Jahon bozorida oltin narxi bir troy unsiya uchun 2 345 ming dollarga yetib, rekord o‘rnatdi. Mutaxassislar narxlar oshishda davom etishini prognoz qilmoqda.
Ko‘pchilik mutaxassislarning oltin narxi borasidagi prognozlari amalga oshmadi. Masalan, Amerikaning J.P.Morgan investitsion giganti 2024-yilning ikkinchi choragida oltin narxi bor-yo‘g‘i 1,98 ming dollargacha ko‘tarilishi va faqat yil oxiriga kelib 2 ming dollarlik chegaradan oshib ketishini kutgandi.
Shu bilan birga, kompaniya tahlilchilari faqat 2025-yilning uchinchi choragida oltin narxi 2,3 ming dollarga yetishini kutgandi. Jahon banki oltin narxini 2024-yil uchun 1,9 ming dollar, 2025-yil uchun esa 1,7 ming dollar deb prognoz qilgan.
Oltin narxi ko‘tarilishi quyidagi to‘rtta asosiy sababga bog‘liq:
- Dunyoda geosiyosiy va harbiy xatarlarning kuchayishi. Gap nafaqat Ukrainadagi urush va G‘azo sektoridagi mojaro, balki Xitoy va Tayvan, shuningdek, Janubiy va Shimoliy Koreya o‘rtasidagi munosabatlardagi xatarlar haqida ham ketmoqda. Bunday davrlarda ko‘plab investorlar “xavfsiz boshpana” deb ataladigan valyutalarga, jumladan, oltinga sarmoya kiritadi.
- AQSHda prezidentlik saylovlari oldidan siyosiy notinchlik. Agar Donald Tramp hokimiyatga kelsa, AQSHdan siyosiy va iqtisodiy qarorlar kutiladi, bu dollarga ham ta’sir qilishi mumkin.
- AQSH Federal zaxira tizimi tomonidan mart oyida 5,25-5,5 foiz darajasida ushlab turilgan foiz stavkalarining pasayishi. Federal zaxira tizimi raisi Jerom Pauell 2024-yilda ularni 3 marta — yillik jami 0,75 foizga tushirish niyati haqida gapirmoqda. Foiz stavkalari pasaytirilgandan so‘ng, dollarlik qimmatli qog‘ozlar va birinchi navbatda G‘aznachilik (AQSH davlat obligatsiyalari) bo‘yicha daromadlilik pasayadi. Narxlar pasayganda, investorlar dollar aktivlarini qoldirib, oltinga o‘tadi.
- Turli mamlakatlardagi markaziy banklardan oltinga talab ortib bormoqda. World Gold Council qiziqarli taqqoslash qildi: 2016-yildan 2019-yilgacha bo‘lgan davrda dunyo markaziy banklari 509 tonna, 2022—2023-yillarda esa 1060 tonna qimmatbaho metal sotib oldi va 2024-yilda sotib olishni davom ettirdi. Joriy yilning yanvar oyida Turkiya (12 tonna oltin sotib oldi), Xitoy (10 tonna) va Hindiston (9 tonna) markaziy banklari xarid qilishda eng faol bo‘ldi.
Bu omillarning barchasi fonida ekspertlar 2024-yilda oltin narxining yangi o‘sishini kutmoqda. O‘rtacha troy unsiya uchun 2,3-2,6 ming dollar, narxning sezilarli darajada oshishini kutayotganlar ham bor, masalan, Rosenberg Research tadqiqotchilari narxning 3 ming dollargacha oshishini taxmin qilmoqda.
Izoh (0)