Jiddiy kasalliklarning asosiy muammosi — ularning ma’lum vaqt davomida yashirin tarzda rivojlanib borishidir, chunki erta tashxis qo‘yish orqali eng xavfli kasallikning ham oldini olish mumkin. Afsuski, ba’zi kasalliklar tashqi belgilarsiz kechadi va bemor o‘z holati haqida hatto yillar davomida sezmay yashaydi. Shuning uchun quyida e’tibordan chetda qoldirmaslik kerak bo‘lgan kasalliklar ro‘yxatini havola etamiz.
Yuqori qon bosimi (gipertoniya)
Gipertonik kasalliklar avvalida tashqi belgilarsiz paydo bo‘ladi. Qon bosimining oshishi yurak xuruji va qon tomir kasalliklari hamda buyrak yetishmovchiligiga olib keluvchi asosiy xavfli omildir. Gipertoniya tufayli yuzaga kelgan bosh og‘rig‘ini turli dori vositalar bilan bosish orqali vaziyat yanada jiddiy tus oladi va yashirin gipertoniya hayotga xavf soladi.
Shu sababli 40 yoshgacha bo‘lgan sog‘lom insonlar bir yilda bir marta, 40 yoshdan oshganlar hamda ortiqcha vazn, qandli diabet, yaqin qarindoshlarda gipertoniyasi bor insonlar yiliga 2-3 marta qon bosimini tekshirib turishi lozim. Agar yuqori qon bosimi aniqlansa (140/90 dan ortiq), shifokor-kardiologga murojaat qilish zarur.
Paroksizmal aritmiya
Yurak bo‘lmachalari fibrillyatsiyasi yoki paroksizmal aritmiya yurak ritmi buzilishiga oid eng keng tarqalgan kasallik sanaladi. Mazkur kasallik yurak bo‘lmachalarining tartibsiz (aritmiya) va juda tez ravishda qisqarishi hisoblanib, yurakda qon ivib, laxtalar hosil bo‘lishiga olib kelishi mumkin bo‘lgan patologik jarayondir.
Bo‘lmachalar fibrillyatsiyasi insult, yurak yetishmovchiligi kabi og‘ir asoratlar xavfini oshiradi. Ko‘p odamlarda, ayniqsa keksalarda bo‘lmachalar fibrilyatsiyasining hech qanday alomati yuzaga chiqmasligi mumkin. Shu bilan birga, kasallik taxikardiya, nafas siqishi yoki kuchli zaiflikka olib kelish ehtimoli yuqori. Erta tashxis qo‘yish uchun yiliga bir marta EKG qilish va shubhali holatlarda shifokor tomonidan kun davomida yurak urishini EKGda kuzatish tavsiya qilinadi.
Onkologik kasalliklar
Saraton kasalliklari bugungi kunda insoniyatning yetakchi patologiyalar guruhidir. Dastlabki bosqichlarda o‘simtalar paydo bo‘lishi simptomlarsiz kechadi. Shunga qaramay, ichki organlar onkologik kasalliklarining ilk belgilari bor. Ammo ular faqat onkologik kasalliklarga tegishli bo‘lmagani uchun boshqa kasalliklar bilan adashtirib yuboriladi. Masalan, vazn yo‘qotish, tana haroratining uzoq muddatli ko‘tarilishi, yangi va tushunarsiz og‘riqlar paydo bo‘lishi, zaiflik, rangparlik, surunkali ich qotishi va boshqa belgilar xavfli jarayondan shubhalanishga imkon beradi. Shu sababli onkologik kasalliklar belgi bermasdan oldin, har yili rejali profilaktik ko‘rikdan o‘tib turish zarur.
Qon tomir aterosklerozi
Dastlabki bosqichlarda bu kasallik ham tashqi belgilar bilan namoyon bo‘lmaydi. Aterosklerozda qon tomirlarida yog‘ qatlamlari hosil bo‘ladi va ular qon aylanishini to‘sib qo‘yadi. Bu esa insult, infarkt kabi jiddiy asoratlarga sabab bo‘ladi. Shuning uchun qondagi xolesterin darajasini muntazam ravishda kuzatib borish muhimdir. Agar uning darajasi ko‘tarilsa, oldindan mavjud bo‘lgan aterosklerotik quyqalarni aniqlash uchun bo‘yin va oyoqdagi tomirlarni ultratovush tekshiruvdan o‘tkazish lozim.
To‘satdan yurak to‘xtashi
Shunday kasalliklar guruhi mavjudki, hech qanday belgilarsiz yoshlikda to‘satdan yurak to‘xtashi sifatida namoyon bo‘ladi. Odatda, bu genetik jihatdan avvaldan mavjud bo‘lgan yurak kasalligi bo‘lib, yurak mushaklari noto‘g‘ri ishlaydi. Bu esa yurak ritmi buzilishlarini — yurak qorinchalari taxikardiyasi yoki fibrillyatsiyasi yuzaga kelish ehtimolini oshiradi.
Ushbu xavfli kasallik nasl suradi: agar yaqin qarindoshlaringizdan biri yoshligida to‘satdan vafot etgan bo‘lsa, bu to‘satdan yurak to‘xtashidan sodir bo‘lgan bo‘lishi mumkin.
Izoh (0)