomning 35-bandidagi o‘n uchinchi xat boshi “Bunda mazkur foiz chegirmani qo‘llash amaliyoti ‘Tashabbusli byudjet’ jarayonida g‘olib deb topilgan loyihalarga tatbiq etilmaydi”, deya o‘zgartirilishi ularning umidini puchga chiqargan.
Bu — “Tashabbusli byudjet”dagi yo‘l qurilishlari borasida o‘yinlar boshlandi degani. Shu o‘zgartirishga ko‘ra, endilikda “Tashabbusli byudjet”da o‘ynaladigan yo‘l qurilishlari, jumladan, mahallalarning ichki yo‘llari ta’mirini yutib olish mumkin bo‘lgan tenderda ball ayirish sistemasi to‘xtatib qo‘yildi. Shu sabab biz e’tirozimiz bilan vazirlikka kelganmiz. Ishimizni 2023-yildagi shaffof platformada ishlash tartibiga qaytarib berishsa, xursand bo‘lar edik. Ana shunda erkin raqobat bo‘lardi. Ayni kunda raqobat muhiti buzilgan. Bitta viloyatdagi barcha yo‘l qurilishlarini bitta quruvchi yutib olish imkoniyatiga ega. Ilgari ushbu tenderda qatnashib, birorta qurilish obyektini yutib olgan quruvchidan o‘sha qurilishi tugatilmagan bo‘lsa, ball ayrilardi. Bu esa bali yuqori quruvchiga bir vaqtda yuzlab obyektlar berilishining oldini olardi. Hozirgi ball chegirib qolmaslik talabi esa monopoliyani qo‘llab-quvvatlayapti, — deydi Jizzax viloyatida faoliyat yurituvchi “Zamonaviy qurilish-servis” xususiy korxonasi rahbari Jamshid G‘oziyev.
Quruvchining aytishicha, bunday tartib yo‘lga qo‘yilganiga ko‘p bo‘lmagan. Biroq tezda natijasini ko‘rsatmoqda.
Bu tashabbus Moliya vazirligidan chiqqanini aytishmoqda. Qolaversa, qaror nizomida foizli chegirma deb ketilgan. Bunda ball nazarda tutilganmi yoki pulmi — aniqlik kiritilmagan. Qurilish vazirligi esa buni ball deb, eski tartibni bekor qilib, quruvchi obyekt qurilishini tugatmagan bo‘lsa-da, undan ball olib tashlanishini bekor qildi. Shu sabab kuni kecha Namanganda bo‘lib o‘tgan tender savdosida bitta quruvchi savdoga chiqarilgan 8 ta obyektning barchasini yutib olgan. Bu hali boshlanishi. Qolgan viloyatlarda ham tez orada xuddi shunday holat kuzatiladi. Ilgari bitta obyektni yutib olib, uning qurilishini sifatli yakunlab, topshirmagunimizcha, ballimiz qaytarilmasdi. Kimda necha ball bo‘lsa, shunga yarasha, ya’ni imkoniyatiga yarasha qurilish qilar edi. Hozir ball chegirib qolinmagani sabab, bali yuqori bo‘lgan quruvchi yuzlab obyekt qurilishini qo‘lga kiritmoqda. Uni qachon bitkazadi bunisi noma’lum. Qolaversa, bitta quruvchi juda katta imkoniyatga ega bo‘lsa-da, bir vaqtda yuzlab obyektda qurilish olib borishi ishining sifatiga ta’sir qiladi, — deydi quruvchi.
Kecha, 27-may kuni Qurilish vazirligida bo‘lgan quruvchilar mas’ullar bilan uchrashishga harakat qilgan. Biroq aynan vazir yoki uning o‘rinbosarlari bilan ko‘risha olmagan.
Toshkentga, aynan vazirliklarga juma kunidan boshlab kela boshladik. Barcha viloyatlardan yig‘ilayotgan quruvchilar hozircha qurilish vaziri bilan uchrashishdan umidvor. Shanba va yakshanba kunlari ham kelishgan, — deydi Qashqadaryo viloyatidan kelgan quruvchi O‘ral Ravshanov.
“Daryo” jurnalisti bilan suhbatda bo‘lgan Jamshid G‘oziyevning bildirishicha, juma kunidan beri vazir qabulini kutayotgan quruvchilar seshanba, 28-may kuni ham Qurilish vazirligiga borgan. Ularni kutib olgan bo‘lim boshlig‘i holat bo‘yicha tushuntirish bergan. Shuningdek, tashabbus Moliya vazirligidan chiqqanini qo‘shimcha qilgan.
