Toshkent viloyatining Zangiota tumanida bir metr yerga qulupnay ekishdan boshlab, hozirda nafaqat o‘z faoliyatini kengaytirayotgan hamda bu sohada ko‘plab shogirdlar chiqarayotgan gidroponika bo‘yicha mutaxassis Bahodir Madaminov issiqxonada qulupnay yetishtirish va undan yuqori daromad olish bo‘yicha “Daryo” muxbiriga intervyu berdi.
Oshpazlikdan gidroponikagacha
Men 27 yil Toshkent pedagogika kollejida oshpazlik qilganman. O‘zimni oshxonam bor edi. Karantin boshlanganidan keyin o‘qishlar to‘xtatildi, uyda bo‘lib qoldim. Nimadir ish qilish kerak, oilani boqish kerak. Shu davrda qulupnay yetishtirishga qiziqib qoldim. Buning orasida boshqa ishlarni ham qilib ko‘rdim. Negadir qulupnayga mehrim tushib, biznesga aylanib ketdi.
Dehqonlar siri
Boshida bu sohani ilmini olishda qiyinchilik bo‘lgandi. Sababi ko‘pchilik dehqonlar qulupnay yetishtirishni sir tutadi. Masalan, oddiy ozuqa berish yo‘llarini ham bir-biriga aytishmagan. Ishni boshlaganimda qarshiliklar ko‘p bo‘lgan. Eski dehqonlar gidroponika usuli bizning sharoitda bo‘lmaydi, deb aytishgan. Bu usulni qo‘llab, O‘zbekistonga birinchi olib kirganlar issiqxonalariga hech kimni kiritishmagan, ko‘rsatishmagan ham.
Qopdan boshlangan biznes
Do‘stim bor — juda kuchli agronom. O‘shandan qulupnayga qanday ozuqa berish, parvarishlash bo‘yicha ko‘p narsalarni o‘rgandim.
Birinchi boshida bitta qopga qulupnay ekib ko‘rdim, natijasi yaxshi bo‘lgani sari qiziqishim orta boshladi. Ishlarimni videoga olib, ijtimoiy tarmoqdagi sahifamga qo‘ydim, odamlar ko‘rib kela boshladi. Ular ham o‘rganib, o‘zlarining 2-4 sotixli joylarida eka boshlashdi. O‘zim ham ruhlanib, uyimga qildim. Tanishlarimni uylaridagi bo‘sh joylarni ijaraga olib, u yerlarda ham qilishni boshladim.
Talab yuqori
Qulupnay 10-20-yil avval ham dalalarda, katta maydonlarda ekilgan, faqat bahorda hosil olish uchun. Gidroponikaning afzalligi qishda hosil olish juda ham oson. Tansiq meva, narxi qimmat va talab bor.
Gidroponika usulida 1 sotixga qulupnay ekib, o‘rtacha 40-50 million so‘m topayotgan shogirdlarim bor.
Uch yil avval qulupnay ko‘payib ketadi, qishda ham narxi tushib ketadi, deyishgan edi. Ko‘rib turibsiz hozir ham talab yuqori. Masalan, aprel oyining boshida 1 kilo yirik qulupnay narxi 300 ming so‘m atrofida sotildi. Maydasi arzon, yirigi qimmat.
Yangi yil oldi biz ulgurji 1 kilogramm qulupnayni 350 ming so‘mdan sotdik, bizdan sotib olgan do‘kondorlar yonimizda 450 ming so‘mdan sotishdi.
Donasi 50 ming so‘m
Bir qadrdon ukamiz kechasi telefon qilib, “Uzatilgan qizim keldi, shuni bir qulupnayga to‘ydirib jo‘nataman, deb va’da berib qo‘ygan edim”, deb qizini olib keldi. Bir kilocha terib yeyganidan keyin qo‘yarda qo‘ymay, 100 dollar pul berdi.
Yana bir kuni tanishimiz kelib yirik-yirik to‘rt dona qulupnayni “onam uchun iftorlikka” deb terib oldi. U ham qo‘yarda qo‘ymay, mehnatingiz uchun deb qo‘limga 200 ming so‘m tutdi.
Qiziqqanlar uchun
Gidroponika usulida qulupnay ekish juda ham oson. Ikki narsaga — hasharotlar va zamburug‘li kasalliklarga qarshi doimiy ishlov berib turilsa bas. Ozuqalantirish muammo emas.
Issiqxona qurishdan avval quyosh nuri tushishini hisobga olish kerak. Avval qurilgan issiqxonalarda ko‘pincha shu xatoni ko‘raman. Ikkinchisi, issiqxonada havo aylanishini to‘g‘ri ta’minlab berish lozim.
Agar gidroponika usulida qilinadigan bo‘lsa, ko‘chatlar oralig‘i kengroq bo‘lishi foydali. Ko‘p hosil olaman, deb ko‘chatlarni zich qilib joylashtirish holatlari ko‘p uchraydi. Bu ishlov berish, kattaroq hosil olishni qiyinlashtiradi. Bundan tashqari, sug‘orishni ham to‘g‘ri tizimlashtirish talab qilinadi. Ko‘chatning ham sifatlisini va kasallikka chalinmaganini olish kerak.
Izoh (0)