Kun davomida insonning nafas olish tizimiga turli xil ifloslantiruvchi moddalar va chang kiradi. Ulardan qutulish uchun bronxlar balg‘am ajrata boshlaydi, u uyqu paytida chiqariladi. Biror kishining kechasi bir-ikki yo‘talishi odatiy holdir. Yo‘tal kunduzi bezovta qilmay faqat kechasi doimiy namoyon bo‘lishi organizm kasallikka chalinganidan darak beradi. Quyida ikki xil: quruq va nam yo‘tal holatlarini ko‘rib chiqamiz.
Nima uchun tunda quruq yo‘tal qo‘zg‘aydi?
Quruq yo‘talning belgilariga tomoq og‘rig‘i, ko‘ngil aynishi, bo‘g‘ilish va nafas qisilishi kiradi. Xonadagi sovuq quruq havo va uxlab yotgan odamning noqulay holati nafas olish yo‘llarini to‘sib qo‘yadi va ular shilliq pardalarini bezovta qiladi.
Kechasi inson organizmidagi barcha jarayonlar sekinlashadi, shuning uchun balg‘am to‘planadi. Yo‘talni keltirib chiqaradigan jiddiy kasalliklarga quyidagilar kiradi:
- bronxit;
- astma;
- yurak muammolari;
- allergiya;
- oshqozon-ichak traktida buzilishlar.
Turli kasalliklarda yo‘tal qanday kechadi?
- Kislorod yetishmasligi sababli bo‘g‘uvchi yo‘tal yuzaga keladi. Yurak yetishmovchiligi tashxisida nafas qisilishi va yurak urishining tezlashishi kuzatiladi. Bunday holatda burun va lab sohasi ko‘karib ketadi.
- Sil (tuberkulyoz) yoki ko‘krak qafasidagi o‘simta aorta kengayishi va limfa tugunlarining kattalashishi tufayli uchraydigan jiddiy kasalliklardir. Bunda yo‘tal ham quruq, ham nam bo‘lishi mumkin.
- Astmadan aziyat chekadiganlar va allergiyasi bor bemorlarda chang, pat, turli hidlardan kechasi yo‘tal boshlanadi. Ba’zilarda ko‘z yoshlanadi, yuz qizarib ketadi.
Tomoq og‘rib, balg‘am to‘planishi va nam yo‘tal paydo bo‘lishi quyidagi hollarda sodir bo‘ladi:
- O‘RVI;
- virusli va bakteriyali kasalliklar;
- astma;
- o‘pka saratoni;
- sil kasalligi;
- shilliq qavatning yallig‘lanishi;
- oshqozon-ichak trakti kasalliklari.
Agar sabab virusli va bakteriyali kasalliklardan bo‘lsa, u holda yo‘tal bilan birga qusish, yuqori tana harorati, zaiflik va bosh aylanishi kuzatiladi. Sil va onkologik kasalliklar qonli balg‘am, titroq va isitma bilan namoyon bo‘ladi.
Xo‘sh, kattalarda tungi yo‘talni qanday to‘xtatish kerak?
Avvalo, yotoqdan turing va biroz oldinga egiling. Keyin tik turib, qo‘llarni baland ko‘taring. Agar uyda dorivor o‘simliklarning quritilgan gullari va barglari bo‘lsa, ulardan damlama tayyorlang. Masalan, moychechakli choy balg‘am ko‘chishiga yordam beradi va og‘riqni yengillashtiradi. Shuningdek, xonani shamollatish va nam tozalash ishlarini bajarish lozim. Balg‘am yig‘ilmasligi uchun uxlashda baland yostiq qo‘l keladi. Tungi kiyim nafasni qismasligi va keng bo‘lishi maqsadga muvofiq.
Qo‘shimcha tariqasida iste’mol sodasidan ingalyatsiya qilish mumkin: idishga 2-3 osh qoshiq iste’mol sodasi va 1 litr qaynoq suv quyiladi, sochiq bilan yopib, issiq bug‘dan nafas olinadi.
Kechasi yo‘tal xuruji o‘tib ketmasa va uy sharoitida davolanish yordam bermasa, tez yordam chaqirish tavsiya etiladi. Yo‘tal bezovta qilmaganda ham, tibbiy ko‘rikdan o‘tib turish lozim.
Izoh (0)