“Daryo” jurnalisti bilan suhbatlashgan manbaning aytishicha, Iqtisodiyot va moliya vazirligining bunday tashabbus bilan chiqishiga sabab bor.
-kW9PJ9FF.jpg)
O‘tgan yilgi “Tashabbusli byudjet” qurilishlarida bir holat ko‘zga tashlanib qoldi. “Tashabbusli byudjet”dagi 100 million so‘mlik ishlardan quruvchilar qocha boshladi. Vazirlik loyihani e’lon qilsa-da, hech qaysi quruvchi, endigina ish boshlaganlari ham 100 million so‘m miqdoridagi qurilish ishini olmadi. Quruvchilarda ham bunga sabab bor, albatta. Quruvchi qurilish materiallari va texnikalarini o‘sha hududga olib borib, ish olib borishi xarajatining o‘zi loyihada ko‘rsatilgan summadan ko‘proqni tashkil qiladi. Natijada quruvchiga eshagidan tushovi qimmatga tushadi. Shu bois ular bunday ishlardan o‘zini olib qochdi. Moliya vazirligi esa bunga javoban, joriy yilda ham shunday holat kuzatilmasligi uchun ball chegirib qolish talabini bekor qildi. Bu endilikda quruvchilarga qimmatga tushmoqda, — deydi manba.
Manbaning qo‘shimcha qilishicha, bunday vaziyatda Moliya vazirligi Qurilish vazirligi mutaxassislari bilan maslahatlashib, faqatgina 100 million so‘mgacha bo‘lgan loyihalargagina, ball olib olib qolish tartibini bekor qilishi kerak edi. Shunda hech kim aziyat chekmasdi.
“Daryo” jurnalistining masala yuzasidan bergan savollariga javob qaytargan Qurilish vazirligi mas’uli Davron Meyliyevning ma’lumot berishicha, Moliya vazirligi bundayin tashabbusni ilgari surayotganda, Qurilish vazirligi mutaxassislari bilan maslahatlashmagan. Ular ham yangilikdan keyinchalik xabar topgan.
Iqtisodiyot va moliya vazirligi axborot xizmatining Malika, shuningdek Rushana ismli mas’ullari jurnalist savolini tinglar ekan, tez orada vaziyatga izoh berilishini aytdi. Mutaxassislar bilan bog‘lanishayotganini qo‘shimcha qilishdi. Biroq muammo keltirib chiqargan vazirlik baribir holatga izoh bermadi. Tashabbus boisini ochiqlamadi. Jurnalist savollari javobsiz qoldi.
Jizzax viloyatida faoliyat yurituvchi qurilish korxonasi rahbari Olim Qarshanovning bildirishicha, holat shunday davom etsa u tez orada korxonasida faoliyat yuritayotgan 25 nafarga yaqin ishchisini ishdan bo‘shatib, faoliyatini tugatishiga to‘g‘ri keladi.
Qashqadaryolik Jumaqul Bekjanov ham 2023-yildagi shaffof tender qaytarilmasa, faoliyatini to‘xtatishini, 20 nafar ishchisini ishdan bo‘shatishga majbur bo‘lishini bildirdi.
Yana bir suhbatdosh-quruvchi Kamoliddin Rahimjonovning aytishicha, u 2023-yildagi tenderlarda 10 ga yaqin obyekt yutib olib, ishlarni sifatli, o‘z vaqtida bajargan. Daromadlari evaziga esa qurilish ishlarida lozim bo‘ladigan yangi texnikalarni kredit evaziga xarid qilgan. Holat shu tarzda davom etsa, u nafaqat korxonasini yopadi. Kreditlari evaziga qarzdor ham bo‘lib qoladi.
Buxoroda 27-may kuni savdosi yakunlangan obyektlarga ko‘z yugurtirsangiz, barchasini Buxoro yo‘llardan muntazam foydalanish unitar korxonasi yutib olgan. Oltita obyektga ham shu tashkilot ega chiqqan. Bundan keyingi kunlarda davom etadigan savdoda ham barcha obyektlar katta ehtimol bilan shu tashkilot tomonidan yutib olinadi, — deydi Kamoliddin Rahimjonov.
Nafaqat OAV jurnalistlarida, poytaxtda ikki vazirlik o‘rtasida koptok bo‘layotgan quruvchilarda ham savollar bisyor. Ammo bunga aniq javob beradigan, yechim topadigan tayinli vazirlik, mard mas’ul yo‘q. Hamma o‘zini olib qochmoqda. Unda muammo qanday yechiladi?
Izoh (0)