Inson tanasi trillionlab bakteriya, virus va zamburug‘larga to‘la. Ular birgalikda mikrobiomni tashkil etadi. Ichaklar salomatligi esa mikrobiomga bog‘liq. Mikrobiom nafaqat ovqat hazm bo‘lishiga, balki ruhiy salomatlikka, immunitetga va surunkali kasalliklarning rivojlanish xavfiga ham ta’sir qiladi. Mikrobiom yaxshi ishlashi uchun prebiotik va probiotiklar yordam beradi. Ular ovqat hazm qilish tizimining normal ishlashini ta’minlaydi umumiy sog‘liqni yaxshilaydi.
Probiotiklar — yogurt va kefir kabi mahsulotlarda topiladigan foydali va tirik bakteriyalardir. Prebiotiklar esa ichakdagi foydali bakteriyalarni oziqlantiradigan kletchatka turidir. Quyida oshqozon-ichak faoliyatiga ijobiy ta’sir etadigan prebiotiklarga boy tabiiy oziq-ovqatlar ro‘yxatini havola etamiz.
- Banan
Banan o‘simlik tolalariga boy ajoyib va to‘yimli mahsulot bo‘lib, tarkibida kaliy, magniy va C vitamini mavjud. Banan ichakdagi foydali bakteriyalarning ko‘payishini rag‘batlantiradigan inulin nomli prebiotik tolalarni ham o‘z ichiga oladi.
- Dukkaklilar
Yasmiq, loviya va boshqa dukkaklilarda ichaklar uchun zarur miqdorda prebiotiklar mavjud.
- Ko‘katlar
Antioksidant hisoblangan ko‘katlar tarkibida o‘simlik tolasi, foliy kislotasi, B va C vitaminlar bo‘lib, foydali ichak bakteriyalarining ko‘payishiga imkon beradi.
- Karam
A, K vitamin, temir moddasi va o‘simlik tolasi serob bo‘lgan karam ichaklar salomatligi uchun juda muhim sabzavotdir.
- Don mahsulotlari
Maydalanmagan dondan tayyorlangan non mahsulotlari, jigarrang guruch va makaron kabilar o‘simlik tolasiga boy bo‘lganligi sababli ichaklar faoliyatini yaxshilaydi va prebiotik sifatida ta’sir qiladi.
- Topinambur (yer noki)
O‘simlik shiraliligi uchun “yer noki” deb ham yuritiladi. O‘zbekiston bozorlarida o‘simlikning ildiz mevalari kuzda paydo bo‘ladi. Topinambur vitaminlar, kletchatka, inulin, pektin va fruktoza, shuningdek, temir, kalsiy, kaliy, magniy, mis, fosfor, sink va kremniyning mineral tuzlariga boy.
- Ko‘k piyoz, piyoz, sarimsoq
Ushbu mahsulotlar oshqozon-ichak trakti kasalliklari bilan og‘rimagan insonlar uchun muhim prebiotiklar manbayi hisoblanadi. Bundan tashqari, sarimsoq va ko‘k piyoz antioksidantlar, vitamin C va selen moddasiga boy.
- Sachratqi
Ushbu o‘simlikda ichak faoliyatini yaxshilaydigan va qabziyatni bartaraf etadigan prebiotik tolali inulin mavjud. Uning ildizi glyutensiz oziq-ovqat mahsulotlarini ishlab chiqarishda qo‘llaniladi. Ba’zi shaxslarda sachratqi diareyani keltirib chiqarishi mumkin. Shuning uchun mazkur o‘simlikdan ehtiyotkorlik bilan foydalaning.
Izoh (0)