• Profilga Kirish
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12634.34
    • RUB162.37
    • EUR14821.34
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +28°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Dunyo

    Markaziy Osiyoga suv tanqisligining oldini olishda 10 ta qadam taklif qilindi

    Markaziy Osiyo surunkali suv tanqisligiga yaqinlashmoqda. Yevrosiyo taraqqiyot bankining (YTB) “Markaziy Osiyoda samarali irrigatsiya va suvni tejash” tadqiqotida bu haqda ma’lumot berildi. 

    Hujjatga ko‘ra, o‘tgan yozda suv resurslari tanqisligi ayniqsa qishloq xo‘jaligiga ta’sir qilgan.

    “Iqtisodiyotning ushbu tarmog‘i sug‘oriladigan dehqonchilikka asoslangan bo‘lib, u suvni 80 foizgacha iste’mol qiladi va suvdan foydalanish samaradorligi pastligi bilan ajralib turadi”, — deyiladi hujjatda.

     Foto: “Daryo” / Jahongir Akramov

    Mintaqaning irrigatsiya infratuzilmasi yoshi 50 yildan oshib ketgan, sug‘oriladigan yerlarning 50 foizdan ortig‘i sho‘rlanishga uchragan, suvning 40 foizi sug‘orish kanallarida yo‘qoladi.

    Tadqiqot mualliflari mintaqa mamlakatlariga sug‘oriladigan yerlarning potensialini saqlab qolish va suvni tejash bo‘yicha 10 ta amaliy qadamni taklif qilmoqdalar: to‘rttasi mintaqaviy darajada va oltitasi milliy siyosat darajasida.

    “Davlatlar, fermerlar va ko‘p tomonlama rivojlanish institutlarining o‘zaro hamkorligini talab qiladigan ushbu chora-tadbirlar majmuasi barqaror rivojlanishni ta’minlash uchun har yili yetarli miqdorda suvni tejash imkonini beradi”, — ta’kidladi ekspertlar.

    Ushbu chora-tadbirlarni amalga oshirishni dolzarbligi “Amudaryo oqimining qisqarishi” bilan oqlanadi. Avvalo Markaziy Osiyoga birlashgan mintaqaviy yondashuv zarur.

    1. Eng samarali yechimlardan biri Markaziy Osiyoning suv va energiya bo‘yicha xalqaro konsorsiumini tashkil etishdir. U energiya loyihalari bilan bir qatorda irrigatsiya loyihalarini amalga oshirishga ham e’tibor qaratishi mumkin. Uning yaratilishi ko‘p tomonlama rivojlanish banklari va mintaqa davlatlari o‘rtasidagi o‘zaro hamkorlik va muloqotni osonlashtiradi.

    2. Konsorsiumlar alohida yirik investitsiya loyihalarini (yirik gidrotexnika inshootlarini) amalga oshirish uchun ham tuzilishi mumkin. Bank hamkorligi irrigatsiyaga investitsiyalarni jalb qilish muammosini hal qilishi mumkin. Mintaqada faoliyat ko‘rsatayotgan banklar murakkab loyihalarni birgalikda amalga oshiruvchi, qo‘shimcha moliyaviy resurslar jalb etuvchi va kompleks loyihalarni samarali moliyaviy qo‘llab-quvvatlovchi moliyaviy operatorlar sifatida faoliyat yuritishi mumkin.

    3. Zamonaviy sug‘orish texnikasiga ixtisoslashgan hududiy ishlab chiqarish va xizmat ko‘rsatish klasterini tashkil etish maqsadga muvofiq.

    Sug‘oriladigan yerlar maydoni bo‘yicha Markaziy Osiyo dunyoda Xitoy, Hindiston, AQSH va Pokistondan keyin beshinchi o'rinda turadi va 140–320 million dollarlik sug‘orish uskunalari bozorini taqdim qiladi, bu jahon bozorining. 4–8 foizni tashkil etadi.

    4. Afg‘oniston bilan hamkorlikni mustahkamlashda Markaziy Osiyo davlatlarining pozitsiyasini mustahkamlash dolzarb ko‘rinadi. Markaziy Osiyoda suv resurslarini boshqarishning amaldagi mexanizmlarida, shu jumladan Orolni qutqarish xalqaro jamg‘armasi va transchegaraviy suv resurslari sohasida ishtirok etuvchi boshqa mintaqaviy tashkilotlar platformasida hamkorlik sxemasini taklif qilish kerak.

