Joriy yilning I choragida mamlakat aholisining umumiy daromadlari jon boshiga 4,7 million so‘mni tashkil etdi. Bu haqda Statistika agentligi maʼlum qildi.
2024-yil yanvar–mart oylarida aholining umumiy daromadlari 173,5 trillion so‘mni tashkil etgan. Daromadlar real o‘sish surʼati 2023-yilning mos davriga nisbatan 11,5 foiz yuqori bo‘ldi. Aholi jon boshiga umumiy daromadlar 4,7 million so‘mdan to‘g‘ri kelib, bunda real o‘sish surʼati 9,2 foizga yetdi.
Statistika agentligi tahliliga ko‘ra, birinchi chorakda aholi jon boshiga umumiy daromadlar hajmining eng yuqori ko‘rsatkichi Toshkent shahrida kuzatildi – 12,4 million so‘m. Shu bilan birga, Navoiy (7,4 million so‘m), Toshkent (4,9 million so‘m) Buxoro (4,9 million so‘m) viloyatlarida o‘rtachadan yuqori daromadlar qayd etildi.
Aholi jon boshiga umumiy daromadlar hajmining eng quyi darajasi Qoraqalpog‘iston (3,4 million so‘m), Surxondaryo (3,3 million so‘m) va Namangan (3,3 million so‘m) viloyatlarida qayd etildi.
Daromadlarning eng yuqori real o‘sishi Toshkent shahri (16 foiz), Andijon (11,5 foiz), Farg‘ona (9,9 foiz) viloyatlarida kuzatildi. Navoiy ( 8,6 foiz), Samarqand (8,3 foiz), Sirdaryo (7,7 foiz), Xorazm (6,9 foiz), Jizzax (6,9 foiz), Toshkent (6,8 foiz), Qashqadaryo (6,2 foiz) viloyatlari hamda Qoraqalpog‘istonda (5,3 foiz) aholi jon boshiga umumiy daromadlarning real o‘sish surʼatlari o‘rtacha respublika darajasidan past ko‘rsatkichni tashkil etdi.
Aholi umumiy daromadlari o‘sishida yollanma ishchilar daromadlari (32,1 foiz), mustaqil ravishda band bo‘lishdan (27,1 foiz) va transfertlardan olingan daromadlardagi (27,8 foiz) o‘zgarish asosiy omil bo‘lgan.
Hududlar bo‘yicha aholi umumiy daromadlari tarkibida mehnat faoliyatidan olingan daromadlar (yollanib ishlovchilarning ish haqi va mustaqil ravishda band bo‘lishdan olingan daromadlar)ning eng yuqori ulushi Navoiy (75,3 foiz), Toshkent (71,4 foiz), Jizzax (69,4 foiz) viloyatlarida kuzatilgan. Aksincha, Samarqand, Farg‘ona viloyatlari, Toshkent shahri va Namangan, Andijon, Qashqadaryo, Surxondaryo viloyatlarida hamda Qoraqalpog‘istonda o‘rtacha respublika darajasidan past ko‘rsatkich qayd etilgan.
Uch oy davomida aholining transfertlardan olgan daromadlarining 43,1 foizi ijtimoiy transfertlar hissasiga to‘g‘ri kelgan. Ijtimoiy transfertlar tarkibida pensiyalar eng ko‘p ulush – 77,9 foiz, nafaqalar 20,3 foizni, stipendiyalar 1,8 foizni tashkil etgan.
Maʼlumot uchun, 2024-yil 1-aprel holatiga O‘zbekistonda doimiy aholi soni 36 million 963 ming 300 kishini tashkil etgan.
Avvalroq Jahon banki mamlakat aholisi orasida daromadlar tengsizligi kuchayib borayotganidan xavotir bildirgandi. Tahlil qilinishicha, aholining boy qatlamlari daromadlarining o‘sishi kambag‘al qatlamnikiga qaraganda nihoyatda yuqori bo‘lib qolmoqda.
“Masalan, 2022–2023-yillarda aholining eng kambag‘al 10 foizining daromadi 6 foizga o‘sdi. Biroq, aholining eng badavlat 10 foizi daromadlari 30 foizdan ortiq o‘sdi”,—deya maʼlum qilgan Jahon banki.
Xulosaga ko‘ra, agar tengsizlikning o‘sishi yuqori bo‘lmaganda respublikada kambag‘allik darajasi 5,5 foiz punktga pasayishi mumkin edi.
Izoh (0)