O‘zbekistonda maktab o‘qituvchilari malakasi sinovdan o‘tkazildi. Natijalar qanday?

Joriy yilning aprel–may oylarida Maktabgacha va maktab taʼlimi vazirligi tizimidagi taʼlim muassasalari pedagoglari malaka test sinovlaridan o‘tkazildi. Bu haqda 24-may kuni AOKAda vazirlik tomonidan tashkil etilgan matbuot anjumanida maʼlum qilindi.

Tadbirda aytilishicha, malaka sinov jarayonlari respublika miqyosida 2024-yil 15-apreldan 20-maygacha davom etgan. Sinovlarda jami 189 929 nafar pedagog ishtirok etgan bo‘lib, ular 41 ta fan va yo‘nalishlar bo‘yicha test topshirgan.

Malaka (test) sinovlarida o‘rtacha ball natijalari bo‘yicha Buxoro (62,53 ball), Xorazm (60,5 ball) viloyatlari hamda Toshkent shahri (60,15 ball) pedagoglari eng yuqori ko‘rsatkichlarga erishgan.

Attestatsiya natijalariga ko‘ra, pedagog kadrlarning 8 913 nafari (4,7 foiz) oliy toifa, 25 261 nafari (13,3 foiz) birinchi toifa, 46 662 nafari (24,6 foiz) ikkinchi toifa va 11 036 nafari (5,8 foiz) mutaxassis toifasiga ega bo‘ldi. Qolgan 14 032 nafar (7,4 foiz) pedagog mutaxassis lavozimi uchun yetarli ball to‘play olmagan.

Dastlabki natijalarga ko‘ra, 51 103 nafar (26,9 foiz) nomzodlarning toifasi oshmoqda, 17,8 foiziniki o‘zgarmay saqlanib qoladi, 11 foizining toifasi pasaydi. Qolgan 44,2 foiz talabgor salbiy natija qayd etgan. Biroq bu natija attestatsiya navbatdan tashqari o‘tkazilgani uchun ularning toifasiga taʼsir qilmaydi.

Taʼkidlanishicha, testlarda ishtirok etish uchun ariza bergan nomzodlarning 83 foizi navbatdan tashqari, yaʼni o‘zlari xohlab, toifasini oshirish maqsadida sinovdan o‘tgan. Faqatgina 17 foiz pedagoglar sinovlarda majburiy tarzda ishtirok etgan.

Matbuot anjumanida Maktabgacha va maktab taʼlimi vaziri o‘rinbosari Sardor Rajabov malaka toifasini olish sinovlari ikki bosqichda o‘tkazilganini maʼlum qildi.

“Birinchi bosqichda pedagogning mutaxassislik fani va kasb standarti bo‘yicha bilim darajasi baholandi. Bunda pedagoglarga mutaxassislik fani bo‘yicha 35 ta hamda kasbiy standartlariga oid 5 ta test savollari berildi. Ikkinchi bosqichda o‘qituvchilarga pedagogik mahoratni baholash uchun 10 ta savol–topshiriq berildi. Har ikkala bosqich ham kompyuterda real vaqt rejimida (onlayn) o‘tkazildi. Buning natijasida tashqi aralashuvning oldi olinib, inson omili aralashuviga barham berilishiga erishildi”, — dedi vazirlik rasmiysi.

Attestatsiya natijasiga ko‘ra, pedagog kadrlarning oylik ish haqiga kiritiladigan o‘zgarishlar avtomatik tarzda hisoblab chiqarilishi uchun UzASBO yoki boshqa moliyaviy hisob-kitob dasturlariga yuboriladi.

Eslatib o‘tamiz, 2023-yil dekabrda vazirlik tizimida faoliyat yuritayotgan 10 104 ta maktabda 525 737 nafar o‘qituvchi dars berayotgani ochiqlangandi.

“Toifaga ega o‘qituvchilar soni 282 424 nafarni tashkil etadi. Shundan oliy toifali o‘qituvchilar  53 914 nafar, birinchi toifalilari 101 751 nafar, ikkinchi toifalilari 126 759 nafar. Mutaxassislar soni esa 177 122 nafar”,—deya maʼlumot bergan Sardor Rajabov jurnalistlar bilan muloqotda.

Shu bilan birga, Abdulla Avloniy nomidagi milliy-tadqiqot instituti rektori Abduvali Ismoilov yiliga 500 ming nafarga yaqin maktab o‘qituvchisi malaka oshirishini aytgan.

“Shundan 40 foizi mustaqil taʼlim tarzida, 60 foizdan ortig‘i anʼanaviy tarzda malaka oshirmoqda. O‘qituvchilar 7 haftalik (36 soat) malaka oshirish kursiga majburiy jalb qilinadi”—deya qo‘shimcha qilgan institut rahbari.

Maktabgacha va maktab taʼlimi vazirligi veb-saytida keltirilishicha, hozirda vazirlik tizimidagi maktablarda 6,4 million o‘quvchi tahsil olmoqda.