    Suvni tejashga o‘tish moliyaviy resurslar bilan ta’minlanishi va institutsional yechimlarni talab qilishi kerak.

    5. Markaziy Osiyoda suv va irrigatsiya tizimlarini rivojlantirish muhim investitsiyalarni, jumladan, davlat-xususiy sheriklik (DXSH) formatida jalb etishni talab qiladi. Hisobotda DXSHni qo‘llashning ko‘plab holatlari orqali o‘rganilgan jahon tajribasi moliyalashtirishning ushbu shakli samarali ekanini ko‘rsatadi. Bunday loyihalarni moliyalashtirishda budjet mablag‘lari bilan bir qatorda banklarning moliyaviy resurslari ham katta ahamiyatga ega.

    6. Xo‘jalikdan tashqari kanallarda va fermer xo‘jaliklarida suvdan foydalanuvchilar assotsiatsiyasi (SFA) ishtirokida suv hisobini to‘g‘ri tashkil etish nihoyatda muhim. SFAlarning tashkiliy-huquqiy maqomini mustahkamlash suv resurslaridan foydalanish bo‘yicha SFAlarning mas’uliyati va majburiyatlarini oshiradi. Bu chora-tadbirlar keyinchalik fermer xo‘jaliklarini pullik suv ta’minoti tizimiga o‘tish imkonini beradi.

    7. Tarifga investitsiya badallarini bosqichma-bosqich kiritish suv xo‘jaligi byudjet tashkilotlariga irrigatsiya tizimlarini qurish, modernizatsiya va rekonstruksiya qilishga investitsiya kiritishga yordam beradi.

    Markaziy Osiyoda suv resurslarining cheklangani va sug‘orma dehqonchilikning ekstensiv chegarasiga yetib borayotgan sharoitda sanoat qishloq xo‘jaligi texnologiyalarining roli ortib bormoqda.

    8. Sug‘oriladigan yerlarning keng sho‘rlanishiga qarshi turish uchun irrigatsiya va drenaj tizimlarini rekonstruksiya qilish orqali ularning meliorativ holatini yaxshilash maqsadga muvofiqdir. Masalan, xo‘jalik ichidagi kanallarni suv o‘tkazgichlarga aylantirish mumkin, mavjudlarini esa dalalarga suv yetkazib berish uchun quvur tizimi bilan almashtirish mumkin. Bu filtrlash yo‘qotishlarini uch-to‘rt baravar kamaytiradi.

    9. Suv sohasiga raqamli texnologiyalarni universal joriy etish tavsiya etiladi. Bu suvni oqilona taqsimlash, suvning to‘g‘ri hisobini ta’minlash hamda fermer xo‘jaliklarini pullik suv ta’minoti tizimiga o‘tishni sezilarli darajada osonlashtiradi. Raqamli suv o‘lchash texnologiyalarini joriy etish natijasida kutilayotgan suv yo‘qotishlarini tejash yiliga 12-15 foizni tashkil qiladi. Shuningdek, masofaviy sun’iy yo‘ldosh diagnostikasidan foydalangan holda sug‘oriladigan yerlarning meliorativ holati va tuproq sho‘rlanishi ustidan doimiy monitoring tizimini tashkil etish maqsadga muvofiqdir.

    10. Birgalikda sug‘orish, yerni lazer bilan tekislash, ekinlarni yetishtirishning zamonaviy texnologiyalaridan foydalanish tavsiya etiladi. Yuqori sifatli reja yer usti sug‘orish uchun yangi mexanizatsiyalashgan va suvni tejovchi texnologiyalarni joriy etish imkonini beradi. Tekislangan dalada hosildorlik sezilarli darajada oshadi va suvni tejash yiliga 20 dan 30 foizgacha bo‘lishi mumkin.

    22.11.2023, 19:55   Izoh (0)   14142
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Markaziy Osiyoga sarmoya kiritish ijobiy natija beradimi? 

    29.09.2023, 23:59

    Markaziy Osiyoda 10 mln kishi sog‘lom oziq-ovqat bilan ta’minlanmagan — YTB

    08.11.2023, 21:35

    Putin: “G‘azodagilarga yordam berish muqaddas burchimiz”

    22.11.2023, 19:05

    Zelenskiy Trampning tinchlik rejasiga rozi bo‘lish shartini aytdi

    22.11.2023, 18:40

    “AQSH faqat o‘zi qatnashmagan davlat to‘ntarishlarini qoralaydi” — Mariya Zaxarova

    22.11.2023, 18:30

    Rossiya 2014-yilgi Ukraina mudofaasini yorib o‘tib, uchinchi front ochdi — Bild

    22.11.2023, 18:20
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    O‘zbekistonda yangilangan HAVAL H6 rasman ishga tushirildi


    Ipak Yo‘li Bankdan Tradeloan: xalqaro bitimlarni moliyalashtirish


    InfinBANK’dan VISA kartasi endi Swoo Pay ilovasida


    Central Asian University RUR va THE Impact Rankings 2025 xalqaro reytinglarida o‘z mavqeini mustahkamlamoqda


    Turizmdagi trendlar 2025: Xitoyda Markaziy Osiyoga – Qozog‘iston, O‘zbekiston, Qirg‘izistonga qiziqish o‘smoqda


    Ipotekaga xonadon, sovg‘a sifatida esa — omborxona!


    Kia O‘zbekiston bozorini egallamoqda: 2025-yilning birinchi yarmida rekord darajadagi sotuvlar


    BI Sad’O Business loyihasida ochiq eshiklar kuni bo‘lib o‘tdi va CHILLA aksiyasi boshlandi


    Neo Insurance — sug‘urta bozoridagi raqamli o‘zgarishlarning 2 yillik natijasi 


    Beeline Uzbekistan hududlarda raqamli rivojlanishni jadallashtirmoqda


    “KAFOLAT sug‘urta kompaniyasi” AJning moliyaviy barqarorlik reytingi “Fitch Ratings” tomonidan “Ijobiy” prognozi bilan “B+” darajasida tasdiqlandi


    Chiqim va kirim: nazorat sari ilk qadam


    Centrum Air 25-iyuldan Toshkent — Seul to‘g‘ridan-to‘g‘ri reyslarini boshlaydi 


    Ichkaridan nazar: Imzo fabrikasi qanday ishlaydi?


    O‘zbekiston Milliy banki xalqaro kapital bozorida 400 mln AQSH dollarlik obligatsiyalarni muvaffaqiyatli joylashtirdi

     

    Tavsiya etamiz

    Kreml soyasidagi jumboqlar: sirli ravishda vafot etgan rossiyalik tadbirkor va amaldorlar

    10 iyul, 20:40

    Isroilning G‘azodagi qirg‘ini yagona emas: Insoniyat tarixidagi eng yirik genotsidlar qanday sodir bo‘lgandi?

    10 iyul, 19:12

    Patriot: Isroil voz kechgan, Ukraina esa ko‘prog‘iga ega chiqishni istayotgan yarim asrlik tizim haqida nimalar ma’lum?

    8 iyul, 20:45

    “O‘lim sharbati”: SSSRda Stalindan so‘ng ikkinchi qudratli shaxs nomi berilgan qurol qanday paydo bo‘lgandi?

    6 iyul, 15:23
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    AQSHda Trampga qarshi tergovlarga yordam bergan xodimlar ishdan bo‘shatildi

    Dunyo | 12 iyul, 23:50

    “Hech kimdan qo‘rqmayman” — Toshkentda tadbirkor bolalar maydonini egallab oldi, aholi norozi

    O‘zbekiston | 12 iyul, 23:37

    “Barcha zapravkalarda elektr quvvatlagichlar o‘rnatiladi” — transport vaziri Ilhom Mahkamov

    O‘zbekiston | 12 iyul, 23:27

    Hindistonda rossiyalik ayol ikki bolasi bilan changalzorda yashayotgani aniqlandi

    Dunyo | 12 iyul, 23:10

    Abbosbek Fayzullayev va “SSKA” — Rossiya Superkubogi sohibi (video)

    Sport | 12 iyul, 22:42

    Fransiyada Yangi Kaledoniya nomli yangi davlat tuzish to‘g‘risida bitim imzolandi

    Dunyo | 12 iyul, 22:35

    Sun’iy intellekt orqali hayotingizni osonlashtirishning 9 ta usuli

    Layfstayl | 12 iyul, 22:00

    Donald Tramp Klublar o‘rtasidagi JCH finalida qatnashadi

    Sport | 12 iyul, 21:35
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.